Στη βάση κριτηρίων που θα αφορούν το εισόδημα, την περιουσία, τη σύνθεση της οικογένειας, αλλά και τυχόν εξειδικευμένες ανάγκες που μπορεί να υπάρχουν σε ένα νοικοκυριό, θα καταβάλλεται το Εγγυημένο Ελάχιστο Εισόδημα (ΕΕΕ) που θα αποτελέσει τον «ακρογωνιαίο λίθο» του νέου συστήματος πρόνοιας και κοινωνικής αλληλεγγύης, το οποίο θα εφαρμοστεί από την 1η Ιουλίου 2014.
Όπως εξήγησε η Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων Ζέτα Αιμιλιανίδου, σε σημερινή διάσκεψη Τύπου, η μεταρρύθμιση του συστήματος, η οποία αποτελεί υποχρέωση της Κύπρου που απορρέει από το Μνημόνιο, θα επιτευχθεί μέσα από τη στόχευση και τον εξορθολογισμό των επιμέρους επιδομάτων και την ανάθεση της ευθύνης για το σχεδιασμό και τη διαχείρισή τους αποκλειστικά στο Υπουργείο Εργασίας.
Η Υπουργός είπε ότι σήμερα το κράτος καταβάλλει συνολικά 2,8δισ. ετησίως στο πλαίσιο όλων των προγραμμάτων που αφορούν στήριξη διαφόρων πληθυσμιακών ομάδων. Πρόσθεσε ότι η μεταρρύθμιση θα υλοποιηθεί μέσα από τους προϋπολογισμούς που υπάρχουν για το 2013 και το 2014, σημειώνοντας πως στόχος είναι με αυτά τα διαθέσιμα να ικανοποιούνται οι πολίτες που έχουν ανάγκη, χωρίς να δίνονται διπλά και τριπλά επιδόματα, από διαφορετικά Υπουργεία.
«Θα γίνει στόχευση. Υπήρχαν επιδόματα των 2,5 χιλιάδων ευρώ και είναι γεγονός αυτό. Δεν θα παίρνουν κάποιοι 2,5-3 χιλιάδες ευρώ, διότι στόχος δεν είναι η παγίδευση στα επιδόματα. Με τις εξοικονομήσεις που θα γίνουν από τον εξορθολογισμό του συστήματος μπορούμε να χρηματοδοτήσουμε και να εφαρμόσουμε σωστά το ΕΕΕ» υπογράμμισε η κ. Αιμιλιανίδου.
Όπως ανέφερε, στόχος του νέου συστήματος είναι να λειτουργήσει ως «ύστατο δίκτυ προστασίας για όσους το έχουν πραγματικά ανάγκη».
Σύμφωνα με την Υπουργό, αίτηση για παραχώρηση ΕΕΕ θα μπορούν να υποβάλουν πολίτες των οποίων τα εισοδήματα βρίσκονται κάτω από το όριο της αξιοπρεπούς διαβίωσης, και πιο συγκεκριμένα λήπτες ανεργιακού επιδόματος το ύψος του οποίου δεν καλύπτει τις βασικές τους ανάγκες, συνταξιούχοι με σύνταξη κάτω του ορίου των βασικών αναγκών, αλλά και εργαζόμενοι με εισοδήματα που δεν είναι ικανά να τους εξασφαλίσουν αξιοπρεπή διαβίωση.
Παράλληλα, θα υπάρχουν συγκεκριμένα κριτήρια, ως προς το ύψος της κινητής, της ακίνητης, αλλά και της χρηματικής περιουσίας των αιτητών.
Για τον υπολογισμό του ύψους του ΕΕΕ, του αναγκαίου δηλαδή ποσού που θα παρέχεται με στόχο τη διασφάλιση αξιοπρεπούς διαβίωσης για όλους, η Στατιστική Υπηρεσία διεξάγει ήδη μελέτη με τη βοήθεια του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας, στη βάση του Ελάχιστου Καλαθιού του Νοικοκυριού, το οποίο θα αναθεωρείται τουλάχιστον μία φορά το χρόνο. Ο υπολογισμός του Ελάχιστου Καλαθιού του Νοικοκυριού και η κοστολόγηση του προγράμματος του ΕΕΕ θα πρέπει να ολοκληρωθεί μέχρι τον Οκτώβριο του 2013.
Όπως εξήγησε η Υπουργός το ποσό που θα παρέχεται ως ΕΕΕ εξαρτάται από το μέγεθος του νοικοκυριού. «Διαφορετικό θα είναι το ποσό αυτό για ένα μονομελές νοικοκυριό, για ένα νοικοκυριό με τέκνα κάτω των 14 ετών και για ένα νοικοκυριό με τέκνα άνω των 14 ετών. Θα καθοριστεί πρώτα το αναγκαίο ελάχιστο ποσό για ένα μονομελές νοικοκυριό και ακολούθως με διεθνή αναγνωρισμένα πρότυπα θα υπολογίζονται για κάθε πρόσωπο που αποτελεί το νοικοκυριό τα επιπρόσθετα ποσά, τα οποία είναι αναγκαία», διευκρίνισε.
Επιπλέον, ανέφερε, σε όσους δεν έχουν ιδιόκτητη κατοικία ή καταβάλλουν τόκους στεγαστικού δανείου για απόκτηση ιδιόκτητης κατοικίας, θα παρέχεται πρόσθετο ποσό για κάλυψη των αναγκών στέγασης, καθώς και ποσά για κάλυψη έκτακτων αναγκών.
Η Υπουργός είπε επίσης ότι το πρόγραμμα ΕΕΕ θα συνυπάρχει με τα κοινωνικά προγράμματα για στήριξη των προσφύγων, των φοιτητών, των οικογενειών με παιδιά και των ατόμων με αναπηρίες. Σημειώνεται ότι η ευθύνη για τη διαχείριση των επιδομάτων για τους φοιτητές και τους εκτοπισμένους θα παραμείνει στα Υπουργεία Παιδείας και Εσωτερικών, αντίστοιχα.
Η κ. Αιμιλιανίδου είπε ακόμα ότι το ανεργιακό επίδομα για το εξάμηνο θα συνεχίσει να καταβάλλεται στο ίδιο ύψος και μέχρι κάποιος να βρει εργασία η οποία θα του αποφέρει ικανοποιητικά εισοδήματα για να ζει αξιοπρεπώς θα παίρνει το ΕΕΕ.
Τόνισε ωστόσο ότι «πρωταρχικός στόχος του κράτους είναι να επανεντάσσει με ενεργό τρόπο τους πολίτες του στην αγορά εργασίας και όχι να δημιουργεί συνθήκες παγίδευσης τους σε επιδόματα». Προς αυτή την κατεύθυνση, ανέφερε, θα δημιουργηθούν και θα ενταχθούν στο πλαίσιο της κοινωνικής πολιτικής, προγράμματα κατάρτισης, τοποθέτησης σε εργασία και κοινωνικής εργασίας, ειδικότερα για τους πολίτες που θα τυγχάνουν στήριξης από το πρόγραμμα ΕΕΕ.
Ανέφερε ακόμα ότι θα υπάρχει χρηματοδότηση του νέου συστήματος από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, για τις πολιτικές ενεργούς απασχόλησης.
Βάσει του χρονοδιαγράμματος, της υλοποίησης και εφαρμογής του νέου συστήματος θα προηγηθεί διαμόρφωση μηχανισμού ελέγχου εισοδηματικών και περιουσιακών κριτηρίων, μέχρι τον Ιανουάριο του 2014.
Μέχρι το Μάιο του 2014 θα πρέπει να δημιουργηθεί ενιαία νομοθεσία για έγκριση από τη Βουλή, ενώ μέχρι τον Ιούνιο του 2014 θα πρέπει να δημιουργηθούν οι απαραίτητες βάσεις δεδομένων, να γίνει εγκατάσταση και λειτουργία μηχανογραφικού συστήματος και να προχωρήσουν οι αναγκαίες οργανωτικές αλλαγές, που αφορούν τα υποστατικά, τη μεταφορά και την εκπαίδευση του προσωπικού και το σχεδιασμό διαδικασιών και εντύπων.
Παράλληλα, θα υπάρχει συνεχής διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους, οργανωμένους φορείς και γενικότερα τα ενδιαφερόμενα μέρη.