Σε ομιλία του ο Προέδρος της Δημοκρατίας κ. Νίκος Αναστασιάδης στο γεύμα εργασίας της Κυπριακής Ένωσης Πλοιοκτητών στην Αθήνα, αναφέρθη μεταξύ άλλων στο Κυπριακό και την οικονομία με έμφαση στο τομέα της Ναυτιλίας μιας και η Κύπρος είναι ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα Πλοιοδιαχείρισης.
Αυτούσια η ομιλία του Προέδρου:
Είναι ιδιαίτερη η τιμή που βρίσκομαι σήμερα μαζί σας και θα ήθελα θερμά να ευχαριστήσω την Κυπριακή Ένωση Πλοιοκτητών για την πρόσκληση.
Πρώτα και πάνω απ’ όλα, δράττομαι της ευκαιρίας να μεταφέρω την ειλικρινή εκτίμηση και ευγνωμοσύνη της Πολιτείας για την πολυδιάστατη και πολυσήμαντη προσφορά σας στην ανάπτυξη της κυπριακής ναυτιλίας, τόσο μέσω της διαχρονικής και αμέριστης εμπιστοσύνης και υποστήριξης που επιδεικνύετε όσο και μέσω της συνεχούς προσπάθειας που καταβάλλετε για περαιτέρω προώθηση της.
Η εδώ παρουσία μου αποσκοπεί στο να ενισχύσω αυτή την αμοιβαία επωφελή σχέση που έχει δημιουργηθεί μεταξύ της Πολιτείας και του ιδιωτικού τομέα που δραστηριοποιείται στον τομέα της ναυτιλίας, ενώ, παράλληλα, μου προσφέρει την ευκαιρία να ακούσω προβληματισμούς –. και πρέπει να ομολογήσω ότι χωρίς να ακούσεις τους προβληματισμούς του ιδιωτικού τομέα, εκείνων που κατέχουν το αντικείμενο δεν μπορεί να και σωστές πολιτικές.
Ουδείς μπορεί να αυτοχρηστεί ότι κατέχει το αντικείμενο αν δεν το βιώσει, αν δεν είναι εξ εκείνων των δημιουργών του συγκεκριμένου τομέα βιομηχανίας – απόψεις και εισηγήσεις που θα υποβοηθήσουν τις κοινές μας προσπάθειες για ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της κυπριακής και της ελληνικής ναυτιλίας.
Διότι είναι ακριβώς αυτή η ζεύξη του δημόσιου με τον ιδιωτικό τομέα και η συνεχής συνδιαβούλευση της Πολιτείας με διακεκριμένους επιχειρηματίες που γνωρίζουν καλύτερα από οποιοδήποτε άλλο τις διεθνείς αγορές και ανταγωνισμό και τις ιδιαιτερότητες του ναυτιλιακού τομέα, που κατέστησαν την Κύπρο ως μια πρωταγωνιστική δύναμη στον τομέα της Ναυτιλίας, διαθέτοντας το 10ο μεγαλύτερο στόλο παγκοσμίως και τον 3ο μεγαλύτερο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς και ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα Πλοιοδιαχείρισης.
Η Κύπρος, μέσα από σκληρή δουλειά, με υπομονή, επιμονή και θυσίες και την εφαρμογή τολμηρών μεταρρυθμίσεων, εξέρχεται μια από τις δυσκολότερες περιόδους της σύγχρονης ιστορίας της, έχοντας καταφέρει να:
– Αναδιαρθρώσει και να σταθεροποιήσει το χρηματοπιστωτικό της σύστημα.
– Επιτύχει συνεχείς θετικές αξιολογήσεις διεθνών οίκων.
– Αυξήσει τον αριθμό επενδυτικών ταμείων που δραστηριοποιούνται στη χώρα.
– Ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα της.
– Επιτύχει έξοδο στις αγορές μετά τον αποκλεισμό της από το Μάιο του 2011 και πολύ πιο γρήγορα από ό,τι απαισιόδοξοι ή αισιόδοξοι προέβλεπαν.
– Βρίσκεται σε πορεία οικονομικής ανάπτυξης η οποία προβλέπεται στο 2.9% για το 2016.
Η συμβολή της Κυπριακής ναυτιλίας ως προς την επίτευξη των πιο πάνω ήταν ανεκτίμητη, επιβεβαιώνοντας πως αποτελεί ένα υπερπολύτιμο κεφάλαιο για την Κύπρο και έναν από τους σημαντικότερους πυλώνες ανάπτυξης της οικονομίας της χώρας, με μια συνεισφορά περίπου στο 7% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος.
Μια συνεισφορά που καθίσταται ακόμη πιο αξιόλογη εάν αναλογιστεί κανείς τις αντιξοότητες και δυσκολίες που επέφερε η παγκόσμια οικονομική κρίση και η μη ικανοποιητική ανάπτυξη του Παγκοσμίου Εμπορίου, ως επίσης και η χαμηλή τιμή διεθνώς των ναύλων που είχαν ως αποτέλεσμα την αύξηση του ανταγωνισμού.
Ουδείς μπορεί να αμφισβητήσει πως η ναυτιλία αποτελεί έναν τομέα με μεγάλες προκλήσεις και ευκαιρίες τις οποίες η Κυπριακή Κυβέρνηση, μέσα από στενή συνεργασία-το υπογραμμίζω- με τους αρμόδιους ιδιωτικούς φορείς κατάφερε να αντιμετωπίσει και να αξιοποιήσει με διορατικότητα, σωστό προγραμματισμό και φυσικά σκληρή δουλειά.
Είναι για αυτό το λόγο που έχουμε θέσει ως στόχο την περαιτέρω ενδυνάμωση και πλήρη αξιοποίηση της δυναμικής του Κυπριακού Νηολογίου, αλλά και των άλλων εξίσου σημαντικών πυλώνων της κυπριακής ναυτιλίας.
Για την επίτευξη του πιο πάνω, η Κυπριακή Κυβέρνηση έχει προβεί σε μια σειρά από ενέργειες και μέτρα, σε συνεργασία πάντοτε με τους αρμόδιους φορείς του ιδιωτικού τομέα, ώστε να:
– Συνεχιστεί η αναβάθμιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών από τον κρατικό τομέα,
– Βελτιωθούν τα επίπεδα ασφάλειας στα κυπριακά πλοία,
– Ενισχυθεί η προβολή των πλεονεκτημάτων της σημαίας και της χώρας μας ως κέντρου εγκατάστασης ναυτιλιακών εταιρειών.
– Διατηρηθεί και να βελτιωθεί η συνεχής παροχή κινήτρων, φορολογικών και άλλων, εντός του πλαισίου, βεβαίως, που μας επιτρέπουν οι κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Στο πλαίσιο αυτό, για τη δημιουργία του αναγκαίου νομικού πλαισίου με στόχο την ανάπτυξη ενός πλήρους, ισχυρού, και λειτουργικού Ναυτιλιακού Κέντρου προωθήσαμε ταχείες και ουσιαστικές ρυθμίσεις που θα ενισχύσουν σημαντικά την ανταγωνιστικότητα του Ναυτιλιακού Κέντρου της Κύπρου και θα συμβάλουν θετικά στην προσέλκυση νέων σχετικών επενδύσεων.
Πιο συγκεκριμένα, και όσον αφορά στο φορολογικό πλαίσιο:
· Δόθηκε η δυνατότητα σε αλλοδαπές πλοιοκτήτριες εταιρείες (των οποίων ο έλεγχος και διεύθυνση ασκείται στην Κύπρο) να εγγράφονται στο μητρώο του Τμήματος Φορολογίας για να φορολογούνται με φόρο χωρητικότητας (tonnage tax), χωρίς να απαιτείται η εγγραφή τους στον Έφορο Εταιρειών.
· Για την προσέλκυση ξένων επιχειρηματιών και προσώπων υψηλής εισοδηματικής στάθμης εισήχθη ο θεσμός του όρου μη-μόνιμου κάτοικου (Non-Domicile).
Το ουσιαστικό κίνητρο που αποκτούν αυτά τα πρόσωπα, νοουμένου ότι επιλέξουν να είναι φορολογικοί κάτοικοι Κύπρου, είναι η απαλλαγή των υποχρεώσεων τους που προκύπτουν για σκοπούς έκτακτης εισφοράς για την άμυνα, σε τόκους, μερίσματα και ενοίκια.
● Προς την κατεύθυνση της προσέλκυσης ξένου προσωπικού επεκτάθηκε από 5 σε 10 χρόνια η απαλλαγή από τη φορολογία του 50% του εισοδήματος ατόμου μη κάτοικου Κύπρου με αμοιβή πέραν των €100.000 ετησίως.
● Μόλις πρόσφατα έχει εκδοθεί από μέρους του Εφόρου Φορολογίας διευκρινιστική εγκύκλιος σχετικά με την απαλλαγή από την Έκτακτη Εισφορά για την Άμυνα τραπεζικών τόκων ναυτιλιακών εταιρειών, οι οποίες φορολογούνται με βάση το Σύστημα Φόρου Χωρητικότητας.
● Ταυτόχρονα, εξετάζεται με στόχο να προωθηθεί άμεσα, νομοθετική ρύθμιση για εξαίρεση των εταιρειών που εντάσσονται στο Σύστημα Φόρου Χωρητικότητας από την υποχρέωση κατάθεσης οικονομικών καταστάσεων. Είναι ένα μέτρο που προωθείται και θα έχει άμεσα αποτελέσματα.
Επιπλέον, επιθυμώ να σας ενημερώσω ότι έχει ήδη ετοιμαστεί νομοσχέδιο για τη δημιουργία Υφυπουργείου Ναυτιλίας, το οποίο θα έχει πλέον την αρμοδιότητα ως ανεξάρτητη αρμόδια Αρχή να χειρίζεται όλα τα θέματα που αφορούν τη ναυτιλία.
Στόχος είναι η ευελιξία στη λήψη αποφάσεων, η βελτίωση των κρατικών υπηρεσιών που παρέχονται, η προώθηση της κυπριακής σημαίας και η ενδυνάμωση της συνεργασίας με τους υπόλοιπους εμπλεκόμενους ιδιωτικούς φορείς, με γνώμονα πάντα την ενίσχυση της κυπριακής ναυτιλίας και την εδραίωση της ως σύγχρονο και παγκόσμιο κέντρο παροχής ναυτιλιακών υπηρεσιών.
Ακόμη, βρίσκεται σε εξέλιξη μια συνεχής προσπάθεια για ενδυνάμωση των Γραφείων μας στο εξωτερικό ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν στις αυξημένες απαιτήσεις που επιβάλλει η ανάπτυξη και ο ανταγωνισμός.
Η αρχή έγινε το Μάρτιο του 2016 με την ενίσχυση του Ναυτιλιακού Γραφείου στον Πειραιά. Θα ακολουθήσει η ενίσχυση του Ναυτιλιακού Γραφείου στο Λονδίνο, καθώς και η δημιουργία νέου Ναυτιλιακού Γραφείου στην Άπω Ανατολή.
Παράλληλα έχουν ήδη ξεκινήσει οι διαδικασίες για το διορισμό ειδικών εμπειρογνωμόνων με σκοπό την προώθηση της κυπριακής σημαίας στο εξωτερικό.
Περαιτέρω, το Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων και το Τμήμα Εμπορικής Ναυτιλίας έχουν ξεκινήσει την υλοποίηση των εισηγήσεων της μελέτης για το μέλλον της εμπορικής ναυτιλίας στην Κύπρο και αναμένεται πως σύντομα θα έχουμε τα πρώτα θετικά αποτελέσματα. Οι δράσεις που υλοποιούνται σχετίζονται με τους ακόλουθους πέντε πυλώνες:
1. Την ανάπτυξη και εφαρμογή μιας εθνικής στρατηγικής
προώθησης της κυπριακής ναυτιλίας.
2. Την ενδυνάμωση της συνεργασίας με όλους τους
εμπλεκόμενους φορείς του ιδιωτικού τομέα.
3. Τη δημιουργία κινήτρων για ανάπτυξη της ναυτιλίας
4. Τη ρύθμιση της τιμολογιακής πολιτικής για τις
Νηολογήσεις.
5. Την εφαρμογή One-Stop-Shipping Shop, που είναι μια εκ των σημαντικότερων ώστε να καταργηθούν οι γραφειοκρατικές διαδικασίες και να είμαστε ακόμα πιο αποτελεσματικοί σε άμεσο χρόνο τις απαιτήσεις των συνεργατών μας πλοιοκτητών.
Η ανακάλυψη φυσικού αερίου στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κύπρου και η προσπάθεια εκμετάλλευσης του, σε συνεργασία με άλλες γειτονικές χώρες, δημιουργεί ακόμη μεγαλύτερες προσδοκίες και προοπτικές τόσο για τις ναυτιλιακές εταιρείες που εδρεύουν στην Κύπρο και δραστηριοποιούνται στον τομέα αυτό όσο και για την κυπριακή ναυτιλία γενικότερα.
Η Κύπρος έχει τις δυνατότητες να αναπτυχθεί και να αποτελέσει ένα σημαντικό ενεργειακό κέντρο της Μεσογείου, με τη Ναυτιλία να έχει την προοπτική να αποτελέσει έναν από τους πλέον σημαντικούς πυλώνες που θα συμβάλουν στη σταθερότητα και την περαιτέρω ανάπτυξη της περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου.
Στο πλαίσιο αυτό, δεν πρέπει να θεωρείται τυχαίο το ότι η Ναυτιλία αποτελεί μέρος των τριμερών συμφωνιών με γειτονικές χώρες, όπως το Ισραήλ και η Αίγυπτος, και όχι μόνο – επιδιώκουμε τριμερείς συνεργασίας και επί υπουργικού επιπέδου ήδη έχουν γίνει και με το Λίβανο και με την Ιορδανία και ευρύτερα με χώρες που μπορούν να συμβάλουν στους επιδιωκόμενους στόχους.
Ο τομέας της Ναυτιλίας θα διαδραματίσει ηγετικό ρόλο στις κοινές προσπάθειες για δημιουργία ενός πιο αποτελεσματικού και αειφόρου μοντέλου οικονομικής δραστηριότητας στην περιοχή.
Η κυπριακή ναυτιλία θα βρισκόταν ακόμη πιο ψηλά στην παγκόσμια κατάταξη εάν δεν είχε επιβάλει η Τουρκία από το 1987 περιοριστικά μέτρα στα υπό κυπριακή σημαία πλοία.
Μέτρα που ακόμη δυστυχώς συνεχίζονται παρά τις συνεχείς και έντονες προσπάθειες μας για τερματισμό τους, κάτι που άλλωστε απαιτείται και από τις συμβατικές υποχρεώσεις της Τουρκίας έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Όπως γνωρίζετε, οι εντατικές διαπραγματεύσεις για επίλυση του Κυπριακού συνεχίζονται και αυτό το μήνα, με στόχο τη σμίκρυνση των υφιστάμενων διαφορών. Ακολούθως, θα υπάρξει μια συνολική αποτίμηση για το πού βρισκόμαστε και αναλόγως της επιτευχθείσας προόδου ή μη, θα μελετηθούν τα επόμενα βήματα.
Μέχρι στιγμής παρατηρείται σημαντική πρόοδος στο μεταξύ μας διάλογο, ιδιαίτερα στα κεφάλαια της Διακυβέρνησης, της Οικονομίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σε στοιχεία του Περιουσιακού.
Παραμένουν παρά ταύτα σημαντικές διαφορές σε στοιχεία που αφορούν το Περιουσιακό, αλλά και στα θέματα του Εδαφικού, και της Ασφάλειας και των Εγγυήσεων.
Αν κατορθώσουμε – και εδώ είναι που απαιτείται η αποφασιστική παρέμβαση και βούληση της Τουρκίας – να επιτύχουμε ξεπέρασμα των δυσκολιών που υπάρχουν σε αυτούς τους δύο τομείς, μπορώ να πω ότι μπορούμε να ελπίζουμε ότι ακόμη και προ του τέλους του 2016 να υπάρξει μια λύση που να γίνεται αποδεκτή από όλο τον κυπριακό λαό, Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους. Πιστεύω αυτό θα είναι προς όφελος όχι μόνον των κατοίκων της Κύπρου, αλλά και της ευρύτερης περιοχής. Θα δημιουργήσει συνέργειες συνεργασίες και σε αυτή την προσπάθεια δεν αποκλείουμε καμιά των δυνάμεων, αντίθετα προσπαθούμε με κάθε τρόπο να δημιουργήσουμε συνθήκες συνεργασίας μεταξύ των γειτόνων μας, της Τουρκίας βεβαίως μη αποκλειομένης, και κατά αυτό τον τρόπο να διευκολύνουμε συμφωνίες ή εξομάλυνση σχέσεων μεταξύ των χωρών φίλα προσκείμενων ή επί του παρόντος φερόμενες στο αντίθετο στρατόπεδο, εννοώ πάντα την Τουρκία, έτσι ώστε να υπάρξει μια εστία ειρήνης στην περιοχή και συνεργασίας, επ΄αγαθώ των χωρών της περιοχής αλλά και της ενεργειακής ασφάλειας της Ευρώπης με γενικότερο στόχο αυτό που σήμερα απασχολεί την ΕΕ.
Αυτό που επιδιώκουμε είναι να πετύχουμε μια λύση που να διασφαλίζει τη λειτουργία εντός σύγχρονου ευρωπαϊκού κράτους, λειτουργικού, να διασφαλίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα όλων ανεξαίρετα των Κυπρίων.
Το έχω πει πολλές φορές και θα το επαναλάβω, δεν είναι επιδίωξη μας να υπάρχουν κάποιοι εκ των δύο κοινοτήτων που να θεωρούν ότι νίκησαν και κάποιοι που ηττήθηκαν. Δεν μπορεί η λύση να αφήνει νικητές και ηττημένους. Αν σε αυτή τη βάση θα επιλυθεί σημαίνει πως έχουμε αποτύχει γιατί εκείνοι που θα θεωρούνται ως αδικημένοι σίγουρα δεν θα κάνουν ποτέ ανεκτή τη λύση, συνεπώς ο κίνδυνος κατάρρευσης κάτι που έγινε το 1963-1964, μετά τη Συνθήκη του 1960, θα είναι ένα υπαρκτό ενδεχόμενο. Και αυτό είναι που προσπαθούμε να αποφύγουμε.
Η λύση θα βοηθήσει έτσι ώστε να εξομαλυνθούν οι σχέσεις ή να αναπτυχθούν οι σχέσεις Ελλάδας και Τουρκίας, οι σχέσεις ΕΕ – Τουρκίας, οι σχέσεις ΝΑΤΟ- ΕΕ που λόγω του γεγονότος ότι παραμένει άλυτο το Κυπριακό δημιουργούνται προβλήματα στις σχέσεις, αλλά το πιο σημαντικό να συμβάλει στην περαιτέρω πραγματική ανάπτυξη της χώρας, αφού δεν θα υπάρχουν τα υφιστάμενα προβλήματα.
Και εδώ επικεντρώνομαι ειδικότερα στο θέμα της ναυτιλίας διότι με τη λύση θα αρθεί το εμπάργκο στην προσέγγιση των υπό κυπριακή σημαία πλοίων στην Τουρκία και φανταστείτε ποια θα είναι η ανάπτυξη της ναυτιλίας στην Κύπρο μέσα και από τις πολιτικές που έχω εξαγγείλει.
Ελλάδα και Κύπρος διατηρούν άριστες σχέσεις. Δεν επιδιώκουμε ποτέ τον ανταγωνισμό, αντίθετα τη συνεργασία με την Ελλάδα, είναι ο πιο ανιδιοτελής συμπαραστάτης μας, αυτό κανείς δεν μπορεί να το παραγνωρίζει. Προσπαθούμε με κάθε τρόπο ο ένας να στηρίζει τον άλλο σε διάφορα φόρα εντός και εκτός της ΕΕ, να εναρμονίζουμε νομοθεσίες ώστε να συμβάλουμε στην ακόμη στενότερη συνεργασία και έτσι θα συνεχίσουμε.
Θέλω να πιστεύω πως μέσα από τις πολιτικές που ακολουθούμε και μέσα από τη στενή συνεργασία θα υπάρξει η περαιτέρω ανάπτυξη της ναυτιλίας, που αποτελεί και για την Κύπρο και για την Ελλάδα έναν από τους σημαντικότερους πυλώνες ανάπτυξης. Αν δεν δοθεί η αναγκαία σημασία στους ανθρώπους που κυριαρχούν ανά το παγκόσμιο δεν μπορεί κανείς να παραγνωρίσει ότι η κυπριακή και η ελληνική ναυτιλία κατέχουν τόσο σημαντικό μερίδιο στην παγκόσμια ναυτιλία, δεν μπορεί κανείς να παραγνωρίσει την παράδοση της Ελλάδας στα ναυτιλιακά και κανείς δεν αμφισβητεί την εμπειρία, την επαγγελματικότητα και τις ικανότητες των Ελλήνων πλοιοκτητών. Για αυτό και αποδίδουμε ιδιαίτερη σημασία μέσα από αυτή τη συνεργασία να υπάρξει μια από κοινού πολιτική εκεί και όπου είναι δυνατόν ή να μην υπάρχει αντιπαραθετική πολιτική.
Συνεπώς δεν είμαι εδώ για να προάγω ανταγωνιστικά τις όποιες πρωτοβουλίες αναλαμβάνουμε αλλά για να επισημάνω το τι προσφέρεται από πλευράς κυπριακής Πολιτείας προς τους πλοιοκτήτες όχι μόνο της Ελλάδας αλλά και ευρύτερα. Να επισημάνω ότι χάρη σε αυτές τις πολιτικές είμαστε ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα πλοιοδιαχείρισης παγκοσμίως.
Ευχαριστώ τον Πρόεδρο κ. Ανδρέα Χατζηγιάννη και τα μέλη του ΔΣ της Ένωσης ευελπιστώντας ότι η επόμενη μας συνάντηση θα είναι στην Κύπρο, τον Οκτώβριο του 2017, στο Προεδρικό Μέγαρο.