Σήμερα θα δούμε τη μεγαλύτερη πανσέληνο του 21ου αιώνα αλλά και των τελευταίων 68 χρόνων. Το γεμάτο φεγγάρι του Νοεμβρίου θα είναι το μεγαλύτερο από το 1948, ενώ η επόμενη φορά που θα δούμε τόσο μεγάλο φεγγάρι από τον πλανήτη μας θα είναι το Νοέμβριο του 2034.
«Η πανσέληνος της 14ης Νοεμβρίου δεν είναι μόνο η πιο κοντινή και φωτεινή πανσέληνος του 2016, αλλά για την ώρα και η πιο κοντινή του 21ου αιώνα», γράφει χαρακτηριστικά στο site της NASA.
Να σημειωθεί ότι το 2016 κλείνει, τους τελευταίους τρεις μήνες του με τρία super moons!
Τι είναι η υπερπανσέληνος ή supermoon
Ο όρος «supermoon» μπήκε στο λεξιλόγιο μας μόνον τα τελευταία χρόνια. Αρχικά ο όρος χρησιμοποιούνταν από την αστρολογία και σήμαινε το νέο φεγγάρι ή την πανσέληνο που σημειωνόταν ενώ το φεγγάρι ήταν στο 90% του περιγείου (δηλαδή κοντά στη Γη).
Πλέον supermoon (υπερπανσέληνο) ονομάζουμε κάθε πανσέληνο που το φεγγάρι βρίσκεται πιο κοντά στη Γη από το μέσο όρο της απόστασης του πλανήτη μας με το δορυφόρο του.
Υπερπανσέληνος συμβαίνει όταν η Σελήνη βρίσκεται στο περίγειο, δηλαδή στο κοντινότερο σημείο της από τη Γη, με αποτέλεσμα η διάμετρος του φεγγαριού να φαίνεται μεγαλύτερη.
Καθώς η τροχιά του φεγγαριού είναι ελλειπτική, άλλοτε πλησιάζει τη Γη κατά 30.000 μίλια εγγύτερα (περίγειο) και άλλοτε απομακρύνεται (απόγειο).
Όταν ο Ήλιος και η Σελήνη ευθυγραμμίζονται και η Σελήνη είναι και στο περίγειο της, τότε έχουμε υπερπανσέληνο ή supermoon!
Μια υπερπανσέληνος μπορεί να φαίνεται έως και 14% μεγαλύτερη και 30% φωτεινότερη σε σχέση με μια πανσέληνο όταν το φεγγάρι βρίσκεται στο απόγειό του.
Ωστόσο το ότι μια πανσέληνος φαίνεται μεγαλύτερη είναι θέμα οπτικής… απάτης. Αυτό που στην πραγματικότητα συμβαίνει δεν είναι ότι το φεγγάρι είναι μεγαλύτερο αλλά ότι όταν η Σελήνη βρίσκεται σχετικά πιο κοντά στον ορίζοντα, μπορεί να συγκριθεί με διάφορα άλλα χαρακτηριστικά που βρίσκονται εκεί, όπως δέντρα, κεραίες και διάφορα κτίσματα και τότε φαίνεται πιο μεγάλη.
Η σχέση του ανθρώπου με τη Σελήνη
Στην αρχαιότητα η Σελήνη λατρεύτηκε σαν θεά. Για τους αρχαίους Έλληνες και τους Ρωμαίους η Σελήνη ήταν η θεά του κυνηγιού Άρτεμις που με το φως της βοηθούσε τους κυνηγούς να βλέπουν μεσ’ τη νύχτα. Στην κλασική εποχή, οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι μπόρεσαν να διαλευκάνουν αρκετά από τα μυστήρια της Σελήνης, ανάμεσα στα οποία ήταν και ο μηχανισμός των φάσεων της.
Η μεγαλύτερη Σελήνη που είχαν την ευκαιρία να δουν οι περισσότεροι άνθρωποι που ζουν σήμερα, θα είναι η πανσέληνος της 14ης Νοεμβρίου.
Η Σελήνη θα πλησιάσει στη Γη περισσότερο από κάθε άλλη φορά εδώ και σχεδόν 70 χρόνια, σε απόσταση περίπου 348.400 χιλιομέτρων, και έτσι θα φαίνεται ως η μεγαλύτερη που έχει υπάρξει μετά το 1948.
Η επόμενη φορά που το φεγγάρι θα βρεθεί πάλι τόσο κοντά και θα φαίνεται τόσο μεγάλο και φωτεινό, θα είναι το Νοέμβριο του 2034, σύμφωνα με τη NASA. Στις 14 Νοεμβρίου φέτος, αν ο ουρανός είναι καθαρός, η Σελήνη θα φαίνεται μεγαλύτερη και φωτεινότερη σε σχέση με τη μέση πανσέληνο.
Η σούπερ-πανσέληνος θα φθάσει στο μέγιστό της στις 15:52 ώρα Ελλάδος στις 14 Νοεμβρίου.
Η Σελήνη ακολουθεί μια ελλειπτική τροχιά και η απόστασή της από τον πλανήτη μας δεν είναι σταθερή. Έτσι, τόσο το κοντινότερο σημείο της (περίγειο), όσο και το πιο μακρινό (απόγειο), εμφανίζουν αυξομειώσεις από μήνα σε μήνα. Η μέση απόσταση Γης-Σελήνης αυξάνεται κατά 5% περίπου στο απόγειο και μειώνεται κατά 5% στο περίγειο.
Θεαματική θα είναι και η επόμενη πανσέληνος της 14ης Δεκεμβρίου.
Ο όρος υπερ-Σελήνη ή σούπερ-Σελήνη (όταν η πανσέληνος συμπίπτει με το περίγειο) δεν είναι επιστημονικός, αλλά δημιουργήθηκε το 1979 από τον αστρολόγο Ρίτσαρντ Νόλε.