Οι διαφορές που υπάρχουν στη διαπραγμάτευση για το Κυπριακό είναι μικρές αλλά σημαντικές, δήλωσε σήμερα ο Υπουργός Εξωτερικών κ. Ιωάννης Κασουλίδης. Μιλώντας στην εκπομπή «Πρωινό Δρομολόγιο» του Τρίτου Προγράμματος του ΡΙΚ, ο κ. Κασουλίδης αναφέρθηκε στη χθεσινή συνάντηση του Προέδρου της Δημοκρατίας με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη, σημειώνοντας ότι δεν υπήρξε τίποτα ουσιαστικό από πολιτικής άποψης, που να επιτρέπει την εξαγωγή συμπερασμάτων.
Συγκεκριμένα, ο κ. Υπουργός απάντησε σε ερωτήσεις ως ακολούθως:
Ερώτηση: Έχουμε κάποια ένδειξη ότι ο κ. Ακιντζί θα γίνει πιο συγκαταβατικός;
Απάντηση: Παρά να μιλήσω για τον κ. Ακιντζί, επιτρέψτε μου να περιγράψω λίγο την κατάσταση όπως την είχα περιγράψει και την προηγούμενη φορά μετά την Γενεύη. Κατ’ αρχάς, έγινε χθες μια συνάντηση. Ήταν καλό το επίπεδο στο οποίο έγινε. Φυσικά ήταν περισσότερο διαδικαστικής φύσεως. Συμφωνήθηκαν οι ημερομηνίες που θα συναντιούνται, αλλά δεν υπήρξε τίποτα ουσιαστικό από πολιτικής άποψης που θα επέτρεπαν σε κάποιον να καταλήξει σε συμπεράσματα.
Η κατάσταση όμως όπως έχει διαμορφωθεί με τις διαπραγματεύσεις έχει φέρει όλα τα κεφάλαια σε μια μικρή απόσταση από το τέλος. Αυτή όμως η «μικρή απόσταση από το τέλος» είναι η σημαντικότερη όλης της διαπραγμάτευσης που έγινε από την αρχή. Καταλαβαίνετε λοιπόν ότι σε εκείνο πλέον το σημείο, αν η κάθε πλευρά δεν νιώσει ότι πρόκειται να ικανοποιηθεί για τα θέματα που είναι σημαντικά για την ίδια, δεν μπορεί να προχωρήσει. Θα παραμείνει όπως ήταν μετά την Γενεύη που, όπως σας είπα, δεν υπήρξε καμιά κίνηση και πρόοδος έκτοτε.
Οι διαφορές είναι μικρές αλλά σημαντικές. Πιθανώς να θυμάστε ότι την 1η Δεκεμβρίου δέχτηκε (και του ασκήθηκε κριτική από κάποια κόμματα της αντιπολίτευσης για αυτό το θέμα) να οριστεί ημερομηνία για να πάμε στην Γενεύη. Ο λόγος για τον οποίο θέλαμε να πάμε στην Γενεύη ήταν διότι αναμέναμε ότι θα ήταν και η Τουρκία εκεί για να ανοίξει τα χαρτιά της σχετικά με το θέμα της ασφάλειας. Για να έχει νόημα μια λύση που θα παρουσιάσουμε στον κυπριακό λαό και να γνωρίζουμε εκ των προτέρων ότι υπάρχει πιθανότητα να την αποδεχτεί, το σημείο που θα αλλάξει τα πράγματα είναι η ασφάλεια.
Η δική μας πλευρά (και αυτό φαίνεται και μέσα από τις διαπραγματεύσεις) είναι έτοιμη να συμμεριστεί τη διαχείριση/διακυβέρνηση του κράτους με τους Τουρκοκύπριους σε μια επανενωμένη ομόσπονδη δικοινοτική διζωνική Κύπρο με πολιτική ισότητα και αποτελεσματική συμμετοχή στις αποφάσεις εκεί που είναι δικαιολογημένη η αποτελεσματική συμμετοχή. Για παράδειγμα, αποτελεσματική συμμετοχή δεν σημαίνει και σε θέματα που αφορούν τα σκύβαλα που θα μαζεύουμε. Για να έχει νόημα για μας η λύση πρέπει να φύγει ο τουρκικός στρατός και να καταργηθεί το δικαίωμα μονομερούς επέμβασης της Τουρκίας, στον βαθμό που να ξέρουμε ότι τα παιδιά μας και τα εγγόνια μας δεν θα διατρέχουν τον κίνδυνο να ζήσουν καταστάσεις που γνωρίσαμε εμείς.
Επομένως, πρέπει να μπορέσει να καταστεί σε εμάς γνωστό το πού κινείται η θέση της Τουρκίας όσον αφορά την ασφάλεια. Αυτό θα γίνει είτε σε μια διάσκεψη –όχι όμως να περιμένουμε να λύσουμε όλα τα άλλα και μετά να πάμε στη διάσκεψη-, είτε o κ. Ακιντζί, ο οποίος αναμφίβολα βρίσκεται σε πλήρη επαφή με την Άγκυρα, να συζητήσει ο ίδιος αυτά τα θέματα με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και, στη συνέχεια, η διεθνής διάσκεψη να τα επικυρώσει. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ζητά από τον κ. Ακιντζί να εξηγήσει καθαρά τι θέλει. Δεν αντιδρούμε στο δικαίωμα των Τουρκοκυπρίων να νιώθουν εξίσου ασφαλείς. Το κυπριακό πρόβλημα, όμως, όπως δημιουργήθηκε μετά το 1974, είναι η εισβολή, η κατοχή και η παρουσία του τουρκικού στρατού. Δεν έχει νόημα οποιαδήποτε λύση αν ο τουρκικός στρατός δεν αποχωρήσει και δεν τερματιστεί η κατοχή. Δεν βλέπω πώς μπορούν να λυθούν τα υπόλοιπα αν δεν λυθεί αυτό. Χρειάζεται να έχουμε μια εικόνα επ’ αυτού του θέματος. Έχουμε ακούσει εκτιμήσεις του κ. Tζόνσον για αυτό το θέμα αλλά δεν είναι αρκετές.
Η διακήρυξη του Φεβρουαρίου 2014 αναφέρεται στην οριζόντια διαπραγμάτευση, ότι δηλαδή όλα συζητούνται οριζόντια. Έφτασε λοιπόν η ώρα που όλα πρέπει να συζητηθούν οριζόντια. Σημειώνω, επίσης, ότι δεν γίνεται λόγος ούτε για επιδιαιτησία ούτε για γραπτές προτάσεις από τα Ηνωμένα Έθνη. Το αν υποβοηθήσουν τη διαδικασία στο πλαίσιο των καλών υπηρεσιών που προσφέρουν είναι άλλο θέμα. Αυτοί είναι και οι όροι εντολής από το Συμβούλιο Ασφαλείας. Υπάρχουν τρία στάδια μεσολάβησης του ΓΓ ΟΗΕ: Το στάδιο των καλών υπηρεσιών –αυτό είναι το στάδιο για το οποίο έχει δώσει εντολή το Συμβούλιο Ασφαλείας-, το 2ο είναι η διαμεσολάβηση και το 3ο είναι η διαιτησία. Μόνο αν τα μέρη αποδέχονταν και τα δύο τη διαιτησία –όπως δυστυχώς έγινε το 2004 και υπήρξε η διαιτησία Ανάν-, τα πράγματα αλλάζουν. Διαφορετικά, υποχρεούνται να ακολουθήσουν τους όρους εντολής.
Ερώτηση: Ο κ. Ακιντζί έκανε αναφορά σε νέα Γενεύη για την περίπτωση που η Τουρκία δεν είναι έτοιμη να τοποθετηθεί σε αυτά τα θέματα. Πώς το σχολιάζετε;
Απάντηση: Η Τουρκία δεν είναι έτοιμη τώρα διότι έχει δημοψήφισμα. Δεν ξέρει κανείς τι έχει ο κ. Ερντογάν μες το μυαλό του, το οποίο (κατ’ εμένα) θα είναι μεταβαλλόμενο αναλόγως του αποτελέσματος. Δεν μας πέφτει λόγος για το ποιό θα είναι το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος ούτε είναι εύκολο να γίνει πρόβλεψη. Ό,τι κι αν επικρατήσει όμως, το αποτέλεσμα θα είναι οριακό.
Ερώτηση: Τι ανησυχία υπάρχει για τις πιθανές εντάσεις που θα προκύψουν με την έναρξη των γεωτρήσεων (π.χ. TOTAL τον Ιούνιο);
Απάντηση: Πάντοτε υπάρχουν ανησυχίες για πιθανές εντάσεις. Ορισμένα πράγματα όμως δεν μπορούν να αποφευχθούν. Υπάρχουν συμβόλαια με εταιρίες και οι εταιρίες αποφασίζουν τον χρόνο και προγραμματίζουν να προχωρήσουν σε γεωτρήσεις. Αυτές οι εταιρίες αποφάσισαν και δεσμεύτηκαν απέναντί μας ότι θα είναι τον Ιούλιο.
Δεύτερο, εξαρτάται και από τον κ. Ακιντζί αν θα υπάρξουν εντάσεις ή όχι. Γνωρίζει πολύ καλά ότι όσο πιο γρήγορα ανακαλυφθούν νέα κοιτάσματα υδρογονανθράκων τόσο πιο γρήγορα θα μπορέσουν τα χρόνια που ακολουθούν να φτάσουμε στο σημείο των εσόδων. Γνωρίζει ότι θα επωφεληθούν όλοι οι Κύπριοι και ιδιαίτερα μετά από μια λύση του Κυπριακού που θα βοηθήσει πάρα πολύ για το μέλλον μας. Εξαρτάται και από τον ίδιο τι θα γίνει εκείνη την εποχή αν ξεκινήσει η διαδικασία των γεωτρήσεων. Θυμίζω σε όλους πως όταν ήρθε το Μπαρμπαρός κατά τη διάρκεια των γεωτρήσεων της ΕΝΙ στο οικόπεδο 9, η δήλωση που γινόταν κατ’ επανάληψη από την Τουρκία ήταν ότι έρχεται επειδή καταστρατηγούνται τα συμφέροντα των Τουρκοκυπρίων και κατόπιν αιτήματος του ψευδοκράτους. Επομένως, πρέπει να γνωρίζουν και οι ίδιοι οι Τουρκοκύπριοι ότι θα φέρουν και αυτοί την ευθύνη για το τι θα συνέβαινε τότε. Ξαναδηλώνουμε ότι δεν μπορεί να αλλάξει ο προγραμματισμός, διότι διαφορετικά είναι σαν να μην υπάρχουν υδρογονάνθρακες στο βυθό της θάλασσας της ανατολικής Μεσογείου και δεν γίνεται αυτό το αγαθό που είναι πολύτιμο και προς όφελος όλων των Κυπρίων να καθυστερεί επειδή καθυστερεί η πρόοδος στη λύση του Κυπριακού.