Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Νίκος Χριστοδουλίδης παραχώρησε, σήμερα, συνέντευξη Τύπου, αναφορικά με τις 100 πρώτες μέρες της διακυβέρνησης. Μετά το πέρας της εναρκτήριας ομιλίας του, απάντησε σε ερωτήσεις των δημοσιογράφων ως ακολούθως:
Ερώτηση: Κύριε Πρόεδρε, σε αυτές τις πρώτες 100 μέρες της διακυβέρνησής σας έχει φανεί ότι μπορεί να αντιμετωπίσετε ένα σοβαρό πρόβλημα, το οποίο να επηρεάζει την αποτελεσματικότητα της Κυβέρνησής σας. Και αυτό σχετίζεται με το πώς θα υλοποιούνται οι αποφάσεις σας, κυρίως μέσω της Βουλής, νομοσχέδια που φτάνουν στη Βουλή. Επειδή είστε και ένας πολιτικός, ένας Πρόεδρος, ο οποίος δεν έχει την ισχυρή στήριξη μιας μεγάλης κοινοβουλευτικής δύναμης ή κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας, υφίσταται το θέμα πώς μπορεί να υλοποιηθούν πράγματα χωρίς να γίνετε όμηρος πολιτικών δυνάμεων, διότι διαφάνηκαν ήδη αρκετά προβλήματα σε θέματα που προωθήσατε στη Βουλή και ήθελα να ρωτήσω αν σχεδιάζετε ή αν έχετε κάτι υπόψη σας που να διευκολύνετε τη συνεργασία με τη Βουλή και στο να παίρνουν και να υλοποιούνται ουσιαστικά αποφάσεις της κυβέρνησής σας.
ΠτΔ: Αντιλαμβάνεστε ότι έχω επιλεγεί από την πλειοψηφία του κυπριακού λαού και θεωρώ ότι και η Βουλή των Αντιπροσώπων και τα κοινοβουλευτικά κόμματα σέβονται τις επιλογές του κυπριακού λαού. Από εκεί και πέρα, εκείνο που μπορώ να σας πω με βεβαιότητα είναι ότι, στη δική μας περίπτωση, προσεγγίζουμε όλα τα κοινοβουλευτικά κόμματα, και αυτά που μας στήριξαν και αυτά που έκαναν άλλες επιλογές, ως συνεργάτες σε αυτή την προσπάθεια που είναι μια προσπάθεια να δημιουργηθεί όραμα και ελπίδα στον κυπριακό λαό. Μια προσπάθεια να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις που έχουμε ενώπιον μας. Και πιστεύω ότι τα κόμματα θα ανταποκριθούν σε αυτή την προσδοκία της κοινωνίας, γιατί και τα κόμματα, πολύ πιο συχνά από ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, κρίνονται από την ευρύτερη κοινωνία. Μια κοινωνία, η οποία σε πολλά θέματα είναι πιο μπροστά από ό,τι είμαστε εμείς και θα κρίνει τις συμπεριφορές τους. Θέλω να δώσω ένα παράδειγμα, να μιλήσουμε συγκεκριμένα. Το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Μια σημαντική βοήθεια από πλευράς Ευρωπαϊκής Ένωσης, μια ενέργεια από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ένωσης που έδειξε τα γρήγορα αντανακλαστικά της και από το οποίο θα επωφεληθεί σημαντικά η Κυπριακή Δημοκρατία, στο πλαίσιο της προσπάθειας για μετάβαση στην πράσινη και στην ψηφιακή μετάβαση. Σε πολλά εκ των θεμάτων που αφορούν το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, για να μπορούμε να εξασφαλίσουμε τη στήριξη που προβλέπεται από πλευράς Ευρωπαϊκής Ένωσης, υπάρχουν κάποια προαπαιτούμενα που απαιτούν την ψήφιση νόμων από πλευράς της Βουλής των Αντιπροσώπων. Δεν μπορώ να θεωρήσω ότι το οποιοδήποτε κοινοβουλευτικό κόμμα θα θυσιάσει αυτή την τεράστια βοήθεια από πλευράς Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα χάσουμε δηλαδή τα λεφτά, θα τα χάσει ο κυπριακός λαός – γιατί στο τέλος της ημέρας, είναι ο κυπριακός λαός που θα επωμιστεί το κόστος από μια τέτοια απόφαση, για να εξυπηρετήσουν μικροπολιτικές σκοπιμότητες ή να κάνουν τη δουλειά της Κυβέρνησης δύσκολη. Αντιλαμβάνεστε ότι εμείς, με απόλυτο σεβασμό στα κόμματα – είπα προηγουμένως ότι επιδιώκω, και με τα κόμματα που συνεργάστηκαν μαζί μας και με τα κόμματα που δεν υποστήριξαν δική μας υποψηφιότητα, και αυτό κάνουν όλα τα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου από την πρώτη μέρα ανάληψης των καθηκόντων τους – θέλουμε να συνεργαστούμε με όλα τα κόμματα, αλλά στο τέλος της ημέρας είμαστε όλοι υπόλογοι και θα κριθούμε από τον κυπριακό λαό.
Ερώτηση: Κύριε Πρόεδρε, θα σταθώ στις αναφορές σας στο Κυπριακό. Τα τελευταία έξι χρόνια είμαστε αντιμέτωποι, η δική μας πλευρά είναι αντιμέτωπη, με ένα φαινομενικά απροσπέλαστο τοίχο, αυτό των ιδεών για ανατρεπτική ανατροπή της μορφής λύσης. Αυτό δεν άλλαξε βεβαίως τις τελευταίες 100 ημέρες και σύμφωνα με τις δεδηλωμένες προθέσεις της τουρκικής πλευράς, δεν πρόκειται να αλλάξει στο μέλλον. Για τη δική σας πρόταση γνωρίζουμε λίγα πράγματα. Τη φιλοσοφία, ένα δύο παραδείγματα ίσως, και το γεγονός ότι τυγχάνει θετικής αποδοχής από τους εταίρους μας, και δανείζομαι το τηλεφώνημα που δεχθήκατε καθ’ οδόν για τη Λεμεσό. Θέλω να ρωτήσω λοιπόν πού βρισκόμαστε και πού πάμε, τι έχουμε να περιμένουμε, με δεδομένο το γεγονός ότι ο Τουρκοκύπριος ηγέτης εμμένει στους παραλογισμούς, ας μου επιτραπεί, και δεν θέλει καν να σας συναντήσει. Και ένα δεύτερο ερώτημα σχετικό: πώς μπορούν όσα είπατε για την ενέργεια να βοηθήσουν σε αυτό το δρόμο;
ΠτΔ: Πρώτον, υπάρχει μια αλλαγή τις τελευταίες 100 μέρες, τουλάχιστον εμείς τη διακρίνουμε. Υπάρχει μια κινητικότητα, μια κινητικότητα που ξεκίνησε με αφορμή τη δική μας πολύ συγκεκριμένη πρωτοβουλία. Έχουμε αναλάβει την πρωτοβουλία των κινήσεων. Δεν είναι εύκολα τα πράγματα. Πολύ εύστοχα τα έχετε περιγράψει, αλλά αυτό δεν μας οδήγησε στο να επαναπαυτούμε, κατηγορώντας την τουρκική πλευρά είτε την τουρκοκυπριακή για τις απαράδεκτες θέσεις που εκφράζει. Αντίθετα, ακριβώς επειδή ανέφερα και στην εισαγωγική μου παρέμβαση ότι για εμάς η παρούσα κατάσταση πραγμάτων δεν μπορεί να αποτελεί τη λύση του Κυπριακού, αναλάβαμε μια πολύ συγκεκριμένη πρωτοβουλία. Μια συγκεκριμένη πρωτοβουλία, η οποία μέσα και από την επίλυση του Κυπριακού θα προσφέρει οφέλη σε όλα τα εμπλεκόμενα μέρη. Και αναφέρομαι ειδικότερα στην Τουρκία γιατί η Τουρκία κρατά το κλειδί της λύσης του Κυπριακού και αυτή τη στιγμή εμείς είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε μια θετική προσέγγιση, μια θετική ατζέντα στα Ευρωτουρκικά. Είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε και έχουμε ιδέες και για θέματα που άπτονται των Τουρκοκυπρίων, εάν και εφόσον οι διαπραγματεύσεις επαναρχίσουν από εκεί που έμειναν στο Κραν Μοντανά. Ποια είναι η διαφορά στη δική μας, αν θέλετε, προσέγγιση; Αντί να κατηγορούμε την τουρκική πλευρά, την τουρκοκυπριακή, είναι γεγονός, δεν επαναπαυόμαστε απλά μέσα από ένα παιχνίδι επίρριψης ευθυνών, αναλαμβάνουμε την πρωτοβουλία. Και σήμερα κάθομαι απέναντί σας και ναι, μπορώ να σας πω ότι οι δικές μας ενέργειες έχουν δημιουργήσει κινητικότητα, και σε ευρωπαϊκό επίπεδο και σε επίπεδο του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Έχουμε μπροστά μας τρία βασικά ορόσημα. Είναι σημαντικά στο πώς θα εξελιχθεί αυτή η προσπάθεια που γίνεται. Το πρώτο ορόσημο αφορά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στα τέλη Ιουνίου. Ήδη συζητούμε και σε πολιτικό επίπεδο και σε τεχνοκρατικό. Δεν ανακοινώνονται όλες οι επαφές που γίνονται. Ήδη συζητείται πώς μπορεί μέσα από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να δημιουργηθεί μια δυναμική. Έχετε δει, δεν τα είπαμε εμείς τα έχετε διαβάσει από τον ευρωπαϊκό Τύπο, τις τηλεφωνικές επικοινωνίες που είχε ο κ. Ερντογάν με ξένους Ευρωπαίους, με Προέδρους των θεσμικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και χαίρομαι που εξέφρασε την επιθυμία για πρόοδο στις Ευρωτουρκικές σχέσεις. Εμείς είμαστε εδώ να συζητήσουμε πρόοδο στις ευρωτουρκικές σχέσεις. Δεν μπορούμε να αλλάξουμε τη γεωγραφία. Προτιμούμε να έχουμε έναν γείτονα με τον οποίο έχουμε άριστες σχέσεις και είμαστε μαζί σε αυτή την ευρωπαϊκή οικογένεια. Αλλά αυτή η πρόοδος που επιθυμεί δεν είναι λευκή επιταγή. Είναι πρόοδος που απαιτεί, και αυτό το λέει η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση. Σας παραπέμπω σε συμφωνημένο λεκτικό Συμβουλίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και είναι εκεί που κτίζουμε. Το δεύτερο ορόσημο αφορά τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ. Δυστυχώς δεν έγινε. Θα ήταν θετικό αν γινόταν. Δεν έγινε όπως έγινε στην τελευταία σύνοδο στην Ισπανία, όπου καλέστηκαν και τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν θα γίνει στη Λιθουανία. Αλλά σίγουρα το Κυπριακό είναι ένα από τα θέματα που θα συζητηθούν. Και ελπίζω να ανταποκριθεί και στις προσκλήσεις που έχει δεχθεί ο Ερντογάν για διμερείς συναντήσεις στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ, στη Λιθουανία. Και το τρίτο είναι η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών. Εμείς, λαμβάνοντας υπόψη αυτά τα τρία ορόσημα, μιλάμε, εργαζόμαστε προς την κατεύθυνση να σπάσουμε το αδιέξοδο. Υπάρχουν πολύ συγκεκριμένες λεπτομέρειες που αφορούν τα Ευρωτουρκικά, που αφορούν τους Τουρκοκύπριους, που αφορούν την Κυπριακή Δημοκρατία. Η σοβαρότητα όμως της προσπάθειάς μας δεν θα μας οδηγήσει να λέμε δημόσια ποια είναι τα συγκεκριμένα. Αλλά επαναλαμβάνω, έχουμε πολύ συγκεκριμένα και εκείνοι που πρέπει να τα γνωρίζουν, εκείνοι εννοώ που έχουν αναλάβει την πρωτοβουλία των κινήσεων, γιατί χρειαζόμαστε τη βοήθεια των εταίρων μας ειδικά στην Ευρωπαϊκή Ένωση, γνωρίζουν πάρα πολύ καλά.
Ερώτηση: Kύριε Πρόεδρε, αναφερθήκατε σε αστοχίες και παραλείψεις. Προσθέτω εγώ ότι ίσως καταγράφηκαν και συμπεριφορές οι οποίες ήταν εκτός αυτού που περίμενε ο κόσμος. Θα μου πείτε, είναι οι 100 πρώτες μέρες της Κυβέρνησης. Εντούτοις, σκέφτεστε κάποιες αλλαγές στο κυβερνητικό σας σχήμα;.
ΠτΔ: Καταγράφηκαν αστοχίες και παραλείψεις και συμφωνώ απόλυτα με την αναφορά σας για συμπεριφορές εκτός του πλαισίου και τέτοιου είδους αστοχίες και παραλείψεις, θέλω να είμαι απόλυτα ειλικρινής μαζί σας, θα υπάρξουν στο πλαίσιο των πέντε χρόνων διακυβέρνησής μας. Δεν πρόκειται, είτε να ωραιοποιήσω, είτε να παρουσιάσω μια κατάσταση ότι δεν θα υπάρχουν προβλήματα, παραλείψεις, αστοχίες και λάθη. Θέλω να είμαι απόλυτα ειλικρινής. Αναλαμβάνοντας τη διακυβέρνηση του τόπου, την 1η Μαρτίου, είχα αναφέρει και στο πρώτο Υπουργικό Συμβούλιο ότι η δική μου πρώτη αξιολόγηση, πέραν του ότι γίνεται καθημερινά – έχω πολύ συχνές επαφές με τα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου – η πρώτη γενικότερη αξιολόγηση για μένα θα γίνει τον Σεπτέμβριο, μετά την ολοκλήρωση έξι μηνών. Θέλω να δω, να παρουσιαστούν πρώτα σε μένα, τα σχέδια δράσης του κάθε Υπουργού και αν προκύψει μια τέτοια ανάγκη, να είστε σίγουρος ότι θα πάρω μια τέτοια απόφαση. Δεν είναι κάτι που αυτή τη στιγμή με απασχολεί.
Ερώτηση: Κύριε Πρόεδρε, εγώ θα επιστρέψω στα κοινωνικά θέματα. Χθες είχαμε παρατηρητήριο τιμών- 8,5% ο πληθωρισμός στα τρόφιμα. Την ίδια ώρα η τιμή των καυσίμων παραμένει αρκετά ψηλά αν και έχει μειωθεί σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό χρονικό διάστημα. Επίσης, η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος παραμένει στα ύψη. Ωστόσο, η Κυβέρνηση προσανατολίζεται στο να καταργήσει τόσο την επιδότηση στο ηλεκτρικό ρεύμα, αλλά και να επαναφέρει τον φόρο κατανάλωσης στα καύσιμα. Είναι κάτι το οποίο θα δυσχεραίνει ακόμη περισσότερο τα νοικοκυριά. Και θέλω να προσθέσω και μια άλλη πτυχή στο ερώτημά μου. Είναι η δέσμευσή σας για αύξηση του αφορολόγητου εισοδήματος, η οποία είχατε δεσμευτεί να τρέξει και είναι κάτι που θα διευκολύνει πάρα πολύ, ειδικότερα τα χαμηλόμισθα εισοδηματικά στρώματα. Που βρίσκονται αυτά τα δύο, τόσο τα μέτρα στήριξης αλλά και η φορολογική μεταρρύθμιση;
ΠτΔ: Να ξεκινήσω λέγοντας μην προτρέχετε να προκαταλάβετε τις αποφάσεις της Κυβέρνησης, εκτός αν γνωρίζετε κάτι περισσότερο. Είπα ότι τα επεξεργαζόμαστε. Και κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, αλλά και τώρα, κάτι που συζητούμε στο Υπουργικό Συμβούλιο, είναι γενικότερα η δική μας φιλοσοφία, η δική μας προσέγγιση, δεν είμαστε υπέρ των οριζόντιων μέτρων. Πρέπει να τα δούμε στοχευμένα. Γιατί αυτά που αναφέρετε επηρεάζουν σαφώς περισσότερο κάποιους συμπολίτες μας. Την ίδια στιγμή, θέλω να το επαναλάβω, για να μπορείς να κάνεις κοινωνική πολιτική, πρέπει να έχεις μια ισχυρή οικονομία. Και για εμάς το πρώτιστο, είναι να έχουμε μια ισχυρή οικονομία, στο τρίπτυχο που ανέφερα κατά τη διάρκεια της εισαγωγικής μου παρέμβασης, για να μπορούμε ανάμεσα σε πολλά άλλα να έχουμε και κοινωνική πολιτική. Και ακούσατε σήμερα, πολύ συγκεκριμένα πράγματα. Στο πιο διευρυμένο ενημερωτικό φυλλάδιο που σας δόθηκε θα δείτε πολύ περισσότερα, στοχευμένα κοινωνικά μέτρα, και θα συνεχίσουμε προς αυτή την κατεύθυνση, αξιολογώντας κάθε στιγμή τα δεδομένα που έχουμε ενώπιόν μας. Ξέρετε, ενδεχομένως κανείς από εσάς να μην το θυμάται, αλλά θα σας το πω εγώ. Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας είχα αναφερθεί στην κάρτα νέων και είχα πει για €350, όχι €200. Είχα πει €350, ανακοινώσαμε και αποφασίσαμε στο Υπουργικό Συμβούλιο €200. Το κάναμε στη βάση των οικονομικών δεδομένων και λαμβάνοντας υπόψη το τι έχουμε ενώπιόν μας. Δεν θα ανακοίνωνα €350 για ένα πείσμα ή γιατί θα ασκηθεί κριτική. Είμαστε εδώ για να δεχόμαστε κριτική καθημερινά. Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα οικονομικά δεδομένα και ποιες είναι οι προτεραιότητες της Κυβέρνησης αυτή τη στιγμή, που είναι όλα αυτά που εσείς έχετε προαναφέρει. Αναφορικά με το αφορολόγητο εισόδημα, έχει ξεκινήσει ήδη η προσπάθεια για γενικότερη φορολογική μεταρρύθμιση του κράτους, η τελευταία έγινε το 2002, και πρέπει να προχωρήσουμε λαμβάνοντας υπόψη και τις εξελίξεις με την πράσινη οικονομία και μέχρι να ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία, εξετάζεται και η αύξηση του αφορολόγητου εισοδήματος όπως ανέφερα, σωστά το είπατε, προεκλογικά, αλλά θα λαμβάνουμε αποφάσεις στη βάση των δημοσιονομικών δεδομένων. Δεν πρόκειται να ξεφύγουμε από τη δημοσιονομική πειθαρχία και σε αυτό τον στόχο – για να πάω πίσω στην πρώτη ερώτηση – ζητώ και τη βοήθεια των κοινοβουλευτικών κομμάτων.
Ερώτηση: Έχουμε ακούσει αρκετές δράσεις, οι οποίες αυξάνουν τις δαπάνες του κράτους, όπως είναι η συμφωνία για την ΑΤΑ, όπως είναι ο μηδενικός ΦΠΑ στα προϊόντα. Έχετε υπόψη σας συγκεκριμένες δράσεις οι οποίες θα αυξήσουν και τα έσοδα;
ΠτΔ: Φυσικά. Μέσα από τις ενέργειες που κάνουμε πάντα λαμβάνουμε υπόψη τα έσοδα και τα έξοδα. Γι’ αυτό δεν ανακοινώνουμε. Σας είπα από μόνος μου προηγουμένως, για το θέμα της κάρτας νέων, που προεκλογικά είχα πει €350, αλλά ανακοινώσαμε €200. Γιατί το κάναμε; Γιατί τα οικονομικά δεδομένα του κράτους είναι πολύ συγκεκριμένα και βάσει αυτών των οικονομικών δεδομένων θα πράττουμε και θα δημοσιοποιούμε τις αποφάσεις μας χωρίς να ξεφεύγουμε, θέλω να το επαναλάβω, από τη δημοσιονομική πειθαρχία. Επέλεξα, στα τρία θέματα που είμαι σίγουρος ότι πολύ σύντομα θα έχουμε αποφάσεις γιατί εργαζόμαστε πάνω σε αυτά. Το ένα αφορούσε τις διεθνείς κυρώσεις. Γιατί δίνουμε τέτοια σημασία;
Κάποιοι μου έχουν ασκήσει κριτική ότι λειτούργησα ως εκπρόσωπος των χωρών που δημοσιοποίησαν τις συγκεκριμένες κυρώσεις. Γιατί η αξιοπιστία του ονόματος της χώρας μας στο εξωτερικό είναι πάρα πολύ σημαντική για να μπορούμε να προσελκύσουμε ποιοτικές επενδύσεις, ποιοτικές επενδύσεις που θα φέρουν έσοδα στη χώρα μας, θα δημιουργήσουν νέες θέσεις, ποιοτικές θέσεις εργασίας και πολλά άλλα. Αναφέρθηκα κατά τη διάρκεια της εισαγωγικής μου παρέμβασης στις αλλαγές που κάναμε στο σχετικό πρόγραμμα που υπάρχει για τους επενδυτές. Αυστηροποιήσαμε τις διαδικασίες. Γιατί το κάναμε; Γιατί είναι πολύ σημαντικό. Γιατί οι επενδύσεις από πού θα έρθουν; Από το εξωτερικό. Άρα στο εξωτερικό, και γι’ αυτό ξεκινήσαμε και τη στρατηγική, το όνομα της χώρας μας ως ένα σοβαρό κράτος, αξιόπιστο κράτος με δημοσιονομική πειθαρχία, με ένα χρηματοπιστωτικό σύστημα το οποίο λειτουργεί, με συνεχείς τολμηρές μεταρρυθμίσεις. Για να μπορούν να έρθουν επενδύσεις στη χώρα μας και κατ’ επέκταση να αυξηθούν και τα έσοδα, τα οποία με την αύξηση θα μας επιτρέπουν να κάνουμε και περισσότερη κοινωνική πολιτική. Γιατί όλοι θέλουμε να λέμε, να ανακοινώνουμε σημαντικά κοινωνικά μέτρα, αλλά την ίδια στιγμή θα πρέπει να μπορούμε να πράξουμε. Για να μπορείς να το πράξεις που πρέπει να έχεις μια ισχυρή οικονομία.
Ερώτηση: Κύριε Πρόεδρε, υπάρχουν φωνές από βουλευτές που λένε ότι προχωρούν πλέον οι εκποιήσεις και μάλιστα για την πρώτη κατοικία. Βέβαια είμαστε όλοι σε αναμονή να μάθουμε τα νέα για το σχέδιο ενοικίου έναντι δόσης. Πιστεύετε ότι αυτό το σχέδιο ενδεχομένως να είναι μια σωστή κατεύθυνση, να βοηθηθούν αυτοί που πραγματικά έχουν ανάγκη και να μην χάνουν τα σπίτια τους και να υπάρχει προσωρινά ένα στοπ από πλευράς της εταιρείας, μέχρι να υπάρχει μια οριστική απόφαση για αυτό το θέμα;
ΠτΔ: Θα ξεκινήσω λέγοντας ότι όντως, υπάρχει πρόβλημα με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Και ακριβώς ήταν γι’ αυτό τον λόγο που στην εισαγωγική μου παρέμβαση αναφέρθηκα σε τρεις δράσεις της Κυβέρνησης, όχι μία, γιατί μία από μόνη της, αυτή που αναφέρατε, δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημα. Χρειάζεται συνδυασμός δράσεων, και χαίρομαι γιατί υπάρχουν και στη Βουλή εισηγήσεις και εμείς ακριβώς τις προσεγγίζουμε πολύ θετικά γιατί θέλουμε να αντιμετωπίσουμε αυτό το πρόβλημα. Αλλά την ίδια στιγμή, πλήρης αναστολή των εκποιήσεων, εκείνους μόνο που θα βοηθήσει είναι τους στρατηγικούς κακοπληρωτές, που εκμεταλλεύονται την κατάσταση για να μην ανταποκρίνονται στις υποχρεώσεις τους. Εμείς αυτούς δεν θέλουμε να τους προστατεύσουμε. Εμείς θέλουμε να προστατεύσουμε τους ευάλωτους συμπατριώτες μας και γι’ αυτό τον λόγο έγινε και συγκεκριμένη τοποθέτηση στην εισαγωγική μου παρέμβαση.
Ερώτηση: Κύριε Πρόεδρε, επιτρέψτε μου να κάνω μία παρατήρηση: Το ότι στο κείμενό σας στο εισαγωγικό δεν άκουσα κάτι που να αφορά τη γεωργία, όταν μάλιστα χτες ήταν έξω από την πόρτα σας οι γεωργοί και για το θέμα της διατροφικής αλυσίδας, το τόσο σημαντικό. Δεν άκουσα, επίσης, κάτι το ειδικότερο γι αυτό που σας εμπιστεύθηκε ο κόσμος: dηλαδή την κάθαρση από τα θέματα της διαφθοράς που ταλάνισαν τόσα χρόνια την Κύπρο. Και το τρίτο που θα σας παρακαλέσω, επειδή μου τέθηκε από πλευράς και των τηλεθεατών του καναλιού μου είναι να δώσετε περισσότερη προσοχή στο επίπεδο της φιλοζωίας. Όταν υπάρχουν συγκεκριμένες καταγγελίες οι οποίες αφορούν κοινοτάρχες και δημάρχους, οι οποίοι έχουν τρώγλες για καταφύγια των ζώων. Όταν έχουμε ένα εκατομμύριο γάτες αδέσποτες στην Κύπρο, όταν για παράδειγμα έχουμε την υπόθεση Μπέρτον που συγκλόνισε πέρυσι τέτοια εποχή και ο διευθυντής Κτηνιατρικής Υπηρεσίας, ο κ. Πίπης δεν εννοεί να δώσει ούτε καν τα πορίσματα των ιατροδικαστών και των χημικών αναλύσεων και εξετάσεων. Από τί πέθανε το ζώο; Οι φιλόζωοι σας τίμησαν στις εκλογές.
Το βασικό το ερώτημα, κύριε Πρόεδρε, έχει να κάνει με τα εθνικά θέματα. Η Κύπρος ακολουθεί απαρέγκλιτα τις κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας για τα θέματα της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, με όποιο κόστος, και μάλιστα αντιμέτωπη η Κύπρος με μια δύναμη η οποία είναι μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και η οποία παρόλα αυτά δεν εννοεί να αλλάξει την πολιτική της απέναντι στην Κύπρο και τα ψηφίσματα. Στηρίζει τα θέματα του Κυπριακού με βάση τον ΟΗΕ. Από την άλλη πλευρά, ο καλός Τούρκος παρακαλάει την ΕΕ για τα θέματα που έχουν να κάνουν με τις βίζες και με την τελωνειακή ένωση γιατί αυτός είναι ο σκοπός του Ερντογάν. Τα υπόλοιπα, επιτρέψτε μου να πω με κάποια μικρή μου εμπειρία να τα θεωρώ ως παραμύθι. Και η Κύπρος πληρώνει τις κυρώσεις και δεν καταλαβαίνω για ποιο λόγο η ΕΕ δεν βάζει κυρώσεις στην Τουρκία, η οποία συνέχεια παραβαίνει τις όποιες συνθήκες και τις όποιες αποφάσεις του ΟΗΕ, έχοντας τη μισή Κύπρο υπό κατοχή, την έχουμε αφήσει να είναι σε δύο βάρκες, να πατάει και σε δύο νερά και μέχρι εκεί. Τι ήταν θέμα των κυρώσεων στην Τουρκία και τι γίνεται με το γενικότερο ζήτημα των κυρώσεων;
ΠτΔ: Η δική μου παρέμβαση θεωρώ ότι χρονικά μπορούσε να ήταν πιο σύντομη, αλλά υπήρχαν πολλά θέματα που έπρεπε να καλύψω. Θα δείτε στο κείμενο που σας έχει δοθεί, υπάρχουν και για τον πρωτογενή τομέα της χώρας μας πολύ συγκεκριμένες αναφορές. Είπατε κάτι για τη διαφθορά που συμφωνώ απόλυτα μαζί σας και είναι μέσα στο πλαίσιο της ανασύνταξης του κράτους. Μιλήσαμε, για παράδειγμα, για τη σύσταση της ομάδας για παρακολούθηση του κυβερνητικού έργου. Ξέρετε, κάτι που διαπιστώθηκε πάρα πολύ εύκολα είναι το γεγονός ότι υπάρχουν πολλές αποφάσεις, είτε της εκτελεστικής είτε της νομοθετικής εξουσίας που υστερούμε στην εφαρμογή τους, στην υλοποίηση όλων αυτών των αποφάσεων, που θα αντιμετωπίσουν και το πρόβλημα που έχετε αναφέρει, τουλάχιστον μια πτυχή. Γι αυτό προχωρούμε με την ομάδα παρακολούθησης του κυβερνητικού έργου. Είδατε την αντίδραση μας στο θέμα των κυρώσεων: Μηδενική ανοχή. Είναι ξεκάθαρη η τοποθέτηση που είχα, αλλά έρχομαι στο θέμα της Ουκρανίας για να σας πω και είμαι σίγουρος ότι to γνωρίζετε και εσείς από την προηγούμενη ιδιότητά σας. Η θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι απόλυτα σωστή. Είμαστε στη σωστή πλευρά της Iστορίας. Είμαστε μια χώρα η οποία υπέστη τις ίδιες επιπτώσεις που περνά σήμερα η Ουκρανία. Δεν υπήρχε για εμάς καμία άλλη επιλογή, καμία. Υπάρχει αυτό που έχετε αναφέρει σε σχέση με την αντίδραση. Γνωρίζετε πολύ καλά ότι ζούμε σε ένα άναρχο διεθνές σύστημα. Και αυτά είναι τα δεδομένα που έχουμε ενώπιόν μας, και είναι γι αυτό το λόγο που προηγουμένως, όταν με είχε ρωτήσει συνάδελφος σας, μίλησα για την πρωτοβουλία των κινήσεων από δικής μας πλευράς που δημιουργεί αυτή την κινητικότητα και μακάρι να υπάρξει αποτέλεσμα. Εμείς θα πράξουμε ό,τι είναι δυνατόν για να υπάρξει αποτέλεσμα και ελπίζω να τα καταφέρουμε. Το να μην εγκρίνονταν οι κυρώσεις εναντίον της Ουκρανίας θεωρώ ότι δεν ήταν καν επιλογή για την Κυπριακή Δημοκρατία. Θέλω στη θέση μου αυτή να είμαι απόλυτα συγκεκριμένος.
Ερώτηση: Είπατε και τώρα πως σημείο αφετηρίας είναι το Κραν Μοντανά για διαπραγμάτευση του Κυπριακού. Σήμερα ο Υπουργός Εξωτερικών το πήρε και ένα βήμα παραπέρα, λέγοντας πως σημείο αφετηρίας θα είναι το δείπνο που παρέθεσε ο κ. Αντόνιο Γκουτέρες και η υποβολή των έξι σημείων από τον Γενικό Γραμματέα. Αυτό σημαίνει αποδοχή των έξι σημείων του πλαισίου Γκουτέρες; Δηλαδή αποδοχή της μιας θετικής ψήφου των Τουρκοκυπρίων;
ΠτΔ: Ο Υπουργός Εξωτερικών τοποθετήθηκε πάρα πολύ ορθά. Αντιλαμβάνεστε ότι δεν έχουμε διαφορετική προσέγγιση για όσους ενδεχομένως να ψάχνουν να βρουν διαφορετική τοποθέτηση. Για το συγκεκριμένο θέμα κατ’ επανάληψη κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας γινόταν αναφορά. Κάποιοι θεωρούσαν ότι μπορούσαν μέσα από αυτή την αναφορά να έχουν διαφορετικές προσεγγίσεις με τα κόμματα που μας στήριζαν και ούτω καθεξής – που δεν είναι κακό, δεν σημαίνει ότι με τη στήριξη κάποιου κόμματος χάνει την αυτονομία του ή εγώ χάνω τη δική μου. Από εκεί που μείναμε στο δείπνο της 6ης Ιουλίου, ξημερώματα της 7ης Ιουλίου, ναι, να συζητήσουμε. Υπάρχουν θέματα στο πλαίσιο Γκουτέρες, με τα οποία διαφωνούμε. Θέματα τα οποία ανέφερα και στην προεκλογική εκστρατεία. Η διαχρονική θέση της ελληνοκυπριακής πλευράς, για να δώσω ένα παράδειγμα και αν θέλει οποιαδήποτε κοινοβουλευτική δύναμη μπορεί να τοποθετηθεί στο συγκεκριμένο θέμα, αν έχει διαφορετική άποψη είναι ότι στο θέμα στο περιουσιακό, τον πρώτο λόγο πρέπει να τον έχει ο νόμιμος ιδιοκτήτης και όχι ο χρήστης. Στο πλαίσιο αναφέρεται ότι στις περιοχές που δεν θα επιστραφούν υπό ελληνοκυπριακή διοίκηση, τον πρώτο λόγο πρέπει να τον έχει ο χρήστης. Διαφωνώ με αυτή την προσέγγιση. Αν υπάρχουν κοινοβουλευτικά κόμματα που συμφωνούν με αυτή τη θέση, καλό είναι να το πουν δημόσια. Άρα ναι, θα πάω να συζητήσω αξιοποιώντας την πολύ σημαντική δουλειά που έγινε. Να σας θυμίσω ότι για πρώτη φορά στην ιστορία των διαπραγματεύσεων που ξεκίνησαν το 1976, ήταν στο τραπέζι το θέμα της ασφάλειας και των εγγυήσεων. Και ξέρετε, ένας λόγος που στη διαπραγματευτική διαδικασία του 2015 και 2017 επιτεύχθηκαν τόσο σημαντικές συγκλίσεις, όχι προς όφελος των Ελληνοκυπρίων αλλά και προς όφελος του συνόλου του κυπριακού λαού, και Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, ήταν η παρουσία της ΕΕ στο τραπέζι των συζητήσεων, και είναι ένας επιπλέον λόγος που επιμένουμε και παρουσιάσαμε και τη συγκεκριμένη προσέγγιση.
Ερώτηση: Την ΕΕ θα την χρησιμοποιήσουμε ως μαστίγιο και καρότο;
ΠτΔ: Υπάρχει μια πολύ συγκεκριμένη πρόταση από δικής μας πλευράς ότι είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε μια θετική προσέγγιση σε σχέση με τα ευρωτουρκικά. Αν η Τουρκία ανταποκριθεί εμείς είμαστε εδώ να συζητήσουμε.
Ερώτηση: Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να ρωτήσω σε ό,τι αφορά τα ενεργειακά, μπορείτε να μας πείτε πότε επιτέλους θα έχουμε φθηνό ρεύμα στην Κύπρο και πώς θα αξιοποιήσουμε το δικό μας φυσικό αέριο για ιδία κατανάλωση;
ΠτΔ: Δεν θα σας πω συγκεκριμένη ημερομηνία. Θέλω να είμαι συνεπής προς τον κυπριακό λαό. Εκείνο που μπορώ να πω μετά βεβαιότητας είναι από την πρώτη μέρα αναλάβαμε πρωτοβουλίες ακριβώς για να αντιμετωπίσουμε αυτά τα θέματα. Είναι γι’ αυτό το λόγο που βλέπετε την κινητικότητα. Είναι γι αυτό το λόγο που υπήρξε η συμφωνία όταν μετέβηκα στο Ισραήλ με τον Ισραηλινό Πρωθυπουργό να διευρύνουμε αυτή την προοπτική. Και είναι γι αυτό τον λόγο που ο Υπουργός βρισκόταν στο Ισραήλ και ξεκινούν εργασία οι σχετικές τεχνικές επιτροπές και όταν προχωρήσει εκεί η διαβούλευση θα μπορώ να σου μιλήσω πιο συγκεκριμένα. Αυτός είναι ο στόχος μας και δεν θέλω να μιλήσω συγκεκριμένα γιατί εδώ και πάρα πολλά χρόνια η κυπριακή κοινωνία αναμένει, άκουσε πολλές ημερομηνίες, αλλά δεν ανταποκρίθηκαν. Αλλά θέλω όταν μιλήσω για συγκεκριμένη ημερομηνία, αυτή η ημερομηνία να επαληθευθεί από τα ίδια τα γεγονότα.
Ερώτηση: Δύο μικρά ερωτήματα. Το πρώτο έχει να κάνει με την εκτίμησή σας όσον αφορά το τι παραλάβατε αναλαμβάνοντας την προεδρία. Λαμβάνοντας υπόψη ότι το να παραθέσετε όλα αυτά για τις 100 ημέρες, κάποιος μπορεί να διερωτηθεί αν μπαίνοντας στο Προεδρικό είχατε βρει μπροστά σας ένα χάος. Και το δεύτερο έχει να κάνει με το θέμα που επίκειται, δηλ. οι διορισμοί των ημικρατικών οργανισμών. Λαμβάνοντας υπόψη ότι το πολυδιαφημιζόμενο Γνωμοδοτικό Συμβούλιο δεν έχει ακόμα συσταθεί. Πάνω σε ποια φόρμουλα θα προχωρήσει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας να διορίσει στα Συμβούλια των ημικρατικών οργανισμών;
ΠτΔ: Ήμουν πολύ συγκεκριμένος στις αναφορές μου και είμαι σίγουρος ότι αν διαβάσετε προσεκτικά την ομιλία μου, αλλά και το κείμενο που σας έχει δοθεί, μιλά συγκεκριμένα για αποφάσεις που λήφθηκαν από το Υπουργικό Συμβούλιο με αναφορά στις ημερομηνίες. Από εκεί και πέρα, να σας θυμίσω ότι κατά τη διάρκεια της εισαγωγικής μου παρέμβασης και όχι μόνο, αναφέρθηκα και αναγνώρισα δουλειά που έγινε προηγουμένως. Μιλώ για το μεταναστευτικό, μιλώ για το βιώσιμο ομόλογο, μιλώ για την οικονομία και να σας θυμίσω ότι γι’ αυτές τις αναφορές τις οποίες έκανα και προεκλογικά και μετεκλογικά, ειδικότερα για τα θέματα της οικονομίας, έχω δεχθεί κριτική. Όσον αφορά το Γνωμοδοτικό Συμβούλιο, όταν διαβάσετε το κείμενο που σας έχει δοθεί, θα δείτε ότι υπάρχει συγκεκριμένη αναφορά και το Γνωμοδοτικό Συμβούλιο θα ανακοινωθεί πολύ σύντομα και θα αφορά τους διορισμούς. Σε πρώτη φάση στους ημικρατικούς οργανισμούς. Θα κάνει συστάσεις προς την εκτελεστική εξουσία, συστάσεις οι οποίες δεν είναι δεσμευτικές γιατί έχουμε δει και τη νομική πτυχή με τη Νομική Υπηρεσία, τις εξουσίες του Προέδρου βάσει του Συντάγματος. Εισηγήσεις οι οποίες, αν δεν ακολουθηθούν από την εκτελεστική εξουσία, από το Υπουργικό Συμβούλιο, θα πρέπει δημόσια να δικαιολογηθούν.
Ερώτηση: Θα επανέλθω στο Κυπριακό κάνοντας μια παρατήρηση. Ίσως είναι η πρώτη φορά που Πρόεδρος της Δημοκρατίας σε συνέντευξη Τύπου αφήνει προς το τέλος στο Κυπριακό. Νομίζω δεν ξέρω αν αυτό έχει κάποια σημασία, αξιολογώντας τα πράγματα όμως, θέλω να επισημάνω το εξής: ενώ έχουμε εδώ και δύο-τρία χρόνια τις εξελίξεις στην Αμμόχωστο, ο Ερντογάν μας είπε προχθές, που ήρθε στην Κύπρο, ότι θα επεκτείνει τα έργα που γίνονται και προς τη Δερύνεια και ούτω καθεξής. Δεν ακούμε κάτι συγκεκριμένο από πλευράς της Κυβέρνησης ως απάντηση ή ως σχολιασμό. Όπως επίσης και για το θέμα που ήταν στην επικαιρότητα πρόσφατα με τις αγοραπωλησίες ελληνοκυπριακών περιουσιών στα κατεχόμενα. Τα ρεπορτάζ που έπαιξαν σε ραδιόφωνα, τηλεοράσεις, εφημερίδες, κλπ. Και επικεντρώνεστε συνεχώς στην πρόταση της εμπλοκής της ΕΕ, που νομίζω κανένας δεν είναι εναντίον σε αυτή την πρόταση. Αλλά, τουλάχιστον δημόσια, οι Ευρωπαίοι και τελευταία προχθές η κα Μετσόλα μάς παραπέμπουν στα Ηνωμένα Έθνη. Ίσως πρέπει να υπάρξει ένας συνδυασμός όσο έντονα προβάλλεται η γραμμή για την εμπλοκή της ΕΕ άλλο τόσο έντονα να υπάρξει και για το θέμα του ΟΗΕ;
ΠτΔ: Πρώτα πρέπει να σε ευχαριστήσω για την πρώτη σου παρατήρηση, για την παρουσίαση, ότι άφησα το Κυπριακό τελευταίο. Η παρουσίαση έγινε στη βάση του προεκλογικού μου προγράμματος που ξεκινά με τον άνθρωπο και καταλήγει με τον πλανήτη. Και σε ευχαριστώ γιατί μου δίνεις την ευκαιρία να ενημερώσω τον κόσμο γιατί το έκανα. Γιατί για εμάς το προεκλογικό μου πρόγραμμα είναι το κοινωνικό συμβόλαιο με τον λαό. Το είπα δύο φορές στην παρέμβασή μου και δεν θα κουραστώ να το λέω και στους συναδέλφους στο Υπουργικό Συμβούλιο. Γι’ αυτό η δομή της εισαγωγικής μου παρέμβασης είναι κτισμένη πάνω στο προεκλογικό μου πρόγραμμα. Ξέρετε το πιο εύκολο στο Κυπριακό, ειδικά για μας, μια νέα Κυβέρνηση, είναι να κατηγορούμε καθημερινά την τουρκική και την τουρκοκυπριακή πλευρά για όλες αυτές τις απαράδεκτες δηλώσεις, τις απαράδεκτες ενέργειες που γίνονται, που όλοι συμφωνούμε. Δεν θα λύσει αυτό το Κυπριακό, δεν θα απομακρύνει τον κίνδυνο να χάσουμε το Βαρώσι. Ο μόνος τρόπος για να αντιμετωπίσουμε όλα αυτά είναι μέσα από την επίλυση του Κυπριακού. Και η πρόταση μας για την Ευρωπαϊκή Ένωση – ευχαριστώ για το ερώτημα, είναι σημαντικό – δεν έρχεται να αντικαταστήσει τα Ηνωμένα Έθνη. Και ο ίδιος ο Γενικός Γραμματέας, συζητώντας πρόσφατα που τον ενημέρωσα για τις κινήσεις που γίνονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αντιλαμβάνονται τη σημασία να έρθουν να λειτουργήσουν ενισχυτικά. Η ΕΕ, σε περίπτωση που η Τουρκία ανταποκριθεί, έχει συγκεκριμένα εργαλεία, τα οποία μπορεί να προσφέρει στην Τουρκία. Δηλαδή κίνητρα. Τα Ηνωμένα Έθνη δεν έχουν αυτά τα κίνητρα, αλλά η όποια επανέναρξη θα είναι και πρέπει να είναι, και συμφωνούμε όλοι σε αυτό, υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών. Εξάλλου, τα Ηνωμένα Έθνη, ειδικότερα στην παρούσα συγκυρία, είναι η δική μας ασφαλιστική δικλείδα σε σχέση με τη μορφή λύσης του Κυπριακού. Άρα εμείς είμαστε οι τελευταίοι που θέλουμε να ξεφύγει από το πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών.
Ερώτηση: Ποια είναι τα επόμενα βήματα από πλευράς της Κυβέρνησης για να βελτιωθούν οι σχέσεις μεταξύ των δύο κοινοτήτων;
ΠτΔ: Είναι ένα θέμα που μας απασχολεί. Έχω λάβει κάποιες εισηγήσεις από τον Γενικό Γραμματέα του ΑΚΕΛ, τον κ. Στεφάνου και μπορώ να σας πω, είναι η πρώτη φορά που θα λεχθεί δημόσια. Είχα και συνάντηση στο Γραφείο μου με μια ομάδα Τουρκοκυπρίων συμπατριωτών μας, μετά από δική μου πρωτοβουλία, και συζητήσαμε συγκεκριμένα θέματα τα οποία μπορεί η Κυπριακή Δημοκρατία μονομερώς – μονομερώς, επαναλαμβάνω, γιατί με το σημερινό καθεστώς, με τον κ. Τατάρ είναι δύσκολο να υπάρξει οποιαδήποτε συμφωνία – να ανακοινώσουμε και που αφορούν τους Τουρκοκύπριους συμπατριώτες μας. Επίσης, στο πλαίσιο της πρότασής μας ερωτήθηκα προηγουμένως από έναν από τους συναδέλφους σας. Δεν αφορά μόνο την Τουρκία, δεν αφορά μόνο τα ευρωτουρκικά. Υπάρχουν συγκεκριμένα θέματα που αφορούν τους Τουρκοκύπριους συμπατριώτες μας και ελπίζω μέχρι τον Σεπτέμβριο να μπορούμε να προβούμε σε κάποιες συγκεκριμένες ανακοινώσεις που αφορούν τους Τουρκοκύπριους συμπατριώτες μας, χωρίς να χρειάζεται, επαναλαμβάνω, η οποιαδήποτε ενέργεια από πλευράς του κατοχικού καθεστώτος. Θα είναι μονομερείς ενέργειες της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Ερώτηση: Κύριε Πρόεδρε, προεκλογικά είχατε δεσμευτεί ότι θα είστε απαγκιστρωμένος από τα όποια κομματικά βαρίδια ή ένα κομματικό πάρε δώσε κατά το σχηματισμό του Υπουργικού σας σχήματος. Είχατε, μάλιστα, μιλήσει για ένα μαύρο μπλοκάκι που είχε μέσα Κύπριους που είχαν πετύχει στο εξωτερικό και θα έρχονταν να είναι μέρος αυτής της Κυβέρνησης. Είχατε μάλιστα δεσμευτεί και για την πάταξη της διαπλοκής και την ενίσχυση της αξιοκρατίας. Εντούτοις, μετεκλογικά είδαμε να εκτυλίσσεται ένα οργιώδες παρασκήνιο με τα κόμματα τα οποία σας είχαν στηρίξει, τα οποία επέβαλαν κάποιους από τους Υπουργούς. Είχαμε δει και φαινόμενα όπως ήταν το θέμα με τους διορισμούς των συνεργατών σας, ακόμη και στο Προεδρικό κάποια πρόσωπα του στενού συγγενικού περίγυρου, αν μπορούμε να το θέσουμε έτσι, που έδωσαν την αίσθηση ότι είναι μια συνέχεια του παλιού, ότι στην ουσία το νέο που είχατε επικαλεστεί πάλιωσε νωρίς. Θα θέλαμε να μας σχολιάσετε αυτό πέραν των όσων έχετε αναφέρει στη σελίδα 13.
ΠτΔ: Αν συνέβαινε αυτό που αναφέρετε περί των κομμάτων, τότε τα κόμματα που στήριξαν την υποψηφιότητά μου θα συμφωνούσαν και στα θέματα που πηγαίνουν στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Να σας θυμίσω, και τo επισήμανε προηγουμένως η συνάδελφος σας, ότι τα κόμματα που με στήριξαν τοποθετήθηκαν διαφορετικά σε θέματα που η εκτελεστική εξουσία έστειλε στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Άρα δεν υπάρχει αυτό το οποίο επισημαίνετε. Αναφερθήκατε στο θέμα των συνεργατών μας. Όταν αναλάβαμε τη διακυβέρνηση του τόπου, κινηθήκαμε στο υφιστάμενο πλαίσιο. Είναι η πρώτη φορά που έγινε πρόταση, συγκεκριμένη πρόταση που διέπει τους διορισμούς για την εκτελεστική εξουσία. Και να σας πω και κάτι άλλο, το οποίο δεν το είδα να αναφέρεται όταν παρόμοια πρωτοβουλία λήφθηκε όσον αφορά τους συνεργάτες στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Υπάρχει σχετική πρόνοια που λέει ότι ο νόμος ισχύει από τώρα και στο εξής. Για όλους τους προηγούμενους συνεργάτες δεν υπάρχει κανένα κριτήριο. Στη δική μας περίπτωση δεν έχει περιληφθεί μια τέτοια πρόνοια και κατά δεύτερον στη δική μας πρόταση, και σας καλώ να τη μελετήσετε, δεν δημιουργείται η όποια δημοσιοϋπαλληλική σχέση για να δούμε φαινόμενα που είδαμε στο πρόσφατο παρελθόν.
Ερώτηση: Καταρχάς, πριν πάω στην ερώτησή μου, να σημειώσω για την κινητικότητα, που λέτε, ότι είναι μονόπλευρη. Η άλλη πλευρά είναι ακίνητη και αμετακίνητη. Άρα για να μιλήσουμε, για να δώσουμε αισιοδοξία στον κόσμο ότι γίνεται κάτι για να προχωρήσουμε σε λύση του Κυπριακού, πρέπει να είναι και από τις δύο πλευρές. Κύριε Πρόεδρε, χθες με πρωτοβουλία της Ένωσης Συντακτών, και είναι αξιέπαινη και τη συγχαίρω και δημόσια και την ευχαριστούμε, ομάδα 32 δημοσιογράφων πήγαμε στην περίκλειστη περιοχή της Αμμοχώστου. Είναι πραγματικά βαθιά η συγκίνηση και ήταν συγκλονιστικά τα αισθήματα. Και διαπιστώσαμε, όμως, εκεί ότι οι Τούρκοι τελικά δεν μπλόφαραν, όπως μας λέγατε προεκλογικά. Μάλιστα, όπως είπε και συνάδελφος προηγουμένως, ο προγραμματισμός είναι να επεκτείνουν το άνοιγμα, να ανοίξουν μεγαλύτερες περιοχές και προς την Δερύνεια. Τώρα μας λέτε, πλέον ως Πρόεδρος, ότι έχετε την πολιτική βούληση να λύσετε το Κυπριακό. Το ζητούμενο είναι η αξιοπιστία σας στο εξωτερικό από τον διεθνή παράγοντα, έχοντας στο πλευρό σας τα κόμματα που σας στηρίζουν, την ΕΔΕΚ, η οποία είναι ενάντια στη διζωνική ομοσπονδία, το ΔΗΚΟ που θέλει διζωνική, αλλά με ένα σωστό περιεχόμενο και κάποιοι παραπέμπουν ότι καλύτερα να μείνουμε με τη δεύτερη καλύτερη λύση, την παγίωση της κατάστασης ως έχει σήμερα, τη διχοτόμηση. Και μια παρατήρηση όσον αφορά τα της εσωτερικής διακυβέρνησης και περί δεσμεύσεων. Υποσχεθήκατε να είναι ισάριθμες οι γυναίκες και οι άντρες στο Υπουργικό Συμβούλιο και πώς τα καταφέρατε και κάνατε το τρία να ισούται με το οκτώ δεν το καταλαβαίνω. 11 μέλη: τρεις γυναίκες, οκτώ άντρες. Τώρα, στην εικόνα, φροντίζετε να βάλετε και Υφυπουργούς, οι οποίοι υπάγονται στα Υπουργεία. Δεν έχουν ψήφο στο Υπουργικό, αλλά δημιουργείτε επικοινωνιακά αυτή την εικόνα.
ΠτΔ: Η προεκλογική εκστρατεία τελείωσε και η αξιοπιστία μου κρίθηκε, όχι από τους ξένους, γιατί δεν παίρνω διαπιστευτήρια από κανέναν ξένο. Η αξιοπιστία μου κρίθηκε από τον κυπριακό λαό στη βάση δημοκρατικών διαδικασιών, εκτός αν αμφισβητούμε και τις δημοκρατικές διαδικασίες στη χώρα μας. Άρα η αξιοπιστία εξασφαλίστηκε από τον κυπριακό λαό, ο οποίος μας κρίνει όλους καθημερινά. Εγώ δεν θα υποτιμήσω τους Υφυπουργούς. Δεν πρέπει να υποτιμούμε κανένα, κανένα συμπολίτη μας, και φυσικά ούτε τους Υφυπουργούς που επιτελούν ένα αξιόλογο έργο. Ανακοίνωσα 25 διορισμούς την πρώτη ημέρα ανάληψης των καθηκόντων μου, δεκατέσσερις άντρες, έντεκα γυναίκες. Και ξέρετε, δεν μπορεί να ξεγελαστεί ο κυπριακός λαός.
Ερώτηση: Δύο τα ερωτήματα κ. Πρόεδρε: το ένα έχει να κάνει με τις εκποιήσεις και συγκεκριμένα με το νομοσχέδιο που παρέχει την ευχέρεια προσφυγής στη δικαιοσύνη για διαφορές μεταξύ δανειολήπτη και πιστωτή. Είπατε ότι είναι έτοιμο το νομοσχέδιο να κατατεθεί στην Βουλή. Πότε θα κατατεθεί είναι το ερώτημα; Γιατί υπάρχουν και καταγγελίες, και είχαμε καταγγελίες χθες και στην Βουλή για μαζικές επιστολές για εκποιήσεις προς τους δανειολήπτες. Και το άλλο θέμα έχει να κάνει με τα καύσιμα και το ηλεκτρικό ρεύμα: Θα τερματιστεί τελικά η επιδότηση; Θα συνεχιστεί το μέτρο; Είναι κάτι που απασχολεί τον κόσμο γιατί πλησιάζει ο Ιούλιος και ο Αύγουστος, θα είναι αυξημένη χρήση του κλιματιστικού, αγωνιά ο κόσμος και θέλουμε να απαντήσεις προς τους πολίτες.
ΠτΔ: Θα ξεκινήσω από το δεύτερο για να αναφέρω ότι είναι σε ισχύ μέχρι τις 30 Ιουνίου. Άρα όταν φτάσουμε στις 30 Ιουnίου θα ανακοινωθεί και η απόφαση. Η γενικότερη φιλοσοφία είναι αυτή που ανέφερα. Είμαστε υπέρ στοχευμένων μέτρων και την ίδια στιγμή για εμάς είναι πάρα πολύ σημαντική η δημοσιονομική πειθαρχία. Γιατί αν δεν έχεις ισχυρή οικονομία, δεν μπορείς να ανακοινώνεις κοινωνικά μέτρα όπως τα δύο συγκεκριμένα που ισχύουν μέχρι το τέλος Ιουνίου.
Ερώτηση: Μπορεί να έχουμε και αντικατάσταση αυτών των μέτρων, δηλαδή κάτι διαφορετικό;
ΠτΔ: Ναι, μπορεί να έχουμε και κάτι διαφορετικό. Μπορεί να καταργηθούν εντελώς, μπορεί να μην καταργηθούν εντελώς. Μπορούν να ανανεωθούν. Υπάρχουν πολλές επιλογές. Επαναλαμβάνω, να κάνουμε λίγη υπομονή. Όσον αφορά τις εκποιήσεις, είμαστε στο τελικό στάδιο, γιατί συζητούσαμε κάποιες λεπτομέρειες που αφορούν την πρόταση που θα σταλεί, και ελπίζω την ερχόμενη εβδομάδα να προχωρήσει προς τη Βουλή.
Ερώτηση: Επιτρέψετέ μου να επανέλθω στο Κυπριακό, κύριε Πρόεδρε και στην πρότασή σας για ενεργότερη εμπλοκή της EE, η οποία συνδέει άμεσα το Κυπριακό με τα ευρωτουρκικά. Και ήθελα να ρωτήσω αν σε αυτή την εξίσωση η πλευρά μας είναι διατεθειμένη να βάλει και τα ενεργειακά, ένα θέμα που θέτει η τουρκική πλευρά, δηλαδή για να συζητηθεί αυτό το θέμα σε ενδεχόμενες διαπραγματεύσεις και αν ναι, ποιες είναι οι κόκκινές μας γραμμές; Και επίσης, επειδή αντιλαμβάνομαι ότι αυτή η πρότασή σας δεν θα βρίσκεται στο τραπέζι επ’ άπειρον, μέχρι πότε είσαστε διατεθειμένος να προσπαθείτε στο πλαίσιο αυτής της πρότασης; Και αν δεν ευοδωθεί, υπάρχει σχέδιο Β’ για την πλευρά μας;
ΠτΔ:Σε σχέση με το χρονικό πλαίσιο, να σας αναφέρω ότι απαντώντας προηγουμένως σε συναδέλφους σας, μίλησα για τρία χρονικά ορόσημα τα οποία είναι σημαντικά. Άρα θα πρέπει να αναμένουμε το αποτέλεσμα κατά τη διάρκεια αυτών των τριών χρονικών οροσήμων. Έρχομαι τώρα στο θέμα της ενέργειας. Ποια είναι η βασική θέση σήμερα της τουρκοκυπριακής και της τουρκικής πλευράς; Η ανάγκη αναγνώρισης της κυριαρχικής ισότητας που παραπέμπει σε λύση δύο κρατών. Και η απάντησή μου είναι και προς την Τουρκία, αλλά και σε κάποιους στο εσωτερικό που θεωρούν και επιμένουν για το θέμα της ενέργειας. Το θέμα της ενέργειας άπτεται κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας. Από τη στιγμή που μπαίνει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, μπαίνει θέμα αναγνώρισης από δικής μας πλευράς, κυριαρχικής ισότητας, κάτι που από δικής μας πλευράς μπορώ να σας πω με απόλυτη εντιμότητα ότι δεν πρόκειται να αποδεχθώ, γιατί ξεφεύγει του πλαισίου, του συμφωνημένου πλαισίου επίλυσης του Κυπριακού, που είναι η διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία.
Ερώτηση: Έχουμε σχέδιο Β’ σε περίπτωση που αυτή η πρόταση δεν ευοδωθεί;
ΠτΔ: Ένα είναι το σχέδιο μας και είναι η ανάγκη επίλυσης του Κυπριακού το συντομότερο δυνατό.
Ερώτηση: Κύριε Πρόεδρε, εγώ θα σας ρωτήσω για το υπερώον του Προεδρικού, όπου ετοιμάζεστε να μετακομίσετε εκεί με την οικογένειά σας. Λοιπόν, αυτό το χρησιμοποίησαν ως κατοικία μόνιμη ο αείμνηστος Σπύρος Κυπριανού και ο Γιώργος Βασιλείου, και άλλοι πρόεδροι προσωρινά. Έγιναν επανειλημμένες ανακαινίσεις. Τώρα τι ανακαινίσεις γίνονται; Πόσο θα στοιχίσουν; Εάν τα έξοδα αυτά θα τα καλύψετε εσείς από τον μισθό σας, όπως τα είχαν καλύψει όλοι οι προκάτοχοί σας; Και επειδή επαγγέλλεστε τη διαφάνεια, θα ήταν καλό όπως μας δώσατε σήμερα τα διάφορα έγγραφα, να μας δίνατε και τα σχέδια τα αρχιτεκτονικά για το υπερώον, για να καταλάβουμε ακριβώς τι εργασίες γίνονται. Και ένα τελευταίο να σας ρωτήσω, με το θέμα των κουρεμένων της Λαϊκής, στους οποίους είχατε δώσει κάποιες υποσχέσεις, τι θα γίνει;
ΠτΔ: Θα ξεκινήσω από το θέμα των κουρεμένων της Λαϊκής που έδωσα γραπτώς τις υποσχέσεις μου και να σας πω ότι έχω ήδη συναντηθεί μαζί τους, στην παρουσία και του Υπουργού Οικονομικών, και επεξεργαζόμαστε συγκεκριμένο σχέδιο το οποίο θα παρουσιάσουμε. Κατά δεύτερον, όσον αφορά τις εργασίες ανακαίνισης στην οικία στο Προεδρικό, ευχαριστώ πάρα πολύ για το ερώτημά σας γιατί είδα και κάποια σχετικά δημοσιεύματα στον Τύπο. Οι βασικές ανακαινίσεις που γίνονται στην κατοικία στο Προεδρικό αφορούν την ενεργειακή αναβάθμισή του και εξασφαλίστηκαν μέσα από πρόγραμμα το οποίο υποβλήθηκε κατά τη διάρκεια της προηγούμενης διακυβέρνησης.
Ερώτηση: Εάν θέλετε να το πιστέψουμε αυτό, σας παρακαλώ να δώσετε στη δημοσιότητα τα σχέδια των εργασιών που γίνονται πάνω κύριε Πρόεδρε. Έτσι θα πείσετε την κοινή γνώμη.
ΠτΔ: Δεν έχω κανένα πρόβλημα να δώσω το οποιοδήποτε σχέδιο. Και ξέρετε και κάτι, αν θέλετε πριν να φύγετε από το Προεδρικό, μπορείτε να to επισκεφθείτε να δείτε από μόνος σας.
Ερώτηση: Kύριε Πρόεδρε, ήθελα να ρωτήσω για την επικοινωνία που είχατε πρόσφατα με τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών. Του έχετε θέσει την πρόταση που υποβάλλετε για εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τι σας απάντησε για αυτό το θέμα; Συνήθως μας λέτε τι έχουμε πει εμείς, δεν μας λέτε τι απαντούν οι διάφοροι ξένοι ηγέτες ή ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών. Επιπλέον, θα ήθελα να ρωτήσω μήπως σκέφτεστε να τον ξαναπάρετε τηλέφωνο τώρα με την εξαγγελία του Ερντογάν για την ανέγερση 1192 κατοικιών στη Δερύνεια; Δηλαδή δημιουργεί μια νέα πόλη εκεί. Ειδικά μετά τη σημερινή ανακοίνωση των Ηνωμένων Εθνών του ιδίου του Γενικού Γραμματέα προς το Ισραήλ, επώνυμα ονομαστικά, για τερματισμό των προσπαθειών ανέγερσης κατοικιών στη Δυτική Όχθη;
ΠτΔ: Δεν θα μιλήσω εκ μέρους του Γενικού Γραμματέα, όπως δεν μιλώ εκ μέρους Ευρωπαίων ηγετών. Δεν είναι σωστό εκ μέρους μου να το πράξω. Μπορώ να σας πω τι του είπα. Δεν του ανέφερα τώρα την πρότασή μου. Να σας θυμίσω ότι στην παρουσία μου στο πρώτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Μάρτιο στις Βρυξέλλες, ο Γενικός Γραμματέας συμμετείχε και είχα την ευκαιρία στο περιθώριο να συζητήσω μαζί του, να αναφέρω την πρότασή μου. Να σας πω ότι η κα DiCarlo ήταν στην Κύπρο και μιλήσαμε πολύ συγκεκριμένα για την πρότασή μου, άρα τη γνωρίζει ο Γενικός Γραμματέας. Εγώ θέλω να χαιρετίσω το γεγονός ότι ο Γενικός Γραμματέας εργάζεται προς την κατεύθυνση επανέναρξης των συνομιλιών. Μίλησα για τρία χρονικά ορόσημα. Το ένα αφορά ειδικότερα τον ίδιο τον Γενικό Γραμματέα, ήταν ένα από τα θέματα που συζητήσαμε κατά τη διάρκεια της τηλεφωνικής μας επικοινωνίας, και σίγουρα θα υπάρξει συνέχιση των επαφών με τον Γενικό Γραμματέα, είτε γραπτώς, είτε τηλεφωνικώς, είτε διά ζώσης. Να κάνετε λίγη υπομονή και θα δείτε στις αρχές Ιουλίου θα υπάρξουν και άλλου είδους εξελίξεις, τις οποίες θα τις δείτε. Αυτές θα τις δείτε, θα είναι συναντήσεις δημόσιες. Αλλά η καθημερινή επαφή που γίνεται μέσω επικοινωνίας γραπτής ή τηλεφωνικής, αντιλαμβάνεστε ότι δεν δημοσιοποιείται καθημερινά.
Ερώτηση: Είδαμε όλοι τις τελευταίες ημέρες το τραγικό γεγονός με το ναυάγιο στην Πύλο, που κάνουν τον γύρο του κόσμου και του διαδικτύου οι εικόνες. Αναφερθήκατε και εσείς στη σημασία που δίνει η Κυβέρνηση στο μεταναστευτικό. Ήθελα να ρωτήσω εάν η Κύπρος είναι έτοιμη να ανταποκριθεί σε αντίστοιχο ή παρόμοιο περιστατικό και αν υπάρχουν τα μέσα να το αντιμετωπίσουμε.
ΠτΔ: Ελπίζω να μη φτάσουμε ποτέ σε ένα τέτοιο γεγονός, μια τραγική εξέλιξη. Και να σας πω είναι ένα από τα θέματα, όταν συζητούμε το μεταναστευτικό και ειδικότερα την εξωτερική διάσταση του μεταναστευτικού σε επίπεδο ΕΕ, που λέμε την ανάγκη να αντιμετωπίσουμε το τι προκαλεί αυτή τη μαζική μετανάστευση, αυτό που λέμε τα root causes της μετανάστευσης, ώστε να αποφεύγονται τέτοιου είδους φαινόμενα. Και κάποιοι, γιατί κάποιοι ευθύνονται γι’ αυτό που είδαμε, να εκμεταλλεύονται τον ανθρώπινο πόνο, την ανάγκη κάποιων ανθρώπων να φύγουν από τις χώρες τους και να βλέπουμε τέτοιου είδους φαινόμενα. Επαναλαμβάνω, ελπίζω να μην μη φτάσουμε ποτέ να ζήσουμε τέτοιου είδους φαινόμενα. Αν προκύψει μια τέτοια ανάγκη σε συνεργασία και με τα γειτονικά κράτη θα το χειριστούμε – γιατί σε μικρότερη έκταση, ειδικότερα με τον γειτονικό Λίβανο, είχαμε τέτοιου είδους φαινόμενα. Θυμάμαι και από την προηγούμενη μου ιδιότητα ως Υπουργός Εξωτερικών που το χειριστήκαμε μαζί με τον τότε Υπουργό Εσωτερικών.
Ερώτηση: Θα επανέλθω κι εγώ στο Κυπριακό. Αναφερθήκατε σε τρία σημαντικά ορόσημα και το τρίτο ορόσημο είναι η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ τον ερχόμενο Σεπτέμβριο. Ο στόχος σας είναι μέχρι τον Σεπτέμβριο να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις έτσι ώστε να υπάρξει μια τριμερής συνάντηση;
ΠτΔ: Πάντα υπάρχουν στο περιθώριο των Ηνωμένων Εθνών συναντήσεις με τον Γενικό Γραμματέα, άρα θεωρώ ότι θα υπάρξει μια τέτοια συνάντηση. Εκείνο που έχει περισσότερη σημασία είναι να υπάρξει αποτέλεσμα μέσα από την οποιαδήποτε συνάντηση, είτε πριν είτε μετά. Η σημασία είναι πως σπάζουμε το αδιέξοδο και επαναρχίζουν οι συνομιλίες για επίλυση του Κυπριακού.
Ερώτηση: Θα σας υποβάλλω δύο ερωτήματα: Προεκλογικά θέσατε αρκετά ψηλά τον πήχη των προσδοκιών μέσα από τις δεσμεύσεις σας ένεκα και της ανεξαρτησίας της υποψηφιότητας σας, ειδικότερα για την καλλιέργεια νέων ιδεών στον τόπο, για περισσότερη αξιοκρατία, πράγμα για το οποίο δεν φημίζεται ο τόπος μας. Θεωρείτε ότι φτάσατε τον πήχη των προσδοκιών; Επίσης, αισθάνεστε αδικημένος από την κριτική που σας γίνεται και αν νιώθετε την ανάγκη να πείτε μια κουβέντα στον κόσμο για κάτι. Επίσης, ένα δεύτερο ερώτημα όσον αφορά τις κυρώσεις, αν αναμένεται νέο κύμα κυρώσεων και πώς προχωρά η διερεύνηση των δικηγορικών γραφείων που έχουν υποστεί κυρώσεις.
ΠτΔ: Πρώτα, να αναφέρω ότι δεν έχω πληροφόρηση για νέες κυρώσεις. Δεν με ενοχλεί καθόλου η κριτική γιατί ήμουν προηγουμένως κυβερνητικός εκπρόσωπος, άρα έζησα μέσα από αυτή την κριτική και κατ’ επέκταση κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, για να χαλαρώσουμε και λίγο το κλίμα, έχω αναπτύξει τέτοιου είδους αντισώματα, τα οποία με βοηθούν στο να διαχειρίζομαι τη σημερινή κριτική. Άρα, δεν με ενοχλεί σε καμία απολύτως περίπτωση η κριτική. Σήμερα παρουσίασα το έργο της Kυβέρνησης τρεις και πλέον μήνες μετά την ανάληψη των καθηκόντων μας. Αντιλαμβάνεστε ότι h διακυβέρνηση του τόπου είναι πέντε χρόνια. Αν χρειαστεί να πω mea culpa να είστε βέβαιoi ότι θα το πω δημόσια χωρίς κανένα δισταγμό.
Ερώτηση: Βιώνουμε μία από τις μεγαλύτερες κρίσεις θεσμών αυτή την περίοδο. Σχεδόν καθημερινά υπάρχουν διάφορες καταγγελίες, οι οποίες πλήττουν το κύρος κορυφαίων θεσμών και κατ’ επέκταση και την εμπιστοσύνη των πολιτών. Ήδη στη Βουλή έχει ανοίξει μια μεγάλη συζήτηση για το θέμα των θεσμών. Εσείς από κυβερνητικής πλευράς, σε ποιες ενέργειες προτίθεστε να προβείτε ώστε να αντιμετωπιστεί αυτή η κρίση;
ΠτΔ: Μιλάτε συγκεκριμένα για δημόσιες αντιπαραθέσεις ή συζητήσεις ανάμεσα στη Νομική Υπηρεσία και στην Ελεγκτική Υπηρεσία;
Διευκρινιστική ερώτηση: Και αυτό αλλά και καταγγελίες που αφορούν άτομα που εκπροσωπούν τους θεσμούς.
ΠτΔ:Εμείς από πλευράς εκτελεστικής εξουσίας, και το πράξαμε σε κάποιες των περιπτώσεων, θα δώσουμε όλα τα εχέγγυα έτσι όλες αυτές οι έρευνες να προχωρήσουν. Είχαμε, για παράδειγμα πρόσφατα, ένα θέμα το οποίο βλέπει καθημερινά σχεδόν το φως της δημοσιότητας. Το θέμα των κόκκινων φακέλων. Ήταν γι’ αυτό το λόγο που με την Επιτροπή είχαμε συνάντηση, είχαμε συζήτηση, είχαν συγκεκριμένα αιτήματα για να μπορούν να είναι αποτελεσματικοί στην εργασία τους και αμέσως την ίδια μέρα ανταποκριθήκαμε σε αυτά τα αιτήματα. Και θα πράξουμε ό,τι είναι δυνατόν ως εκτελεστική εξουσία για να διευκολύνουμε τις έρευνες. Βλέπετε και στη δική μας διακυβέρνηση πρόσφατα βρίσκονται σε εξέλιξη έρευνες, δεν μπορούμε και δεν είναι σωστό να κατηγορήσουμε τον οποιονδήποτε, αλλά υπηρεσία κυβερνητική, υπουργείο του κράτους όπου γίνονται έρευνες. Εμείς συνεργαζόμαστε απόλυτα από την πρώτη στιγμή, ακριβώς για να προχωρήσουν αυτές οι έρευνες.
Ερώτηση: Οι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης, οι θεσμοί της ΕΕ, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο κρούουν τον κώδωνα και χτυπούν καμπανάκι κατ’ επανάληψη σε ό,τι αφορά την ανάγκη μείωσης του δημόσιου χρέους, συγκράτησης του κρατικού μισθολογίου και ειδικότερα το ΔΝΤ αγγίζει επίμονα το θέμα της ΑΤΑ. Χαρακτηρίσατε τη συμφωνία για την ΑΤΑ επίτευγμα. Οι αριθμοί που έχω ενώπιον μου, που προέρχονται από τις αρμόδιες υπηρεσίες του κράτους, είναι τέτοιοι που πρέπει να μας προκαλούν έντονο προβληματισμό και ανησυχία. Η απόδοση της ΑΤΑ από το 50% στο 66,7% συνεπάγεται και ένα κόστος στα κρατικά ταμεία 210 εκατομμύρια για την τριετία 2023 -2025. Η απόδοση της ΑΤΑ στο 66 7% για την τριετία ’23 –’25 συνεπάγεται κόστος για τα δημόσια ταμεία 1,2 δισεκατομμύρια.
Επιπρόσθετα, στις πρώτες 100 μέρες της διακυβέρνησης Νίκου Χριστοδουλίδη, ο οποίος κατ’ επανάληψη και σήμερα δύο φορές τονίσατε την ανάγκη για δημοσιονομική πειθαρχία και ισχυρή οικονομία, λήφθηκαν κάποιες αποφάσεις σε αυτό το χρονικό διάστημα των 100 ημερών. Έχω αναφερθεί στους αριθμούς του κόστους από την ΑΤΑ. Αποκατάσταση αποκοπών επιδομάτων για τους δημόσιους υπαλλήλους. Κόστος 20 εκατομμύρια. Προηγήθηκε η σταδιακή αποκατάσταση των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων από την προηγούμενη κυβέρνηση και έληξε φέτος. Κόστος 145 εκατομμύρια. Όλα αυτά γνωρίζει ο Υπουργός Οικονομικών ότι αποτελούν επαναλαμβανόμενο κόστος. Αλλαγή καθεστώτος εργασίας εκπαιδευτικών από σύμβαση εργασίας σε μίσθωση, κυρία Υπουργέ Παιδείας, με κόστος 30 εκατομμύρια. Επίσης, αύξηση επιδόματος χαμηλοσυνταξιούχων και αύξηση επιδόματος μάνας υπολογίζεται στα 10 εκατομμύρια, αλλά για τα δύο αυτά επιδόματα εκτιμώ ότι πολύ καλά έχετε πράξει στο πλαίσιο της κοινωνικής σας πολιτικής. Και απευθύνομαι και στον Υπουργό Οικονομικών, παράλληλα, εάν θέλει ο ίδιος να απαντήσει, είτε εσείς, κύριε Πρόεδρε, έχει εκτιμηθεί ο κίνδυνος της οικονομικής επίπτωσης από τυχόν καταδικαστική απόφαση από την Κομισιόν και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο σε ό,τι αφορά το ΦΠΑ για την πρώτη κατοικία;
ΠτΔ: Φυσικά, ό, τι ανακοινώνεται έχει κοστολογηθεί. Και να σας θυμίσω ότι κατά τη διάρκεια της εισαγωγικής μου παρέμβασης μίλησα και για τον πρώτο προϋπολογισμό μας που είναι ο προϋπολογισμός του 2024. Και το λέω αυτό γιατί είδα και χθες στη Βουλή για τις θέσεις των δημοσίων υπαλλήλων που δεν είναι νέες θέσεις. Είναι ένας προϋπολογισμός που υποβλήθηκε από την προηγούμενη κυβέρνηση από τον προηγούμενο Υπουργό Οικονομικών και ήταν θέσεις οι οποίες αφορούσαν άτομα τα οποία έχουν φύγει από τη δημόσια υπηρεσία δεν είναι νέες θέσεις στη δημόσια υπηρεσία, όπως κάποιοι θέλουν να τις παρουσιάζουν. Λοιπόν, όλα τα μέτρα που ανακοινώθηκαν φυσικά έχουν κοστολογηθεί. Για μας στην προσπάθεια αυτή είναι ιδιαιτέρως σημαντικό το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Γι’ αυτό επέλεξα να κάνω ειδική αναφορά στην πρώτη ερώτηση. Και εκεί που θα κριθούμε είναι, επαναλαμβάνω, ο πρώτος μας προϋπολογισμός. Αν θέλετε θα σας δώσω και μια είδηση. Ήδη έχουν βρεθεί όλοι οι Υπουργοί με τον Υπουργό Οικονομικών για να τεθούν οι οροφές σε κάθε Υπουργείο. Στη συνέχεια, υπήρξε συνάντηση μαζί μου με τον Υπουργό Οικονομικών, ακριβώς για να συζητήσουμε αυτές τις οροφές και να δούμε πού θα κρατηθούν αυτές οι οροφές, πώς θα αλλάξουν αυτές τις οροφές στη βάση του προεκλογικού μας προγράμματος. Αυτό που είπα μία, δύο και τρεις φορές, θα το πω ξανά: Η ανάγκη για δημοσιονομική πειθαρχία για μας είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να μπορούμε να κάνουμε κοινωνική πολιτική.
Ερώτηση: Δεν μας έχετε πει αν έχει εκτιμηθεί ο κίνδυνος από τυχόν καταδικαστική απόφαση σε σχέση με το ΦΠΑ για την πρώτη κατοικία;
ΠτΔ: Εργαζόμαστε ώστε να υπάρξει συμφωνία.
Ερώτηση: Επίσης, επειδή μιλήσατε κατ΄ επανάληψην σήμερα, περί στοχευμένων μέτρων στη βάση των δημοσιονομικών δυνατοτήτων, δεν σκέφτεστε όπως η ΑΤΑ, πλέον, αντί να καταβάλλεται οριζόντια, να καταβάλλεται στοχευμένα. Γιατί πώς είναι δυνατόν ένας δημόσιος υπάλληλος με απολαβές έξι-οκτώ χιλιάδων να έτυχε αύξησης από την καταβολή απόδοσης της ΑΤΑ μέχρι 200, 300, 400 ευρώ. Είναι δίκαιο προς τον δημόσιο υπάλληλο των 1.500 ευρώ; Και κάτι άλλο κύριε Πρόεδρε, μην αγνοείτε ότι στον ιδιωτικό τομέα μόνο το 27% των εργαζομένων απολαμβάνουν της ΑΤΑ.
ΠτΔ: Ξεκινώ από το τελευταίο για να δείτε στο κείμενο που σας έχει δοθεί, που είναι σαφώς μεγαλύτερο από την παρέμβασή μου που αναφέρεται και στο συγκεκριμένο θέμα για τις συλλογικές συμβάσεις. Ποιος είναι ο στόχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το 80% και ούτω καθεξής. Έρχομαι όμως στο ερώτημα στο συγκεκριμένο ερώτημα για την ΑΤΑ και σας παραπέμπω και στο πώς το έχω παρουσιάσει. Το πιο σημαντικό δεν είναι η αύξηση από το 50 στο 66,7% αλλά ότι δημιουργείται, υπάρχει αυτή η σχέση ανάμεσα στους κοινωνικούς εταίρους που θα τους επιτρέψει – γιατί μίλησα για μεταβατική συμφωνία – να διαπραγματευτούν μέχρι τον Ιούνιο του 2025, λαμβάνοντας υπόψη όλα τα δεδομένα, συμπεριλαμβανομένων και αυτών που εσείς έχετε αναφέρει.
Ερώτηση: Είστε υπέρ της οριζοντιοποίησης ή όχι της ΑΤΑ;
ΠτΔ: Αντιλαμβάνεστε ότι η ΑΤΑ ήταν συμφωνία ανάμεσα στους κοινωνικούς εταίρους. Να επιτρέψουμε, να αφήσουμε το διάλογο να λειτουργήσει και θα είμαστε εδώ να συζητήσουμε.
Ερώτηση: Στα πλαίσια της κριτικής που σας ασκείται, δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ή σας κατηγορούν, αν θέλετε, ότι συμπεριφέρεστε σαν να συνεχίζετε την προεκλογική σας εκστρατεία και ότι δεν ασχολείστε επί της ουσίας με τα προβλήματα των πολιτών. Τι απαντάτε σε αυτό;
ΠτΔ: Να είναι βέβαιοι όλοι αυτοί που με κατηγορούν ότι θα συνεχίσω να είμαι σε επαφή με τον κόσμο. Είναι κάτι που το υποσχέθηκα προεκλογικά. Είναι κάτι που το κάνω μετεκλογικά και θα συνεχίσω να το κάνω. Και ελπίζω να έχω τη δύναμη να το κάνω γιατί μέσα από την επαφή με τον κόσμο, με την κοινωνία, αντιλαμβάνομαι πάρα πολύ καλά ποια είναι τα δεδομένα, πώς μας προσεγγίζει η κοινωνία, τι δεν ικανοποιεί την κοινωνία, πού διαφωνεί η κοινωνία, τι επικροτεί η κοινωνία. Και η επαφή με την κοινωνία να είναι σίγουροι όλοι αυτοί ότι θα συνεχιστεί. Το σίγουρο είναι ότι σε αυτή την πενταετία δεν θα συμμετέχω με οποιονδήποτε τρόπο σε οποιαδήποτε εκλογική διαδικασία, ώστε αυτή η επαφή μου με την κοινωνία να είναι για προεκλογικούς σκοπούς.
Ερώτηση: Είθισται το πρώτο ταξίδι του νεοεκλεγέντος Πρόεδρου της Δημοκρατίας να γίνεται στην Αθήνα. Και θα ήθελα με αφορμή αυτό να σας ρωτήσω και για τις επαφές των περισσοτέρων, της πλειοψηφίας των μελών του Υπουργικού Συμβουλίου. Βλέπουμε ότι υπάρχει συνεργασία σε πληθώρα θεμάτων στην οικονομία, στα εργασιακά θέματα, βεβαίως σε όλα τα θέματα, με επίκεντρο και προτεραιότητα πάντα το Κυπριακό. Αν αυτή η επαφή των μελών του Υπουργικού Συμβουλίου με την Ελλάδα θα συνεχιστεί. Τη σημασία του εκλογικού αποτελέσματος της ερχόμενης Κυριακής, εάν βεβαίως θέλετε να κάνετε κάποιο σχόλιο σε ό,τι αφορά τις επερχόμενες εκλογές στην Ελλάδα και, βεβαίως, τη σημασία της στάσης της Ελληνικής Κυβέρνησης στο Κυπριακό. Με δεδομένο το ένα από τα τρία ορόσημα στα οποία αναφερθήκατε, που είναι η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ, δεδομένης και της τοποθέτησης του εκπροσώπου της Τουρκίας τις τελευταίες ώρες του κ. Τσελίκ ότι δεν υφίσταται επανέναρξη διαπραγματεύσεων χωρίς αναγνώριση, αλλά και της τοποθέτησης που έκανε λόγο για οπλοστάσιο από πλευράς της Κυπριακής Δημοκρατίας.
ΠτΔ: Νομίζω οι σχέσεις με την Ελλάδα, όλοι συμφωνούμε, οποιαδήποτε κι αν είναι η Κυβέρνηση, είτε στην Ελλάδα είτε στην Κύπρο, θα συνεχίσουν να ενισχύονται καθημερινά και σε πολιτικό και σε τεχνοκρατικό επίπεδο, αλλά και ανάμεσα στους συμπατριώτες μας και στους Ελλαδίτες. Οποιοδήποτε αποτέλεσμα στην Ελλάδα είναι απόλυτα σεβαστό. Εκείνο που, αν θέλετε, είναι ένα βασικό ζητούμενο για εμάς, γιατί θεωρώ ότι είναι σημαντικό και για την Ελλάδα, είναι να υπάρξει σταθερότητα στη χώρα. Η σταθερότητα είναι ιδιαίτερα σημαντική, ώστε να αντιμετωπίσουμε, επαναλαμβάνω οποιαδήποτε και αν είναι η κυβέρνηση, τις κοινές προκλήσεις που υπάρχουν, γιατί υπάρχουν κοινές προκλήσεις. Όσον αφορά τα δικά μας, τα εξωτερικά θέματα, το έχω αναφέρει δημόσια, ότι οποιαδήποτε βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων που είδαμε να αναπτύσσεται μετά τους καταστροφικούς σεισμούς στην Τουρκία και ελπίζουμε να συνεχιστεί, θεωρούμε ότι θα λειτουργήσει και βοηθητικά στη δική μας προσπάθεια. Και να αναμένουμε να δούμε τα αποτελέσματα των εκλογών και ελπίζω να υπάρξει συνάντηση του Έλληνα πρωθυπουργού που θα επιλέξει ο ελληνικός λαός με τον Τούρκο πρόεδρο στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στη Λιθουανία, και είμαι σίγουρος ότι το Κυπριακό θα είναι ένα από τα θέματα τα οποία θα συζητηθούν. Μπορώ να σας πω όμως ακόμη και σήμερα, με μια υπηρεσιακή αν μπορώ να την πω έτσι Κυβέρνηση, υπάρχει αγαστή συνεργασία και ειδικότερα, πέραν των πολιτικών σχέσεων και σε τεχνοκρατικό επίπεδο. Για παράδειγμα, στο θέμα που αφορά την ΕΕ και με αφορμή το επερχόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στα τέλη Ιουνίου, σε τεχνοκρατικό επίπεδο υπάρχει συνεχής επαφή και συντονισμός πώς μπορούμε καλύτερα να πετύχουμε τους στόχους που έχουμε θέσει.
Ερώτηση: Η Κυβέρνηση εξετάζει το ενδεχόμενο να διαπραγματευτεί την ανταλλαγή ή ακόμα αγορά νέων οπλικών συστημάτων με άλλες χώρες, με την προοπτική να παραχωρηθεί στην Ουκρανία σοβιετικής κατασκευής οπλισμός που κατέχει τώρα η Εθνική Φρουρά; Δεύτερο ερώτημα: παραμένει ο διπλός στόχος της Κυβέρνησης για κατασκευή τερματικού και αγωγού για έλευση ισραηλινού φυσικού αερίου στην Κύπρο και τη μετέπειτα εξαγωγή του στην Ευρώπη ή αλλού; Ή προηγείται η κατασκευή αγωγού για μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας μέχρι να ανακαλυφθούν και άλλες ποσότητες φυσικού αερίου εντός της κυπριακής ΑΟΖ;
ΠτΔ:Και τα δύο είναι στόχοι της Κυπριακής Δημοκρατίας. Να αναμένουμε τα αποτελέσματα των τεχνικών επιτροπών, των διαβουλεύσεων που γίνονται με το Ισραήλ και στη συνέχεια θα τοποθετηθούμε συγκεκριμένα. Ειδικότερα στο θέμα της ενέργειας, είναι κάτι που συζήτησα και με τον αρμόδιο Υπουργό, θέλω όταν μιλάμε να είμαστε απόλυτα συγκεκριμένοι, γι’ αυτό και προηγουμένως στο ερώτημα του συναδέλφου σας, δεν αναφέρθηκα σε ημερομηνία. Άρα, να περιμένουμε να δούμε τα αποτελέσματα. Όσον αφορά το πρώτο σας ερώτημα, αντιλαμβάνεστε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία βρίσκεται υπό κατοχή. Οι πόροι που χρησιμοποιεί, οι στρατιωτικοί πόροι αν μπορώ να τους χαρακτηρίσω έτσι, είναι πολύ συγκεκριμένοι και αντιλαμβάνεστε ότι δεν μπορούμε να προβούμε σε οποιαδήποτε ενέργεια που θα αφήνει την Κυπριακή Δημοκρατία απροστάτευτη. Αντίθετα, η δική μας προσπάθεια περιλαμβάνεται και στο προεκλογικό μας πρόγραμμα, ο στόχος πενταετίας είναι η αύξηση των αμυντικών δαπανών, η ενίσχυση της αποτρεπτικής ισχύος της Κυπριακής Δημοκρατίας, να φτάσει στα επίπεδα του 2% του προϋπολογισμού και έχουμε σχεδιασμό τον οποίο συζητήσαμε με τον Υπουργό Άμυνας. Υπάρχουν κάποια στοιχεία ειδικότερα όσον αφορά το Ναυτικό και την Αεροπορία στη χώρα μας που επικεντρωνόμαστε και εκεί θα είναι η στοχοπροσήλωση μας την επόμενη πενταετία.
Ερώτηση: Θα ήθελα δυο σχόλια: Τις τελευταίες ημέρες επισκέφτηκε την περιοχή την περίκλειστη πόλη ομάδα ξένων διπλωματών. Αυτό είναι το ένα. Αν το ξέρετε και τι διαβήματα γίνονται; Και το άλλο ότι σε διάφορες περιοχές, κυρίως όμως στην περιοχή Τρικώμου υπάρχει μεγάλη ανάπτυξη με επενδύσεις, Εβραίων, Ρώσων και Ιρανών.
ΠτΔ:Δεν ξέρω ποιοι διπλωμάτες ήταν, αλλά μπορώ να σας πω μετά βεβαιότητας γιατί μεταφέρθηκε σε μένα σε συζήτηση που είχα με αρχηγούς διπλωματικών αποστολών στην Κύπρο ότι θα μεταβούν στην περίκλειστη πόλη για να δουν από μόνοι τους όλα αυτά τα απαράδεκτα που γίνονται, έτσι ώστε μέσα από την ενημέρωση των πρωτευουσών τους να στείλουν και το μήνυμα που χρειάζεται. Όσον αφορά τις πληροφορίες για το Τρίκωμο αντιλαμβάνεστε ότι έχουμε και εμείς τις δικές μας πληροφορίες. Με απόλυτη ειλικρίνεια, και έχετε μεγάλη εμπειρία στο δημοσιογραφικό κόσμο στο συγκεκριμένο αντικείμενο, κάθε μέρα που περνά δημιουργούνται νέα τετελεσμένα και είναι γι’ αυτό τον λόγο που πρέπει να προχωρήσουμε στην επίλυση του Κυπριακού. Γιατί η πάροδος του χρόνου και η δημιουργία νέων τετελεσμένων μας απομακρύνει ακόμα περισσότερο και δυσκολεύει ακόμη περισσότερο την προσπάθειά μας. Γι’ αυτό, παρά τις αρνητικές δηλώσεις που γίνονται, τις απειλές, τα τετελεσμένα, δεν επαναπαυόμαστε μέσα από δηλώσεις πομπώδεις να κατακρίνουμε ή να κατηγορούμε την άλλη πλευρά, αλλά από την πρώτη μέρα αναλάβαμε πρωτοβουλίες ευελπιστώντας να δημιουργηθούν δεδομένα για επανέναρξη των συνομιλιών.
Ερώτηση: Δεν μας σχολιάσατε το θέμα της υπόθεσης των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών.
ΠτΔ: Δεν έχω κάτι συγκεκριμένο να σας πω αυτή τη στιγμή γιατί αναφερθήκατε σε κάποιο άτομο το οποίο δεν είναι παρόν, και δεν είναι σωστό να σχολιάσω όταν κάποιος δεν είναι παρών, αλλά σίγουρα θα σας απαντήσουμε πιο συγκεκριμένα μέσω του Κυβερνητικού Εκπροσώπου.
Ερώτηση: Δώστε μας και ένα παράδειγμα για τα μονομερή μέτρα.
ΠτΔ: Δεν μπορώ. Αν θέλω να επιτύχει αυτή η προσπάθεια δεν μπορώ γιατί αντιλαμβάνεστε δεν θα γίνει δημόσια διαπραγμάτευση. Ευχαριστώ.
