Ευθύνες για την ανοχή της ελληνικής αστυνομίας στα βίαια και εκτεταμένα επεισόδια που σημειώθηκαν τον “μαύρο” Δεκέμβρη του 2008, μετά την δολοφονία του 15χρονου Αλέξη Γρηγορόπουλου από τον ειδικό φρουρό Επαμεινώνδα Κορκονέα, απέδωσε με απόφαση του το Συμβούλιο της Επικρατείας.
Σύμφωνα με τις εννέα αποφάσεις που εξέδωσε το ΣτΕ, το Ελληνικό Δημόσιο καλείται να πληρώσει αποζημιώσεις ύψους 1.868.000 ευρώ για κτήρια και επιχειρήσεις που υπέστησαν καταστροφές από την αγριότητα των επεισοδίων που εκτυλίχθηκαν μεταξύ διαδηλωτών και αστυνομικών.
Όπως αναφέρεται στο σκεπτικό η Αστυνομία καλείται να προστατεύει την περιουσία των πολιτών από βίαια επεισόδια και καταστροφές κατά την διάρκεια μαζικών κινητοποιήσεων πολιτών ειδικά όταν αυτές έχουν προαναγγελθεί κάτι που δεν ίσχυσε όπως αποδείχτηκε στην συγκεκριμένη επιχείρηση αποφυγής των βανδαλισμών.
Το σκεπτικό της απόφασης, έρχεται 13χρόνια μετά ν ανοίξει το δρόμο για τελικές αποζημιώσεις από αντίστοιχα επεισόδια και καταστροφές που σημειώθηκαν τον Μάιο του 2010 όταν συζητιόταν στη Βουλή το 1ο μνημόνιο, αλλά και το 2012 με το PSI και το 2ο μνημόνιο. Από την άλλη γεννά και πολλά ερωτηματικά σχετικά με τις εντολές και τα σχέδια εκτόνωσης των επεισοδίων αυτών, που θα ακολουθούν από εδώ και στο εξής οι αστυνομικοί, ώστε να μην καλείται κάθε φορά το Ελληνικό Δημόσιο να πληρώνει το “μάρμαρο” .
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις από τις καταστροφές του 2008 του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών το κόστος των ζημιών μόνο στην Αθήνα, από το πρωτοφανές εκείνο τριήμερο κύμα οργής 7/8/9 Δεκεμβρίου, όπου τα καμένα κτίρια, αυτοκίνητα και κατεστραμμένες βιτρίνες τραπεζών και καταστημάτων είχαν μετατρέψει το κέντρο της πόλης σε κόλαση, ανέρχεται στα 50εκατ.ευρώ. Συγκεκριμένα ζημιές υπέστησαν τότε 414 μεγάλα, μεσαία και μικρά καταστήματα, 16 τράπεζες, 3 θέατρα και κινηματογράφους καθώς και 2 σουπερμάρκετ.
Καταστροφές σημειώθηκαν επίσης και σε κάθε πόλη της χώρας που πραγματοποιήθηκαν επεισόδια μετά τα συλλαλητήρια. Έτσι στη Θεσσαλονίκη καταγράφηκαν ζημιές σε 88 καταστήματα και 14 τράπεζες, στον Βόλο 14 τράπεζες και 2 καταστήματα, στο Ηράκλειο 20 τράπεζες, στη Λάρισα 36 τράπεζες, 3 δημόσια κτίρια και 3 καταστήματα.
Αυτή δεν ήταν η πρώτη φορά, όπου υποθέσεις αστικής ευθύνης για τα συγκεκριμένα επεισόδια απασχόλησαν τα δικαστήρια απλά ήταν οι πρώτες εννέα που εξαιτίας των μεγάλων ποσών που επιδικάστηκαν έφτασαν στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Από τις περιπτώσεις αυτές οι επτά απασχολούν καταστροφές και ζημιές που σημειώθηκαν σε κτίρια και επιχειρήσεις του κέντρου της Αθήνας και δυο από την πόλη της Λάρισας.
Σύμφωνα με το νόμο, οι περισσότερες από τις υποθέσεις αυτές καθώς είναι εκατοντάδες που έχουν ήδη συζητηθεί, σταμάτησαν την δικαστική τους διαδρομή στο πρωτόδικο διοικητικό δικαστήριο, ενώ όσες διεκδικούσαν αποζημίωση πάνω από 5χιλ ευρώ προχώρησαν και στο διοικητικό εφετείο. Από την άλλη όσες υποθέσεις ξεπερνούσαν σε αποζημιώσεις τα 30 με 40χιλ ευρώ και δεν τακτοποιήθηκαν στα πρώτα δικαστήρια, όπως οι συγκεκριμένες, κατέληξαν να συζητιούνται στο ανώτατο δικαστήριο, όπου για τις περιπτώσεις αυτές είναι το συμβούλιο της επικρατείας.
Ουσιαστικά με την απόφαση του αυτή το ΣτΕ έρχεται δυο χρόνια μετά και ταυτίζεται απόλυτα με το σκεπτικό του Διοικητικού Πρωτοδικείου της Αθήνας όταν κλήθηκε για πρώτη φορά τον Ιούλιο του 2019 να συζητήσει σε πρώτο βαθμό τις υποθέσεις.
Η απόφαση τότε του Πρωτοδικείου ανέφερε μεταξύ άλλων πως : «Από το πλέγμα των διατάξεων που αναφέρονται στη σύσταση και την αποστολή του Σώματος Ασφαλείας της Ελληνικής Αστυνομίας, συνάγεται ότι η δράση της αποβλέπει τόσο στην προστασία του γενικού συμφέροντος όσο και στην προστασία της περιουσίας των πολιτών, επομένως, η παραβίασή τους από κρατικά όργανα, με πράξεις ή παραλείψεις τους κατά την ενάσκηση της δημόσιας εξουσίας, δύναται να στοιχειοθετήσει υποχρέωση του Δημοσίου προς αποζημίωση, σύμφωνα με άρθρο 105 του Εισ.Ν.Α.Κ. Δεν υφίσταται δε, υποχρέωση αποζημίωσης, όταν πρόκειται περί ασυνήθων περιπτώσεων που υπερβαίνουν τις δυνατότητες της αστυνομικής δύναμης και ανάγονται στην έννοια της ανωτέρας βίας”.
Στο σκεπτικό γινόταν μάλιστα ειδική αναφορά στα επεισόδια του 2008:
“Εν προκειμένω, οι αναταραχές που ξέσπασαν στις 7.12.2008 στο κέντρο της Αθήνας, με αφορμή το θανάσιμο τραυματισμό ανήλικου μαθητή από ειδικό φρουρό της ΕΛ.ΑΣ., που συνέβη την προηγούμενη ημέρα, ήταν πρωτόγνωρες μεν για τα ελληνικά δεδομένα, πλην αναμενόμενες, δεδομένου ότι αφενός οι αστυνομικές αρχές ήταν ενήμερες για την πραγματοποίηση κατά την ημέρα εκείνη (7.12.2008) προγραμματισμένης συνάθροισης/πορείας διαμαρτυρίας στο κέντρο της πρωτεύουσας και αφετέρου η πιθανότητα πρόκλησης σοβαρών επεισοδίων κατά την εξέλιξή της ήταν αυξημένη, και ως εκ τούτου, δεν συνιστούν απρόβλεπτο και αιφνίδιο γεγονός για τα αστυνομικά όργανα, ούτε περιέχουν το στοιχείο του αιφνιδιασμού”.