“Τα σπουδαία μυαλά συζητούν ιδέες, τα μέτρια γεγονότα και τα αδύναμα μυαλά συζητούν για τους άλλους”
Σωκράτης (470/469 – 399 π.Χ.)
Ο Σωκράτης ήταν Αθηναίος φιλόσοφος και μια από τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες του ελληνικού και παγκόσμιου πολιτισμού.
Στα 17 του χρόνια γνώρισε το φιλόσοφο Αρχέλαο, που του μετέδωσε το πάθος για τη φιλοσοφία.
Στις φιλοσοφικές του έρευνες τον παρακολουθούσαν πολλοί, ιδιαίτερα νέοι, που ένιωθαν ευχαρίστηση ακούγοντας τον να μιλάει και να συζητάει για θέματα κοινωνικά, πολιτικά, ηθικά και θρησκευτικά. Έτσι σχηματίστηκε γύρω του ένας όμιλος, που δεν αποτελούσε όμως σχολή, γιατί ο Σωκράτης δεν δίδαξε συστηματικά, αλλά διαλεγόταν σε κάθε σημείο της πόλης, με ανθρώπους κάθε κοινωνικής τάξης και σε αντίθεση με τους σοφιστές δεν έπαιρνε χρήματα από τους μαθητές του.
Είχε έναν πολυάριθμο κύκλο πιστών φίλων, κυρίως νέων από αριστοκρατικές οικογένειες, απ’ όλη την Ελλάδα. Ορισμένοι από αυτούς έγιναν γνωστοί ως ιδρυτές φιλοσοφικών σχολών διαφόρων κατευθύνσεων. Οι γνωστότεροι ήταν ο Πλάτωνας και ο Αντισθένης στην Αθήνα, ο Ευκλείδης στα Μέγαρα, ο Φαίδωνας στην Ηλεία και ο Αρίστιππος στην Κυρήνη.
Οι κυριότερες πηγές για τη ζωή του είναι κατ’ αρχάς ο μαθητής του Πλάτων, ο ιστορικός Ξενοφών, ο φιλόσοφος Αριστοτέλης και ο συγγραφέας κωμωδιών Αριστοφάνης.
Κυρίως, οι Διαλόγοι του Πλάτωνα είναι το πιο σημαντικό έργο εκ του οποίου η φιλοσοφία του Σωκράτη επιβίωσε απο την αρχαιότητα εως σήμερα.
Το 399 π.Χ. διατυπώθηκε εναντίον του κατηγορία για ασέβεια προς τους θεούς και για διαφθορά των νέων και καταδικάστηκε σε θάνατο. Παρόλο που είχε τη δυνατότητα να δραπετεύσει, προτίμησε να υπακούσει στους νόμους και να πιεί το κώνειο.
Δείτε μερικά από τα σπουδαιότερα απφθέγματά του:
1. Εκείνος που θέλει να ταρακουνήσει τον κόσμο ας ταρακουνήσει τον εαυτό του.
2. Δεν είμαι αθηναίος, ούτε Έλληνας πολίτης, αλλά πολίτης του κόσμου.
3. Ο καλύτερος γάμος: όταν η γυναίκα είναι τυφλή και ο άνδρας κουφός.
4. Η Νομική είναι η ανώτερη επιστήμη: Ένας πολιτικός ανατροπέας, αν αποτύχει, κρίνεται ένοχος εσχάτης προδοσίας. Ο ίδιος όμως, αν επιτύχει, κρίνεται ήρωας των ηρώων. Αυτό θα πει ανωτερότητα!
5. Θα προτιμήσω να πεθάνω, παρά να ζω χωρίς ελευθερία.
6. Όπως όσοι βαδίζουν στον ήλιο, παρακολουθούνται από τη σκιά τους,έτσι κι όσοι έχουν μεγάλη δόξα, παρακολουθούνται από το φθόνο.
7. Στην αληθινή φίλια δεν υπάρχει διαφορά μεταξύ του να δώσεις και να πάρεις.
8. Αυτός που αρκείται στα ελάχιστα είναι πλουσιότατος.
9. Τα μεν άδεια ασκιά τα φουσκώνει ο αέρας,τους δε ανόητους ανθρώπους η αλαζονεία.
10. Έλεγε στους συμπολίτες του που έβγαζαν βουλευτές και άλλους αξιωματούχους με κλήρο:” Γιατί δεν βγάζετε με κλήρο και πλοίαρχους, αρχιτέκτονες και άλλους τεχνίτες;
11. Ένας έξυπνος μαθητής επαινείται και είναι παράδειγμα προς μίμηση. Γιατί ο ίδιος εκείνος έξυπνος μαθητής, όταν γίνει έξυπνος ενήλικος, θεωρείται βλάσφημος και επικίνδυνος επαναστάτης;
12. Και στη ζωή προξενεί πολύ μεγάλο κακό το ότι ενώ οι περισσότεροι είναι ανόητοι, νομίζουν ότι είναι μυαλωμένοι.
13. Σοφία είναι να νικήσουμε τον εαυτό μας. Ενώ άγνοια είναι να νικηθούμε απο αυτόν.
14. Ούτε τη φωτιά μπορείς να σβήσεις με το ρούχο σου, ούτε τις αισχρές πράξεις με το πέρασμα του καιρού.
15. Η ομορφιά είναι μια βασίλισσα που κυριαρχεί όχι και πολύ καιρό.
16. “Η εκπαίδευση είναι το άναμμα της φλόγας,όχι το γέμισμα ενός βάζου.
17. “Το μυστικό της αλλαγής είναι να επικεντρώσεις όλη την ενέργειά σου, όχι στο πως να πολεμήσεις το παλιό, αλλά στην κατασκευή του νέου.
18. “Προτιμήστε τις γνώσεις από τον πλούτο, γιατί το πλούτος είναι παροδικός,ενώ η γνώση παντοτινή.
19. “Η κατανόηση της ερώτησης είναι η μισή απάντηση”
20. “Η αληθινή σοφία έρχεται στον καθένα μας όταν συνειδητοποιήσουμε πόσο λίγα γνωρίζουμε για τη ζωή, τους εαυτούς μας και τον κόσμο γύρω μας”
21.“Ο πλουσιότερος είναι αυτός ο οποίος είναι ικανοποιημένος με όσο το δυνατόν λιγότερα’
22. “Το να υπάρχεις σημαίνει να πράττεις ”
23. “Το μυαλό είναι το παν. Γινόμαστε τελικά ό,τι σκεφτόμαστε περισσότερο “