Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Νίκος Χριστοδουλίδης και ο Πρόεδρος της Ιταλίας κ. Σέρτζιο Ματαρέλλα επαναβεβαίωσαν σήμερα την κοινή τους βούληση για την περαιτέρω ενίσχυση των ήδη εξαίρετων σχέσεων Κύπρου – Ιταλίας, στο πλαίσιο των δηλώσεων τους στα ΜΜΕ, μετά τη συνάντηση που είχαν σήμερα το απόγευμα, στο Προεδρικό Μέγαρο.
Κατά τις κοινές δηλώσεις τους, στο πλαίσιο της πρώτης επίσημης επίσκεψης Ιταλού Προέδρου στην Κυπριακή Δημοκρατία, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης είπε ότι η πρώτη αυτή επίσκεψη Προέδρου Ιταλίας στην Κύπρο είναι ιστορική, προσθέτοντας ότι «αποτελεί ένδειξη της εκατέρωθεν επιθυμίας για ενίσχυση των ήδη στενών σχέσεων.
Κύπρος και Ιταλία συνδέονται από την αρχαιότητα μέσα από μια κοινή ιστορική παράδοση, από πολιτισμικές ανταλλαγές των λαών μας και φυσικά από το κοινό μας σπίτι που είναι η Μεσόγειος θάλασσα. Οι ιστορικές μας σχέσεις αναδεικνύονται σε πολλούς αρχαιολογικούς χώρους στην Κύπρο, έναν εκ των οποίων, τα ρωμαϊκά ψηφιδωτά της Πάφου, την ιδιαίτερη μου πατρίδα, θα έχουμε αύριο την ευκαιρία να επισκεφθούμε με τον Πρόεδρο Ματαρέλλα.
Οι χώρες μας συνεργάζονται στενά διμερώς, αλλά και στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης – και χαίρομαι ιδιαίτερα που η επίσκεψη του Προέδρου Ματαρέλλα συμπίπτει και με την 20η επέτειο της ένταξής μας στην ΕΕ, που για μας αποτελεί τη σημαντικότερη επιτυχία για τη χώρα μας.
Κύπρος και Ιταλία συνεργάζονται επίσης στο πλαίσιο των 9 Μεσογειακών ΚΜ της ΕΕ, αλλά και για το θέμα της Μετανάστευσης στο πλαίσιο των 5 μεσογειακών κρατών μελών ειδικότερα.
Σήμερα με τον Ιταλό πρόεδρο είχαμε μια πολύ παραγωγική συνάντηση, όπου συζητήσαμε, ανάμεσα σε άλλα, τις διμερείς μας σχέσεις. Δώσαμε έμφαση σε τομείς, όπου η συνεργασία μας είναι πολύ στενή, όπως για παράδειγμα την Ενέργεια, όπου η ιταλική ΕΝΙ δραστηριοποιείται σε μεγάλο αριθμό τεμαχίων της κυπριακής ΑΟΖ και πρόσφατα μάλιστα είχαμε τη θετική ολοκλήρωση της γεωτρητικής αξιολόγησης στο κοίτασμα ‘Κρόνος 2΄.
Ταυτόχρονα, συζητήσαμε τρόπους περαιτέρω ενδυνάμωσης της συνεργασίας μας σε θέματα Άμυνας και Ασφάλειας, αλλά και Πολιτισμού.
Ως προς την Άμυνα υπάρχει ήδη στενή συνεργασία με κοινές ασκήσεις και εκπαιδεύσεις, και με άλλα κράτη, όπως η Ελλάδα και η Γαλλία. Υπάρχει ετήσια πολύ σημαντική άσκηση για την ανάγκη διασφάλισης συνθηκών ασφάλειας και συνεργασίας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Στον τομέα του Πολιτισμού είναι κοινή μας επιθυμία η εμβάθυνση της συνεργασίας μας με την υπογραφή σχετικού Μνημονίου που θα θεσμοθετεί τη συνεργασία των δύο χωρών.
Ευχαριστώ δημόσια την Ιταλική Κυβέρνηση, τις ιταλικές Αρχές για τη συνεργασία των αρμόδιων Υπηρεσιών μας πολύ πρόσφατα για τη δα επαναπατρισμού αρχαιοτήτων κυπριακής προέλευσης που είχαν εντοπιστεί στην Ιταλία.
Φυσικά δεν θα μπορούσαμε σήμερα να μη συζητήσουμε το Κυπριακό και τα ευρωτουρκικά, θέματα αλληλένδετα, λαμβάνοντας επίσης υπόψη ότι φέτος είναι μια άλλη επέτειος για την Κυπριακή Δημοκρατία, θλιβερή επέτειος, αφού συμπληρώνονται 50 χρόνια από την τουρκική εισβολή και τη συνεχιζόμενη κατοχή ευρωπαϊκού εδάφους, εδάφους κράτους μέλους της ΕΕ.
Στο πλαίσιο αυτό μετέφερα στον Ιταλό Πρόεδρο – με τον οποίο σε πολύ λίγο θα επισκεφθούμε τη γραμμή κατάπαυσης του πυρός – την ετοιμότητα και αποφασιστικότητά μου να καταβάλω κάθε δυνατή προσπάθεια για επανέναρξη των συνομιλιών προς επίλυση του Κυπριακού, στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου. Ένας άλλος τομέας που η ΕΕ μπορεί να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο, λαμβάνοντας υπόψη και τα εργαλεία που έχει στη διάθεση της, αλλά και την ανάγκη περαιτέρω σύσφιξης των σχέσεων της Τουρκίας με την ΕΕ.
Συζητήσαμε, επίσης, το Μεταναστευτικό, μια τεράστια πρόκληση για τις δύο χώρες. Σημειώνουμε με ενδιαφέρον τις ιταλικές πρωτοβουλίες στο συγκεκριμένο θέμα και συμφωνούμε με την ιταλική προσέγγιση αντιμετώπισης των γενεσιουργών αιτιών του φαινομένου, αλλά και της ανάγκης συλλογικής δράσης από πλευράς ΕΕ, αλλά και της σημασίας να αρχίσουμε να συζητούμε εντός της ΕΕ για κάποια θέματα που μέχρι σήμερα και για πολλά χρόνια, δυστυχώς, δεν συζητούμε, όπως, για παράδειγμα, το θέμα της Συρίας.
Φέτος συμπληρώνονται και δύο χρόνια από την παράνομη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Η Κυπριακή Δημοκρατία από την πρώτη στιγμή ήταν στη σωστή πλευρά της Ιστορίας, υπέρ του σεβασμού του διεθνούς δικαίου, της εδαφικής ακεραιότητας και της κυριαρχίας όλων των κρατών.
Και χαιρετίσαμε το γεγονός ότι σε επίπεδο ΕΕ υπάρχει αυτή η κοινή προσέγγιση.
Δεν θα μπορούσαμε να μη συζητήσουμε τις εξελίξεις στην περιοχή μας, στη Γάζα και στο Ισραήλ, ως χώρες της Μεσογείου γειτνιάζουμε με την περιοχή.
Παρακολουθούμε με μεγάλη ανησυχία τα τεκταινόμενα. Από πλευράς της Κυπριακής Δημοκρατίας, του κράτους μέλους που γειτνιάζει άμεσα με την περιοχή, που διατηρεί άριστες σχέσεις με όλα τα γειτονικά κράτη, εξέφρασα την ανάγκη για τερματισμό των εχθροπραξιών και την έναρξη μιας πολιτικής διαδικασίας, στη βάση λύσης των δυο κρατών, ως τη μόνη επιλογή για οριστική επίλυση της διένεξης.
Και σε αυτό το θέμα, με τον Ιταλό Πρόεδρο συμφωνήσαμε για την ανάγκη η ΕΕ να διαδραματίσει πιο πρωταγωνιστικό ρόλο στις εξελίξεις, τόσο σε σχέση με τη μεταφορά ανθρωπιστικής βοήθειας όσο και για την έναρξη της ειρηνευτικής διαδικασίας.
Κλείνοντας, θα ήθελα για ακόμα μια φορά να εκφράσω τη βαθιά μου ικανοποίησή για αυτή την παρουσία σας στην Κύπρο, για τη θετική ανταπόκριση σας στην πρόσκληση μου για την πρώτη, ιστορική, επίσκεψη ενός Ιταλού Προέδρου, μιας προσωπικότητας που χαίρει μεγάλης εκτίμησης τόσο στην Ιταλία όσο και στην Ευρώπη, αλλά και σε διεθνές επίπεδο, είναι μεγάλη τιμή για τη χώρα μας που είστε σήμερα μαζί μας».
Από την πλευρά του ο Ιταλός Πρόεδρος, μιλώντας μέσω διερμηνέα, είπε, μεταξύ άλλων, ότι «διατηρώ έντονες αναμνήσεις από την επίσκεψη σας στη Ρώμη και με πολύ μεγάλη χαρά αποδέχθηκα την πρόσκληση σας» και πρόσθεσε ότι «έχουμε διαπιστώσει τους βαθύτατους φιλικούς δεσμούς μεταξύ των χωρών μας. Μια φιλία που έχει τις ρίζες της στην αρχαιότητα».
Ο Πρόεδρος της Ιταλίας είπε ακόμη ότι “μέσα από τα χρόνια οι σχέσεις Κύπρου – Ιταλίας ενισχύθηκαν με αυξημένες στρατηγικής σημασίας συνεργασίες στον τομέα της Ενέργειας, αλλά και σε άλλους τομείς όπου συνεργαζόμαστε έντονα, και για την Κύπρο και για ολόκληρη την ΕΕ. Αναφέρομαι στον τομέα της Άμυνας. Αύριο θα επισκεφθώ και τη φρεγάδα Bergamini που βρίσκεται στη Λεμεσό. Ευχαριστώ την Κύπρο για την άμεση διαθεσιμότητα για συνεργασία.
Συζητήσαμε, επίσης, για την πολιτιστική συνεργασία στον τομέα της αρχαιολογίας και είμαι ιδιαίτερα ευτυχής που θα επισκεφθώ αύριο την οικία του Διόνυσου στην Πάφο».
Αναφερόμενος στην ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ είπε ότι πρόκειται για ένα σημαντικότατο σταθμό, όχι μόνο για την Κύπρο, αλλά και για την ΕΕ.
Πρόσθεσε ότι συζήτησαν, επίσης, για τις προσεχείς συνεργασίες που έχει ενώπιον της η ΕΕ, για τη διεύρυνση και πως κατά τις συνομιλίες τους νωρίτερα έκαναν αναφορές στην Ουκρανία, τη Μολδαβία και τη Γεωργία.
Σε ό,τι αφορά το Μεταναστευτικό, ο Πρόεδρος Ματαρέλλα είπε ότι η Ιταλία και η Κύπρος είναι χώρες πρώτες γραμμής, προσθέτοντας ότι έχουμε το χρέος και τη δυνατότητα ως ΕΕ να μετατρέψουμε μια άναρχη κατάσταση εκμετάλλευσης των δουλεμπόρων σε μια «συντεταγμένη άφιξη στην Ευρώπη, σύμφωνα με τις ανάγκες των χωρών υποδοχής, νομίμως όμως. Σε συνθήκες που απαιτούν μια κοινή ευρωπαϊκή πολιτική είναι επείγον να καθορίσουμε μια νέα συνθήκη για το θέμα του ασύλου. Είναι κατεπείγον να το καθορίσουμε σύντομα και να καταφύγουμε σε συμφωνίες με τις χώρες προέλευσης των μεταναστευτικών ροών και να συνεργαστούμε για τη βελτίωση εκεί των συνθηκών διαβίωσης».
Αναφέρθηκε, επίσης, στις κοινές αρχές και αξίες των δύο χωρών σε θέματα σεβασμού του διεθνούς δικαίου.
Ο Πρόεδρος της Ιταλίας επεσήμανε τη σημασία του σεβασμού στην κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα κάθε κράτους και αναφερόμενος στο Κυπριακό είπε ότι «η φετινή είναι μια θλιβερή επέτειος όπου επιβάλλεται να λυθεί επιτέλους το Κυπριακό που είναι θεμελιώδους σημασίας για την ισορροπία στη Μεσόγειο, όχι μόνο για την Κύπρο, αλλά για όλες τις μεσογειακές χώρες και περιλαμβάνω και τις χώρες της ΕΕ».
Πρόσθεσε ότι εξέφρασε την εκτίμηση προς τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη για την ετοιμότητα του να συνεχιστεί ο διάλογος με την Τουρκία για την επίλυση του Κυπριακού, σημειώνοντας ότι «επανέλαβα πως η Ιταλία υποστηρίζει μια δικοινοτική διζωνική λύση στη βάση των ψηφισμάτων του ΟΗΕ. Και χαιρετίζουμε τον διορισμό της προσωπικής απεσταλμένης του ΓΓ των ΗΕ που έχει δύσκολο έργο μπροστά της, αλλά και ενεπλάκη ήδη ενεργά στις προσπάθειες».
Πρόσθεσε ακόμη ότι αύριο θα επισκεφθεί την ΟΥΝΦΙΚΥΠ και τη ΔΕΑ.
Ο Πρόεδρος Ματαρέλλα είπε, εξάλλου, ότι με τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη συζήτησαν για την κατάσταση στη Μέση Ανατολή, σημειώνοντας ότι εξέφρασε την εκτίμηση του για την ετοιμότητα της Κύπρου να καταστεί βάση αποστολής ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα.
«Συμμερίζομαι την ανάγκη να υπάρξει κατάπαυση του πυρός», είπε ο Πρόεδρος της Ιταλίας και πρόσθεσε ότι είναι «μια κατάσταση που ελλοχεύει κινδύνους και για να ξεσπάσουν άλλα προβλήματα». Ανέφερε ακόμη ότι η Ιταλία είναι έτοιμη να στηρίξει οποιαδήποτε πρωτοβουλία προς τον σκοπό της παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας.
Τέλος, επεσήμανε ότι στη συνάντηση τους οι δύο Πρόεδροι διαπίστωσαν ότι Κύπρος και Ιταλίας συμμερίζονται τις ίδιες απόψεις και μαζί μπορούν «να επηρεάσουν θετικά την πολιτική και τις επιλογές της ΕΕ».
Στη συνέχεια οι δύο Πρόεδροι μετέβησαν στο Δημαρχείο Λευκωσίας, όπου τους υποδέχθηκε ο Δήμαρχος της πόλης κ. Κωνσταντίνος Γιωρκάτζης και στη συνέχεια πορεύθηκαν κατά μήκος της πράσινης γραμμής στην παλιά πόλη.
Τους δύο Προέδρους συνόδευαν η σύζυγος του Προέδρου Χριστοδουλίδη και η θυγατέρα του Προέδρου Ματαρέλλα.