Θέμα: «Οικογενειακή Γεωργία: Σίτιση για τον κόσμο, φροντίδα για τη γη»
Η παγκόσμια ημέρα τροφίμων εορτάζεται κάθε χρόνο στις 16 Οκτωβρίου με αφορμή την επέτειο της ίδρυσης του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO) το 1945. Ο εορτασμός της ημέρας καθιερώθηκε από τις χώρες μέλη του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών στην 20η Γενική Διάσκεψη του Οργανισμού το Νοέμβριο του 1979. Έκτοτε η ημέρα γιορτάζεται κάθε χρόνο σε περισσότερες από 150 χώρες με σκοπό την ευαισθητοποίηση του κοινού στα ζητήματα που αφορούν τη φτώχεια και την πείνα στις αναπτυσσόμενες χώρες.
Από το 1981 η Παγκόσμια Ημέρα Τροφίμων υιοθετεί ένα διαφορετικό θέμα κάθε χρόνο, προκειμένου να τονίσει τους τομείς που απαιτούνται για την ανάληψη δράσης και να ορίσει έναν κοινό στόχο. Τα περισσότερα από τα θέματα περιστρέφονται γύρω από τη γεωργία, καθώς οι επενδύσεις στη γεωργία, μαζί με την υποστήριξη της εκπαίδευσης και της υγείας, μπορούν να συμβάλουν στην καταπολέμηση της πείνας.
Το θέμα της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας Τροφίμων: «Οικογενειακή γεωργία: Σίτιση για τον κόσμο, φροντίδα για τη γη» επιλέγηκε σε μια προσπάθεια να ενημερωθεί το ευρύ κοινό για την οικογενειακή γεωργία και τη γεωργία των μικροκαλλιεργητών, εστιάζοντας την παγκόσμια προσοχή στο σημαντικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει στην εξάλειψη της πείνας και της φτώχειας, στην παροχή επισιτιστικής ασφάλειας και διατροφής, στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης, στη διαχείριση των φυσικών πόρων, στην προστασία του περιβάλλοντος και στην επίτευξη της αειφόρου ανάπτυξης, ιδίως στις αγροτικές περιοχές.
Το 2014 ανακηρύχθηκε από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών ως το Διεθνές Έτος Οικογενειακής Γεωργίας ως ένδειξη αναγνώρισης της σημαντικής συμβολής των μικροκαλλιεργητών-κατόχων οικογενειακών εκμεταλλεύσεων-στην παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια. Στόχος αυτής της πρωτοβουλίας είναι να προωθήσει την ευρεία συζήτηση και τη συνεργασία σε εθνικό, περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο για να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση και η κατανόηση των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι μικροκαλλιεργητές και να συντελέσει στον εντοπισμό αποτελεσματικών τρόπων για την υποστήριξη των ιδιοκτητών των οικογενειακών εκμεταλλεύσεων.
Τόσο στις αναπτυσσόμενες όσο και στις ανεπτυγμένες χώρες, η οικογενειακή γεωργία είναι η κυρίαρχη μορφή γεωργίας στον τομέα της παραγωγής τροφίμων. Για το λόγο αυτό η οικογενειακή γεωργία θεωρείται άρρηκτα συνδεδεμένη με την παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια.
Η οικογενειακή γεωργία περιλαμβάνει όλες τις γεωργικές δραστηριότητες που βασίζονται στην οικογενειακή εργασία, και συνδέεται με πολλούς τομείς της αγροτικής ανάπτυξης. Αποτελεί ένα μέσο για την οργάνωση της γεωργικής, της δασοκομικής, της αλιευτικής και της κτηνοτροφικής παραγωγής καθώς και της υδατοκαλλιέργειας, που διαχειρίζεται και λειτουργεί από μια οικογένεια και κυρίως εξαρτάται από την οικογενειακή εργασία, συμπεριλαμβανομένης τόσο της γυναικείας όσο και της ανδρικής.
Σε παγκόσμιο επίπεδο υπάρχουν πάνω από 570 εκ. γεωργικές εκμεταλλεύσεις. Τα 500εκ αυτών ανήκουν σε οικογένειες. Οι οικογένειες αυτές διαχειρίζονται τη γη τους με πολύ αποδοτικό τρόπο εξασφαλίζοντας ψηλά επίπεδα παραγωγικότητας, παρά το γεγονός ότι συχνά έχουν περιορισμένη πρόσβαση σε κυβερνητικές επιχορηγήσεις. Επίσης συμβάλλουν ενεργά στη διατήρηση των παραδοσιακών αγροτικών προϊόντων και των παραδοσιακών μεθόδων επεξεργασίας τροφίμων, συντελούν στην ισορροπημένη διατροφή και διασφαλίζουν την παγκόσμια αγρο-βιοποικιλότητα και την αειφορία των φυσικών πόρων.
Η οικογενειακή γεωργία έχει μεγάλη σημασία και για την Ευρωπαϊκή Ένωση καθώς ήταν και παραμένει το πιο κοινό μοντέλο γεωργικών εκμεταλλεύσεων μεταξύ των κρατών μελών. Αποτελεί το θεμέλιο πάνω στο οποίο αναπτύχτηκε η γεωργία εδώ και αιώνες. Υποστηριζόμενη από ένα ισχυρό και φιλόδοξο θεσμικό πλαίσιο, έχει διασφαλίσει τη διατροφική ασφάλεια, ενώ προσπαθεί συνεχώς να ανταποκριθεί στις αυξανόμενες προσδοκίες της κοινωνίας για την ασφάλεια, την ποιότητα, την αξία, την προέλευση και την ποικιλία των τροφίμων. Έχει ακόμη συμβάλει σημαντικά στη διατήρηση της αγροτικής ζωής και στην ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών γενικότερα.
Στην Κύπρο, οι μονάδες οικογενειακής γεωργίας αποτελούν την κύρια μορφή γεωργικών εκμεταλλεύσεων. Οι μονάδες αυτές συμβάλλουν στην συγκράτηση του πληθυσμού στην ύπαιθρο, στην αγροτική ανάπτυξη αλλά και στη διατήρηση των παραδοσιακών μεθόδων παρασκευής προϊόντων που προέρχονται από τη γεωργία. Το Υπουργείο Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος μέσα από την πολιτική που εφαρμόζει για τη στήριξη της γεωργίας και των αγροτικών περιοχών, δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην οικογενειακή γεωργία. Με μέτρα όπως, η στήριξη των επενδύσεων στις αγροτικές εκμεταλλεύσεις και επιχειρήσεις, οι εκπαιδεύσεις των γεωργών, η προώθηση της συνεργασίας τόσο μεταξύ γεωργών όσο και μεταξύ γεωργών και ερευνητικών ινστιτούτων, τα οποία περιλαμβάνονται στο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης για τα έτη 2014-2020 στηρίζει ιδιαίτερα τις μικρές γεωργικές εκμεταλλεύσεις, με απώτερο στόχο την αύξηση των θέσεων εργασίας και τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των κατοίκων της υπαίθρου.
Με την ευκαιρία αυτή, θα πρέπει να αναφερθεί ότι στις 27 και 28 Οκτωβρίου θα λάβει χώρα στη Ρώμη Συνέδριο με θέμα «Παγκόσμιος Διάλογος για την Οικογενειακή Γεωργία». Το Συνέδριο διοργανώνεται από τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών και σκοπός του είναι να φέρει σε επαφή εκπροσώπους κυβερνήσεων, γεωργούς και οργανώσεις γεωργών, την κοινωνία των πολιτών, τον ιδιωτικό τομέα, φορείς της ακαδημαϊκής κοινότητας και παράγοντες ανάπτυξης προκειμένου να προβούν σε ένα απολογισμό της δυναμικής που έχει δημιουργηθεί με αφορμή την ανακήρυξη του έτους 2014 ως Διεθνούς Έτους Οικογενειακής Γεωργίας και να καταρτίσουν μία ατζέντα υπέρ της οικογενειακής γεωργίας για την ανάληψη δράσεων και μετά το 2014.
Στο πλαίσιο του Συνεδρίου το Υπουργείο Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος θα διοργανώσει εκδήλωση με θέμα: «Γυναίκες που εργάζονται στον τομέα της οικογενειακής γεωργίας στην Κύπρο», στο οποίο θα παρουσιαστεί ο πολύπλευρος ρόλος των γυναικών τόσο στη γεωργία όσο και στην επιχειρηματικότητα στις αγροτικές περιοχές.
Περισσότερες πληροφορίες για την Παγκόσμια Ημέρα Τροφίμων είναι αναρτημένες στην επίσημη ιστοσελίδα του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών για τα Τρόφιμα και τη Γεωργία (www.fao.org).