Του Δρα Φώτη Κοσματόπουλου*
Η μαστογραφία αποτελεί χωρίς αμφιβολία μία σωτήρια εξέταση για την πρόληψη, αλλά και την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του μαστού – του πιο συχνού καρκίνου στις γυναίκες. Τι γίνεται όμως όταν μια γυναίκα θηλάζει; Μπορεί να υποβληθεί σε μαστογραφία;
Βασικός στόχος της αξιολόγησης των ογκιδίων του μαστού κατά τη γαλουχία είναι ο αποκλεισμός της κακοήθειας. Αν και, σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία, ο καρκίνος του μαστού δεν συναντάται συχνά σε θηλάζουσες ή και εγκύους, εντούτοις κάθε ύποπτο εύρημα στους μαστούς θα πρέπει να διερευνάται περαιτέρω. Γι’ αυτό και κάθε γυναίκα θα πρέπει να συμβουλεύεται άμεσα τον ιατρό της ο οποίος, βάσει και της κλινικής εξέτασης που θα κάνει, θα αποφασίσει εάν χρειάζεται να υποβληθεί σε πιο εξειδικευμένες εξετάσεις (π.χ υπερηχογράφημα, μαστογραφία κ.α).
Μια συχνή και εύλογη ερώτηση που δεχόμαστε από θηλάζουσες μητέρες, οι οποίες παραπέμπονται για μαστογραφία, είναι εάν η ακτινοβολία επηρεάζει με οποιονδήποτε τρόπο τη παραγωγή του γάλακτος και συνεπακόλουθα το μωρό. Από τα διαθέσιμα δεδομένα, δεν προκύπτει ότι η ιονίζουσα ακτινοβολία επηρεάζει την παραγωγή ή και την ποιότητα του γάλακτος. Η δόση για την εξέταση, ιδιαίτερα όταν γίνεται σε σύγχρονο μαστογράφο, είναι πολύ μικρή και δεν ελλοχεύει κίνδυνος για το νεογνό εάν θηλάσει μετά το πέρας της εξέτασης.
Πρέπει να σημειωθεί ότι, εάν δεν υφίστανται ύποπτα μορφώματα, τότε η μαστογραφία συνίσταται να γίνει μετά την παύση του θηλασμού προκειμένου οι μαστοί να επανέλθουν στη φυσιολογική τους κατάσταση. Λόγω των ορμονών που ρυθμίζουν την παραγωγή γάλακτος, οι μαστοί γίνονται πιο πυκνοί κατά τη γαλουχία, με αποτέλεσμα, πολλές φορές, η ερμηνεία του αποτελέσματος της εξέτασης να καθίσταται δυσχερής.
Από την άλλη, οι τελευταίας τεχνολογίας ψηφιακοί μαστογράφοι προσφέρουν εικόνες υψηλής ανάλυσης με μεγαλύτερη ευκρίνεια, που μπορούν να δώσουν ακριβή εικόνα ακόμα και την περίπτωση μαστών σε περίοδο γαλουχίας. Χρήσιμο εργαλείο σε αυτές τις περιπτώσεις αποτελεί και η τρισδιάστατη τεχνολογία της τομοσύνθεσης, που είναι ενσωματωμένη στο ψηφιακό μαστογράφο, η οποία προσφέρει υψηλότερη ακρίβεια σε πυκνούς μαστούς, εντοπίζοντας πρώιμες αλλοιώσεις ή και μικρές ύποπτες βλάβες.
Αν κατά τη διάρκεια του θηλασμού μια γυναίκα πρέπει να υποβληθεί σε μαστογραφία, θα πρέπει να αδειάσει το γάλα από το στήθος της, ώστε να είναι λιγότερη επώδυνη η εξέταση και η απεικόνιση καθαρότερη.
Τα ψηλαφητά ογκίδια στο μαστό κατά το θηλασμό αποτελούν διαγνωστική πρόκληση κλινικά και απεικονιστικά. Είναι εξαιρετικά σημαντικό οι γυναίκες να συμβουλεύονται τον ιατρό τους, καθώς είναι ο μόνος που μπορεί να κρίνει εάν ένα εύρημα χρήζει διερεύνησης.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση σώζει ζωές!
*Ειδικός Ακτινολόγος στο Διαγνωστικό Κέντρο Alpha Evresis του Ομίλου ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ στην Κύπρο