Εξαιρετικά ανθεκτικό φυτό και ιδιαίτερα αγαπητό όχι μόνο στις μέλισσες, αλλά και στον άνθρωπο, χάρη στις πλούσιες αρωματικές και θεραπευτικές του ιδιότητες. Το θυμάρι βρίσκει εφαρμογή στην εναλλακτική ιατρική και φυσικά στη μαγειρική.
Το θυμάρι – ή θύμος, όπως το ονόμαζαν οι αρχαίοι- προέρχεται από το ρήμα θύω, το οποίο, μεταξύ άλλων, σήμαινε θυμιατίζω και θυσιάζω. Οι αρχαίοι Έλληνες, λόγω της έντονης οσμής του, το χρησιμοποιούσαν ως θυμίαμα στους βωμούς, κατά τη διάρκεια τελετών θυσίας. Ο Μέγας Αλέξανδρος έκανε μπάνιο σε νερό με θυμάρι για να απαλλαγεί από τις ψείρες, ενώ το ίδιο έκαναν και οι ρωμαίοι πολεμιστές πριν από τη μάχη για να αποκτήσουν θάρρος, δύναμη και ενεργητικότητα. Η θεραπευτική του δράση στους πνεύμονες και στους βρόγχους έγινε γνωστή τον Μεσαίωνα. Τα μέρη του θυμαριού που χρησιμοποιούνται για θεραπευτικούς σκοπούς είναι τα φύλλα και οι ανθοφόρες κορυφές, που συλλέγονται από τον Ιούνιο έως τον Αύγουστο. Το πιο γνωστό προϊόν του είναι το εξαιρετικής ποιότητας θυμαρίσιο μέλι.
Πώς μας ωφελεί;
– Χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση γυναικολογικών μυκητιάσεων, καθώς το αιθέριο έλαιο του θυμαριού έχει ισχυρές αντισηπτικές, αντιβακτηριδιακές και μυκητοκτόνες ιδιότητες.
– Καταπραΰνει τις φλεγμονές της αναπνευστικής οδού και το άσθμα. Ως σιρόπι ηρεμεί τον επίμονο βήχα (λειτουργεί ως αποχρεμπτικό), τη βρογχίτιδα, την φαρυγγίτιδα και την αμυγδαλίτιδα.
– Ανακουφίζει από τα συμπτώματα της γρίπης. Ένα ζεστό ρόφημα θυμαριού δρα ως αντιπυρετικό.
– Γαργάρες και στοματικές πλύσεις με θυμάρι βοηθούν στην καλή στοματική υγιεινή και δρουν κατά της ουλίτιδας και της κακοσμίας του στόματος.
– Καταπολεμά τη δυσπεψία και τη φλεγμονή του γαστρικού βλεννογόνου. Το έγχυμά του χρησιμοποιείται και για το ευερέθιστο έντερο.
– Χρησιμοποιείται ως καταπραϋντικό σε δερματικά προβλήματα (π.χ. ακμή, δερματίτιδα, εκζέματα, ψωρίαση, τσιμπήματα), ενώ συμβάλλει και στην αντιμετώπιση της τριχόπτωσης.
– Παρουσιάζει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση, χάρη στα συστατικά της θυμόλης και της καρβακρόλης που περιέχει.
– Συνιστάται ως φυσικό τονωτικό του ανοσοποιητικού και νευρικού συστήματος. Βοηθά στη διαύγεια πνεύματος και παράλληλα στη μείωση του άγχους και της κατάθλιψης. Ενδείκνυται για την αντιμετώπιση της αϋπνίας.
– Εντριβές με το διάλυμά του ανακουφίζουν από ρευματικές παθήσεις και μυϊκούς πόνους. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί και ως λάδι για μασάζ.
Στην αγορά
Μπορούμε να προμηθευτούμε από φυτώριο μία γλάστρα και να την τοποθετήσουμε στο παράθυρο της κουζίνας, ώστε να χρησιμοποιούμε φρέσκα τα φύλλα του θυμαριού. Εναλλακτικά, θα το βρούμε σε καταστήματα βιολογικών ειδών και σε φαρμακεία ως σταγόνες και παστίλιες, καθώς επίσης και με τη μορφή κρέμας, διαλύματος (για εντριβές) και ροφήματος (για γαργάρες) για εξωτερική χρήση.
Στην κουζίνα
Έχει έντονη και ελαφρώς πικάντικη γεύση, γι’ αυτό καλό είναι να χρησιμοποιείται με φειδώ. Ξερό το χρησιμοποιούμε ως μπαχαρικό για να αρωματίσουμε κρέατα, ψάρια, πίτες, ζυμαρικά, σούπες, διάφορες σάλτσες (π.χ. ντομάτας) και τυριά (κυρίως τα κρεμώδη). Πολλοί τοποθετούν ολόκληρα τα κλωνάρια του σε μπουκάλια με λάδι ή ελιές για επιπλέον άρωμα.
Είναι προτιμότερο να καταναλώνεται φρέσκο. Ωστόσο, μπορεί να αποθηκευτεί και ξερό. Κόψτε τα φύλλα, δέστε τα σε ματσάκια και κρεμάστε τα ανάποδα σε ζεστό και σκοτεινό μέρος με καλό εξαερισμό. Όταν ξεραθούν, θρυμματίστε τα φύλλα και φυλάξτε τα σε αεροστεγή δοχεία.
Προσοχή!
Όσο ευεργετικές είναι οι θεραπευτικές του ιδιότητες, άλλο τόσο προσεκτική πρέπει να είναι η συχνότητα της χρήσης του. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή του θηλασμού δεν πρέπει να λαμβάνεται οποιαδήποτε θεραπευτική δόση θυμαριού και αιθέριου ελαίου.
Επίσης, πρέπει να αποφεύγεται από ανθρώπους με καρδιακή ανεπάρκεια ή υψηλή αρτηριακή πίεση, ενώ η χρήση του δεν ενδείκνυται σε περιπτώσεις τραυματισμών στο δέρμα.
Φτιάξτε μόνοι σας
Εντριβή θώρακα: Διαλύουμε 10 σταγόνες αιθέριου ελαίου θυμαριού σε 20 ml αμυγδαλέλαιο ή ηλιέλαιο.
Ρευματικές παθήσεις: Βράζουμε 100 γρ. θυμάρι σε 1 λίτρο νερό, το σουρώνουμε και το ρίχνουμε στο νερό της μπανιέρας.
Παιδικός βήχας: Ρίχνουμε 2 φλιτζάνια τσάι από θυμάρι στo μπάνιο τους.
Τσιμπήματα: Ανακατεύουμε 10 σταγόνες αιθέριου ελαίου θυμαριού με 20 ml νερό.
Έλαιο μασάζ: Διαλύουμε 10 σταγόνες αιθέριου ελαίου θυμαριού και ελαίου λεβάντας σε 25 ml αμυγδαλέλαιο ή ηλιέλαιο.
Δερματικά: Αναμειγνύουμε 1 κουταλάκι αιθέριο έλαιο θυμαριού με 1/2 λίτρο ελαιόλαδο. Αλείφουμε τρεις ή περισσότερες φορές τη μέρα στην πάσχουσα περιοχή.
Παρασκευή εγχύματος: Βάζουμε 1 κουταλιά θυμάρι, χωρίς κοτσάνι, σε 1 φλιτζάνι βραστό νερό, το σκεπάζουμε για 10΄ και μετά το σουρώνουμε. Το μείγμα που προκύπτει το χρησιμοποιούμε εξωτερικά για τον καθαρισμό και την επούλωση των πληγών ή για γαργάρες.
Παρασκευή ροφήματος: Ρίχνουμε 1 κουταλάκι θυμάρι σε ένα μπρίκι με νερό και μόλις αρχίσει να βράζει το κατεβάζουμε από τη φωτιά και το αφήνουμε 10΄. Σουρώνουμε και πίνουμε το ρόφημα ζεστό με μέλι.
Παρασκευή κολόνιας: Ανακατεύουμε 10 γρ. λουλούδια θυμαριού με 250 γρ. λευκό οινόπνευμα σε ένα μπουκάλι, το κλείνουμε με φελλό και το αφήνουμε 2-3 εβδομάδες στον ήλιο. Στη συνέχεια σουρώνουμε.