Συνέντευξη Τύπου παραχώρησε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης μετά την ολοκλήρωση των εργασιών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες, το οποίο είχε κύριο θέμα την ενέργεια.
Ο πρωθυπουργός σημείωσε ότι είχε προτείνει εγκαίρως να μπει πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου και τόνισε: «Μέχρι και χθες υπήρχαν αντιδράσεις, όμως πιστεύουμε ότι η επιχειρηματολογία μας έπεισε και πιο τους καχύποπτους και έτσι έχουμε μια καταρχήν συμφωνία σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου».
Σε κάθε περίπτωση, πρόσθεσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, η κυβέρνηση στήριζε και θα εξακολουθήσει να στηρίζει τους Έλληνες καταναλωτές απέναντι στην έκρηξη των τιμών ενέργειας.
Παράλληλα, ο κ. Μητσοτάκης υπογράμμισε την παρατηρούμενη κάμψη των τιμών του φυσικού αερίου, αποδίδοντάς την στο γεγονός ότι οι αγορές διαπίστωσαν ότι η Ευρώπη είναι διατεθειμένη να παρέμβει.
«Εκφράζω την ικανοποίησή μου γιατί καταφέραμε να πετύχουμε συμφωνία για την απαραίτητη ευρωπαϊκή απάντηση στο θέμα της ενέργειας» τόνισε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ξεκινώντας τις δηλώσεις του.
«Ήμουν από τους πρώτους που εδώ και 7 μήνες είχα μιλήσει για την ανάγκη της επιβολής πλαφόν. Γνωρίζετε ότι έως και χθες υπήρχαν αντιδράσεις από συγκεκριμένες χώρες, αλλά η επιχειρηματολογία μας έπεισε και τους πλέον καχύποπτους ώστε να ενεργοποιηθεί ένα σύνολο παρεμβάσεων για τη συγκράτηση των τιμών» συνέχισε ο πρωθυπουργός και συμπλήρωσε πως τώρα η ευθύνη περνά στους υπουργούς ενέργειας για να εξειδικεύσουν τις αποφάσεις.
«Θέλω να επαναλάβω πως ασχέτως των παρεμβάσεων η ελληνική κυβέρνηση στήριζε, στηρίζει και θα συνεχίσει να στηρίζει τα ελληνικά νοικοκυριά και τις ελληνικές επιχειρήσεις» τόνισε στη συνέχεια ο Κυριάκος Μητσοτάκης και είπε ότι όλοι το αντιλαμβάνονται αυτό παίρνοντας τους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος και βλέποντας τις επιδοτήσεις.
«Ένας από τους βασικούς λόγους που η τιμή του φυσικού αερίου έπεσε το τελευταίο μήνα ήταν γιατί οι αγορές μέτρησαν ότι η ΕΕ θα παρέμβει στην τιμή του φυσικού αερίου» συνέχισε ο πρωθυπουργός.
Κατά τη δεύτερη ημέρα των εργασιών -πρόσθεσε- είχαμε και μία αναλυτική συζήτηση ως προς τη στρατηγική σχέση ΕΕ – Κίνας και ολοκληρώσαμε με την έγκριση των αποφάσεων κατά της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Καταδίκασα με τον πλέον έντονο τρόπο τις επιθέσεις της Ρωσίας κατά αμάχων, συμπλήρωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην εισαγωγική του τοποθέτηση.
Σε ερώτημα αν υπάρχει σκέψη για παρέμβαση στις τιμές του ντίζελ και της βενζίνης, ο πρωθυπουργός απάντησε: «Εδώ δεν έχουμε καλά-καλά εφαρμόσει τα μέτρα που έχουμε εξαγγέλλει τα οποία είναι σημαντικά και μονίμως με ρωτάτε για νέα μέτρα. Ας υλοποιήσουμε πρώτα τα μέτρα που έχουμε εξαγγείλει στη Θεσσαλονίκη».
«Αυτό το μήνα υλοποιείται ήδη το αυξημένο φοιτητικό επίδομα, οι παρεμβάσεις στην ενέργεια συνεχίζονται, έχουμε το επίδομα θέρμανσης το οποίο είναι ενισχυμένο, οπότε ας μην προτρέχουμε θέλω να τονίσω ότι η πορεία της αγοράς ενέργειας είναι εξαιρετικά ευμετάβλητη» συνέχισε ο πρωθυπουργός και συμπλήρωσε:
«Είμαστε ικανοποιημένοι από την μειωμένη τιμή του φυσικού αερίου, εξ ου και υπάρχει η ανάγκη της απειλής της επιβολής πλαφόν. Έχουμε αποδείξει πως έχουμε την δυνατότητα να κρατάμε εφεδρείες, δεν πρόκειται να ξεφύγουμε το 2022 από τον στόχο για πρωτογενές έλλειμμα, 1,7%. Είδατε τι έγινε στο Ηνωμένο Βασίλειο και πως τιμωρήθηκε η κυβέρνηση μιας χώρας που ανήκει στο G7. Η χώρα μας στο παρελθόν έχει πληρώσει λαϊκισμούς και πλειοδοσίες. Κάθε ευρώ είναι μετρημένο, θα αξιολογούμε την κατάσταση εάν έχουμε κάτι να ανακοινώσουμε θα το μάθετε όταν θα είμαστε έτοιμοι».
Δεν είναι η Ελλάδα που οδηγεί τα πράγματα σε όξυνση με την Τουρκία
Μιλώντας για τα ελληνοτουρκικά, ο Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε πως «η ανταλλαγή απόψεων στην Πράγα ήταν εξαιρετικά χρήσιμη. Η θέση μας δεν έχει αλλάξει, κρατάμε ανοιχτή την πόρτα στο διάλογο και ερμητικά κλειστή στις προκλήσεις».
«Θεωρώ θετικό το γεγονός ότι υπήρξε επικοινωνία μεταξύ Παναγιωτόπουλου και Ακάρ – συνέχισε ο πρωθυπουργός – δεν είναι η Ελλάδα που οδηγεί τα πράγματα σε όξυνση, δεν είναι η Ελλάδα που δεν τηρεί τις σχέσεις καλής γειτονίας, η Τουρκία οφείλει να επιστρέψει στον δρόμο του διαλόγου, οι σχέσεις των δύο λαών δεν είναι εχθρικές, προ ημερών είχαμε την έναρξη της ακτοπλοϊκής γραμμής Θεσσαλονίκης – Σμύρνης, ας παραμείνουμε στην θετική ατζέντα ανάμεσα στις δύο χώρες».
Κλείνοντας την απάντησή του και σε συμπληρωματική ερώτηση για τους εξοπλισμούς, ο κ. Μητσοτάκης είπε πως «δεν σχολιάζω εξοπλιστικά προγράμματα της γειτονικής χώρας, έχω την ίδια απαίτηση από την Τουρκία, όλες οι κινήσεις μελετώνται πάντα και αξιολογούνται από τους αρμόδιους».
Υπενθυμίζεται ότι τις πρώτες πρωινές ώρες οι ηγέτες των 27 χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατέληξαν σε συμφωνία για τη λήψη μέτρων προκειμένου να «συγκρατηθούν οι τιμές της ενέργειας».
Οι ηγέτες της ΕΕ ζητούν επειγόντως να προωθηθούν τα ακόλουθα:
• Κοινές προμήθειες φυσικού αερίου για την αναπλήρωση των αποθεμάτων και τη διασφάλιση της ασφάλειας του εφοδιασμού σε ολόκληρη την Ευρώπη
• Προσωρινά μέτρα που επηρεάζουν την τιμή αγοράς του φυσικού αερίου
• Διακανονισμοί αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών μελών σε περίπτωση διακοπής του εφοδιασμού με φυσικό αέριο
• Μείωση της κατανάλωσης ενέργειας
Τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την ενέργεια
Μπροστά στο γεγονός πως η ενέργεια μετατρέπεται σε όπλο από πλευράς Ρωσίας, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα παραμείνει ενωμένη για να προστατεύσει τους πολίτες και τις επιχειρήσεις της και να λάβει απαραίτητα μέτρα επειγόντως, αναφέρουν τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την ενέργεια που δόθηκαν στη δημοσιότητα τις πρώτες πρωινές ώρες σήμερα.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφώνησε ότι, υπό το φως της συνεχιζόμενης κρίσης, πρέπει να επιταχυνθούν και να ενταθούν οι προσπάθειες για τη μείωση της ζήτησης, να υπάρξουν εγγυήσεις για την ασφάλεια του εφοδιασμού, την αποφυγή της επιβολής περιορισμών στις καταναλώσεις (rationing) και τη μείωση των τιμών της ενέργειας για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις σε ολόκληρη την Ένωση, προσθέτοντας ότι η ακεραιότητα της ενιαίας αγοράς πρέπει να προφυλαχθεί.
Τονίζεται ακόμη ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί το ίδιο το Συμβούλιο και την Επιτροπή να υποβάλουν επειγόντως συγκεκριμένες αποφάσεις για τα ακόλουθα μέτρα, καθώς και για τις προτάσεις της Επιτροπής, έχοντας αξιολογήσει τον αντίκτυπό τους ιδίως στις υφιστάμενες συμβάσεις, κατά τρόπο ώστε να μην υποστούν πλήγμα μακροπρόθεσμες συμβάσεις, και λαμβάνοντας υπόψη τα διαφορετικά ενεργειακά μείγματα και τις εθνικές συνθήκες:
α) εθελοντική κοινή προμήθεια φυσικού αερίου, εκτός από τη δεσμευτική συγκέντρωση ζήτησης για ποσότητα που ισοδυναμεί με το 15% των αναγκών πλήρωσης των αποθηκευτικών υποδομών, σύμφωνα με τις εθνικές ανάγκες, και επιτάχυνση των διαπραγματεύσεων με αξιόπιστους εταίρους για την αναζήτηση αμοιβαία επωφελών εταιρικών σχέσεων με την εκμετάλλευση του βάρους της συλλογικής αγοράς της Ένωσης και με πλήρη χρήση της Ενεργειακής Πλατφόρμας της ΕΕ, η οποία είναι ανοιχτή επίσης για τα Δυτικά Βαλκάνια και τους τρεις συνδεδεμένους Ανατολικούς Εταίρους·
β) νέο συμπληρωματικό σημείο αναφοράς έως τις αρχές του 2023 που αντικατοπτρίζει με μεγαλύτερη ακρίβεια τις συνθήκες στην αγορά φυσικού αερίου·
γ) προσωρινός δυναμικός διάδρομος τιμών για τις συναλλαγές φυσικού αερίου για τον άμεσο περιορισμό των «επεισοδίων» υπερβολικών τιμών του φυσικού αερίου, λαμβάνοντας υπόψη τις διασφαλίσεις που ορίζονται στο άρθρο 23 παρ. 2 του Σχεδίου Κανονισμού του Συμβουλίου που προτάθηκε τη 18η Οκτωβρίου 2022·
δ) προσωρινό πλαίσιο σε επίπεδο ΕΕ για τον περιορισμό της τιμής του φυσικού αερίου στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, με ανάλυση κόστους και οφέλους, χωρίς τροποποίηση της αξιολογικής κατάταξης (merit order), αποτρέποντας παράλληλα την αύξηση της κατανάλωσης φυσικού αερίου, αντιμετωπίζοντας τις επιπτώσεις χρηματοδότησης και διανομής και τις επιπτώσεις του στις ροές πέρα από τα σύνορα της ΕΕ·
ε) βελτιώσεις στη λειτουργία των αγορών ενέργειας για την αύξηση της διαφάνειας της αγοράς, την άμβλυνση της κρίσης ρευστότητας και την εξάλειψη των παραγόντων που ενισχύουν τη μεταβλητότητα των τιμών του φυσικού αερίου, διασφαλίζοντας παράλληλα τη διατήρηση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας·
στ) ταχεία παρακολούθηση της απλούστευσης των διαδικασιών αδειοδότησης προκειμένου να επιταχυνθεί η ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και των δικτύων, συμπεριλαμβανομένων των μέτρων έκτακτης ανάγκης βάσει του άρθρου 122 της ΣΛΕΕ (σ.σ. Συνθήκης Λειτουργίας της ΕΕ)·
ζ) μέτρα ενεργειακής αλληλεγγύης σε περίπτωση διακοπής του εφοδιασμού με φυσικό αέριο σε εθνικό, περιφερειακό ή ενωσιακό επίπεδο, ελλείψει διμερών συμφωνιών αλληλεγγύης·
η) αυξημένες προσπάθειες για εξοικονόμηση ενέργειας·
θ) κινητοποίηση συναφών εργαλείων σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο. Ταυτόχρονα, άμεση προτεραιότητα είναι η προστασία των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, ιδιαίτερα των πιο ευάλωτων στις κοινωνίες μας. Η διατήρηση της παγκόσμιας ανταγωνιστικότητας της Ένωσης είναι επίσης σημαντική. Θα πρέπει να κινητοποιηθούν όλα τα σχετικά εργαλεία σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των οικονομιών μας, διατηρώντας παράλληλα την παγκόσμια ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης και διατηρώντας ισότιμους όρους ανταγωνισμού και την ακεραιότητα της ενιαίας αγοράς. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έχει δεσμευτεί για στενό συντονισμό των πολιτικών απαντήσεων. Τονίζει τη σημασία του στενού συντονισμού και των κοινών λύσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όπου χρειάζεται, και δεσμεύεται να επιτύχει τους στόχους της πολιτικής μας με ενιαίο τρόπο. Το Συμβούλιο θα συνεχίσει να παρακολουθεί στενά τις οικονομικές εξελίξεις και έχει δεσμευτεί να ενισχύσει περαιτέρω τον συντονισμό μας, προκειμένου να παράσχουμε μια αποφασιστική και ευέλικτη πολιτική απάντηση.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαναλαμβάνει την ανάγκη να ενταθούν οι επενδύσεις στην ενεργειακή απόδοση, στις έτοιμες για το μέλλον ενεργειακές υποδομές, συμπεριλαμβανομένων των διασυνδέσεων, της αποθήκευσης και των καινοτόμων τεχνολογιών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί την Επιτροπή να επιταχύνει τις εργασίες για τη διαρθρωτική μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της αποτίμησης των επιπτώσεων, και καλεί για περαιτέρω πρόοδο προς μια πλήρη Ενεργειακή Ένωση που εξυπηρετεί τον διττό στόχο της ευρωπαϊκής ενεργειακής κυριαρχίας και της κλιματικής ουδετερότητας.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα συνεχίσει να εξετάζει το θέμα, καταλήγει το κείμενο των συμπερασμάτων.