Σημαντική πρόοδο στην εξισορρόπηση της ελληνικής οικονομίας διαπιστώνει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στην έκθεση που συνοδεύει την έγκριση της δόσης των 3,41 δισ. ευρώ, εφιστώντας ωστόσο την προσοχή στην τήρηση των δεσμεύσεων για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού του έτους 2015.
Σύμφωνα με το ΔΝΤ, η εμπιστοσύνη των επενδυτών προς την Ελλάδα έχει βελτιωθεί και αυτό διαφάνηκε στην πρόσφατη επιτυχή έκδοση μεσοπρόθεσμων ομολόγων. Η οικονομία βρίσκεται σε τροχιά επιστροφής στην ανάπτυξη, μετά από έξι χρόνια βαθιάς ύφεσης.
Ωστόσο, θα πρέπει να υπερκεραστούν σημαντικές προκλήσεις για να μπορέσει να σταθεροποιηθεί η οικονομία σε ένα βιώσιμο αναπτυξιακό μονοπάτι, ενώ ο τραπεζικός κλάδος αντιμετωπίζει τους κινδύνους από τα προβληματικά δάνεια.
Το ΔΝΤ αναγνωρίζει την υπεραπόδοση της ελληνικής κυβέρνησης το 2013, δίνοντας εύσημα για την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος κατά 0,8% το 2013. Μάλιστα, εκτιμά ότι οι ελληνικές αρχές είναι σε πολύ καλό δρόμο για την επίτευξη του στόχου του τρέχοντος έτους, καθώς εφαρμόζουν μια σειρά δεσμεύσεων σε διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, επιδεικνύοντας αξιοσημείωτη επιτάχυνση της απελευθέρωσης της αγοράς προϊόντων και υπηρεσιών.
Ωστόσο, στον τομέα των μεταρρυθμίσεων της αγοράς εργασίας, όπου η Ελλάδα έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο κατά το παρελθόν, το πρόγραμμα υπολείπεται των στόχων, όπως αναφέρει το Ταμείο. Η Ελλάδα πρέπει να βελτιώσει την αποτελεσματικότητα του δημόσιου τομέα της με στόχο την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων και την αποφυγή νέων μέτρων λιτότητας.
Μάλιστα, το ΔΝΤ προειδοποιεί για τη μεταρρυθμιστική κόπωση που είχε στο μεταξύ ο κυβερνητικός συνασπισμός, εξαιτίας κυρίως της μειωμένης πλειοψηφίας μόλις δύο εδρών στη Βουλή. Η οριακή πλειοψηφία καθιστά δύσκολη την πρόοδο στις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις.
Επίσης, το ΔΝΤ προειδοποιεί ότι το δημόσιο χρέος της χώρας παραμένει πολύ υψηλό, προσθέτοντας ότι η βοήθεια της ΕΕ είναι απαραίτητη για να καταστεί βιώσιμο. Είναι απαραίτητο οι ευρωπαίοι εταίροι να επιβεβαιώσουν στην Ελλάδα τις δεσμεύσεις τους για τη συμφωνηθείσα στρατηγική του χρέους παρέχοντας πρόσθετη ελάφρυνση, αναφέρει το ΔΝΤ. Χωρίς περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους ή πρόσθετες εκδόσεις ομολόγων, η Ελλάδα θα αντιμετωπίσει ένα κενό χρηματοδότησης ύψους 12,6 δισ. ευρώ μετά τον Μάιο του 2015.
Το ΔΝΤ αναμένει ότι το ελληνικό χρέος να κορυφωθεί στο 174% του ΑΕΠ φέτος, πριν μειωθεί στο 128% το 2020 και στο 117% το 2022. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπολογίζει να διαμορφωθεί στο 125% του ΑΕΠ το 2020 και σε περίπου 112% το 2022.
Tράπεζες
Οι ισολογισμοί των τραπεζών παραμένουν εύθραυστοι, με πολύ υψηλό ποσοστό μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs) και χαμηλή ποιότητα κεφαλαίων. Παρά το γεγονός ότι η χρηματοπιστωτική σταθερότητα έχει διατηρηθεί μέσα από τη σφοδρή δημοσιονομική κρίση με σημαντικές εισφορές δημοσίων κεφαλαίων και μαζική στήριξη της ρευστότητας, η απότομη μείωση του ΑΕΠ έχει προκαλέσει σοβαρή επιδείνωση της ποιότητας των ισολογισμών.
Υπό αυτά τα δεδομένα, το Ταμείο καλεί τις ελληνικές τράπεζες να προχωρήσουν στη λήψη μέτρων για τη συγκράτηση της αύξησης των μη εξυπηρετούμενων δανείων και για τη βελτίωση των ισολογισμών τους, ενώ δεν αποκλείει να χρειαστούν επιπλέον κεφάλαια.
Ιδιωτικοποιήσεις
Οι επιδόσεις της ελληνικής κυβέρνησης στο μέτωπο των ιδιωτικοποιήσεων εξακολουθουν να υπολείπονται των προσδοκιών. Ενδεικτικό του παραπάνω ήταν ότι για το 2013 τα έσοδα ήταν μόλις πάνω από 1 δισ. ευρώ, λιγότερο από το 1,6 δισ. ευρώ του ενδεικτικού στόχου (ο στόχος ήταν μειωμένο στην τέταρτη αναθεώρηση). Διάφοροι παράγοντες οδηγούν σε αυτές τις καθυστερήσεις, όπως οι εξής: η de facto έλλειψη ελέγχου του οργανισμού ιδιωτικοποιήσεων (ΤΑΙΠΕΔ) πάνω από κάποια από τα περιουσιακά της στοιχεία, κενά στα νομικά εργαλεία για την πώληση των συμμετοχών μειοψηφίας, εμπόδια για την προετοιμασία των ακινήτων προς πώληση (εκκαθάριση τίτλων και χορήγηση αδειών), χρονοβόρες ρυθμιστικές διαδικασίες και η ανάγκη συνεχούς στήριξης από διάφορα υπουργεία, η οποία συχνά δεν είναι εξασφαλισμένη.
Πολλοί παράγοντες που βρίσκονται πέρα από την αρμοδιότητα της ΤΑΙΠΕΔ, είναι αποτέλεσμα αντίστασης από κατεστημένα συμφέροντα. Παρά τις προκλήσεις, υπήρξε κάποια αξιοσημείωτη πρόοδος, συμπεριλαμβανομένης της προόδου του διαγωνισμού για το παλιό αεροδρόμιο του Ελληνικού και την έναρξη της διαδικασίας του διαγωνισμού για το λιμάνι του Πειραιά, ενώ άλλες διαγωνιστικές διαδικασίες φαίνεται να πλησιάζουν στην ολοκλήρωσή τους (περιφερειακά αεροδρόμια κλπ). Παρ ‘όλα αυτά, μια πιο εστιασμένη και συντονισμένη προσπάθεια είναι ζωτικής σημασίας, τονίζει το ΔΝΤ.
Μεταρρυθμίσεις
Η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να επιταχύνει την υιοθέτηση της εργαλειοθήκης του ΟΟΣΑ και της Παγκόσμιας Τράπεζας.
Οι προτεραιότητες πρέπει να συνοψιστούν στα εξής:
– Στήριξη του ανταγωνισμού
– Μείωση των γραφειοκρατικών εμποδίων για νέες επενδύσεις
– Απελευθέρωση των εμπορικών και τουριστικών μισθώσεων
– Απελευθέρωση των μεταφορών
– Φορολογική μεταρρύθμιση
– Βελτίωση πλαισίου ομαδικών απολύσεων
– Μεταρρύθμιση συνταξιοδοτικού
– Ενίσχυση διαδικασίας παρακολούθησης Δημόσιων Λογαριασμών