Περί πράξεως και παραλείψεως εις το Ποινικό Δίκαιο

Πράξη που επιφέρει συγκεκριμένο αποτέλεσμα και απαιτείται το αξίωμα του αιτιώδους συνδέσμου, μεταξύ πράξεως (και ή παραλείψεως) και αποτελέσματος. Άρθρο 211 του Ποινικού Κώδικος (ΠΚ)

Προτού αναφερθούμε στα γεγονότα υπόθεσης που απησχόλησαν το Ανώτατο Δικαστήριο, κρίνουμε σκόπιμο να παραθέσουμε αυτούσιο το κάτωθι αγγλικό απόσπασμα, το οποίο η Κυπριακή Νομολογία υιοθέτησε και συγκεκριμένα, στην Rossides v. Republic (1983) 2 C.L.R 391, 400:

«1156. Causation. For the purposes of offences of homicide, a person causes the death of another where by any act or omission he accelerates the death of that other. The act or omission need not be the sole or the substantial cause but it must be one of the causes, and one that is more than minimal. It is therefore possible to have two or more independent operative causes of death, and any person whose conduct constitutes a cause may be convicted of an offence in respect of the death. It is not necessary that the death should have been caused in the way intended or foreseen by the defendant. It is enough that the death was a foreseeable or natural consequence of the defendant΄s conduct, so if the defendant threatened the victim who accidentally killed himself in trying to make his escape, the defendant is liable for murder or manslaughter according to his men rea. If a wound is inflicted and death results, the person who inflicted the wound will be held to have caused the death although the victim may have neglected to use proper remedies, or have refused to undergo a necessary operation. Similarly, where a wound or hurt has necessitated medical treatment and such treatment is improper or negligent so that death ensues, the wound will be regarded as causing the death if it continues to be an operative cause at the time of death, but if the original wound is merely the setting in which another cause operates, or has become merely part of the history of the case, an ensuing death cannot be said to result from the wound and the person who inflicted it cannot be said to have caused the death.”

Aυτό το οποίο συμπεραίνεται επομένως, από την πιο πάνω παρατεθειμένη αγγλική συγγραφική αυθεντία, είναι πώς, αρκεί η ενέργεια ή πράξη ή παράλειψη του κατηγορουμένου να είναι μία από τις αιτίες θανάτου του θύματος, μιας και η υπόθεση που μας αφορά είχε σχέση με θάνατο του παραπονούμενου και η οποία βεβαίως να μην είναι επουσιώδης, προκειμένου να στοιχειοθετηθεί η νομική αιτιώδης συνάφεια μεταξύ πράξης και του αποτελέσματος. Δηλαδή, ο θάνατος του παραπονούμενου να επήλθε συνεπεία της πράξεως του κατηγορούμενου.

Η νομική αυτή αρχή έχει κωδικοποιηθεί στο άρθρο 211 του Ποινικού Κώδικα, Κεφ. 154, όπου προβλέπεται:

«211. Κάποιο πρόσωπο θεωρείται ότι επέφερε θάνατο άλλου, άνκαι η πράξη του δεν είναι η άμεση ή η μόνη αιτία από την οποία προήλθε ο θάνατος σε οποιοδήποτε από τις ακόλουθες περιπτώσεις:

(ε) αν η τέτοια πράξη ή παράλειψη δεν θα επέφερε το θάνατο, εκτός αν συνακολουθείτο από πράξη ή παράλειψη αυτού που φονεύτηκε ή άλλων προσώπων.»

Σχετικά με τα συστατικά στοιχεία του αδικήματος, σύμφωνα με το άρθρο 210 του Ποινικού Κώδικα, Κεφ. 154 υπάρχει πληθώρα αποφάσεων και μεταξύ άλλων είναι και οι: Γενικός Εισαγγελέας ν. Σάζος (2001) 2 Α.Α.Δ. 18, Γενικός Εισαγγελέας ν. Χρυσοστόμου (2002) 2 Α.Α.Δ. 473, Zυπίτης ν. Αστυνομίας (2003) 2 Α.Α.Δ. 220, Φιντανάκης ν. Αστυνομίας, Ποιν. Έφ. 98/2013, ημερ 30/9/14(απόφαση πλειοψηφίας).

Θεοχαρίδου Κ. Καλυψώ
Δικηγόρος – Νομική Σύμβουλος