Ο Διαβήτης είναι μια μεταβολική ασθένεια που μπορεί να προσβάλει όλα τα συστήματα του ανθρώπινου σώματος και έχει ως κύριο χαρακτηριστικό την αύξηση του σακχάρου στο αίμα.
Υπάρχουν διάφοροι τύποι διαβήτη. Οι πιο συχνοί είναι ο:
1) Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 1 (Ινσουλινοεξαρτώμενος),
2) Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 2, και
3) Διαβήτης της Κύησης.
Ο Διαβήτης τύπου 1 παρουσιάζεται πιο συχνά σε παιδιά και εφήβους και οφείλεται σε έλλειψη ινσουλίνης (10-15% του συνόλου των ατόμων με διαβήτη).
Ο Διαβήτης τύπου 2 εμφανίζεται συνήθως σε μεγαλύτερη ηλικία, αν και τα τελευταία χρόνια τον βλέπουμε ακόμη και σε παιδία. Σε αυτόν τον τύπο διαβήτη, τα κύτταρα δεν ανταποκρίνονται πλέον στην Ινσουλίνη (90% του συνόλου των ατόμων με διαβήτη).
Η Διεθνής Ομοσπονδία Διαβήτη δηλώνει ότι πολλά άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 μπορεί να έχουν τον διαβήτη για πολλά χρόνια χωρίς να το γνωρίζουν και, δυστυχώς, όταν τυχαία γίνει η διάγνωση με μια απλή εξέταση αίματος, ήδη έχουν γίνει εμφανείς οι επιπλοκές της ασθένειας (IDF 2015).
O Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 2 μπορεί να προληφθεί με ένα υγιεινότερο τρόπο ζωής, που περιλαμβάνει υγιεινή διατροφή, συστηματική άσκηση, διατήρηση ισορροπημένου βάρους και αποφυγή επιβαρυντικών συμπεριφορικών παραγόντων, όπως κάπνισμά και αλκοόλ. Οι κύριοι παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνιση του Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 είναι το οικογενειακό ιστορικό και η παχυσαρκία. 80% των ατόμων που πάσχουν από αυτό τον τύπο Διαβήτη είναι παχύσαρκα.
Ο Διαβήτης της Κύησης εμφανίζεται για πρώτη φορά κατά την εγκυμοσύνη (κύηση), συνήθως στο τέλος του δευτέρου τριμήνου και παύει να υπάρχει μετά τον τοκετό. Από τις γυναίκες που παρουσιάζουν αυτό τον τύπο Διαβήτη, ποσοστό 50% έχουν πιθανότητα να αναπτύξουν Διαβήτη στα επόμενα εφτά χρόνια.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Διεθνούς Ομοσπονδίας Διαβήτη (IDF) για το 2015, κάθε 6 δευτερόλεπτα ένας άνθρωπος παγκόσμια πεθαίνει από σακχαρώδη διαβήτη. Επίσης, ο Διαβήτης συγκαταλέγεται στις 10 κύριες ασθένειες που οδηγούν σε αναπηρίες μεταξύ των ενηλίκων, όπως είναι η τύφλωση και ο ακρωτηριασμός.
Στην Κύπρο από έρευνα που έγινε το 2004, διαφάνηκε ότι τα άτομα που πάσχουν από Σακχαρώδη Διαβήτη είναι περίπου 70,000-80,000, δηλαδή περίπου 10,3% του πληθυσμού. Σύμφωνα με την επιδημιολογική έρευνα της παχυσαρκίας και των διατροφικών συνηθειών του Κύπριου καταναλωτή που πραγματοποίησε ο Σύνδεσμος Διαιτολόγων και Διατροφολόγων Κύπρου σε δείγμα 1,001 ατόμων ηλικίας 18-80 η συνολική επικράτηση του διαβήτη και προ-διαβήτη βάσει των κριτηρίων του ΠΟΥ ήταν 9,2% και 16,3%, αντίστοιχα. Ο επιπολασμός του σακχαρώδη διαβήτη στην Κύπρο είναι σχετικά μέτριoς προς υψηλός. Ωστόσο, οι τιμές για προ-διαβήτη είναι πολύ υψηλές και με αυτό διαφαίνεται μια πολλά υποσχόμενη αύξηση τον τύπο 2 διαβήτη.
Το φετινό θέμα της Παγκόσμιας Ημέρας Διαβήτη είναι «Γυναίκες και Διαβήτης – Το δικαίωμά μας για ένα υγιές μέλλον». Υπάρχουν σήμερα πάνω από 199 εκατομμύρια γυναίκες που ζουν με διαβήτη και το σύνολο αυτό αναμένεται να αυξηθεί σε 313 εκατομμύρια μέχρι το 2040. Αποτελεί δε την 9η κύρια αιτία θανάτου στις γυναίκες παγκοσμίως, προκαλώντας 2,1 εκατομμύρια θανάτους κάθε χρόνο.
Ως αποτέλεσμα των κοινωνικο-οικονομικών συνθηκών, ιδιαίτερα στις αναπτυσσόμενες χώρες, τα κορίτσια και οι γυναίκες με διαβήτη βιώνουν φραγμούς στην πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας και την πρόληψη του διαβήτη, την έγκαιρη ανίχνευση, τη διάγνωση, την θεραπεία και την περίθαλψη, ιδίως στις αναπτυσσόμενες χώρες. Οι κοινωνικο-οικονομικές ανισότητες εκθέτουν τις γυναίκες στους κύριους παράγοντες κινδύνου του διαβήτη, όπως είναι η κακή διατροφή και η σωματική αδράνεια, η κατανάλωση καπνού και η χρήση αλκοόλ.
Δύο στις πέντε γυναίκες με διαβήτη βρίσκονται στην αναπαραγωγική ηλικία και αντιπροσωπεύουν πάνω από 60 εκατομμύρια γυναίκες παγκοσμίως.
Όταν η εγκυμονούσα γυναίκα έχει διαβήτη ή έχει αναπτύξει διαβήτη κύησης, και δεν είναι επαρκώς ρυθμισμένη, η απειλή για την υγεία μητέρας και του παιδιού είναι μεγαλύτερη. Μια στις εφτά γεννήσεις επηρεάζεται από τον διαβήτη κύησης.
Η Παγκόσμια Ομοσπονδία Διαβήτη έχει στόχο εφέτος να τονίσει τη σημαντικότητα της ισότιμης και έγκαιρης πρόσβασης των γυναικών στην ιατρική φροντίδα.