Γραμματείς και μη επιστημονικό προσωπικό δεν μπορούν να τυγχάνουν χειρισμού ως πολιτικοί διορισμοί, αναφέρει σε ανακοίνωση η Ελεγκτικής Υπηρεσία αναφορικά με τη νομοθετική ρύθμιση διορισμού Συμβούλων/Συνεργατών Κρατικών Αξιωματούχων
Η ανακοίνωση:
Σε σχέση με Πρόταση Νόμου που κατατέθηκε χθες ενώπιον της Βουλής των Αντιπροσώπων και του νομοσχεδίου που ετοιμάζεται από την εκτελεστική εξουσία, η Ελεγκτική Υπηρεσία θεωρεί αναγκαίο να σημειώσει τα ακόλουθα:
(α) Είναι γνωστό ότι η προκήρυξη των δημόσιων θέσεων επιβάλλεται, γενικότερα, προς διασφάλιση της ισονομίας και ισοπολιτείας αλλά και για λόγους δημοσίου συμφέροντος που σχετίζονται με την αξιοκρατική στελέχωση της Δημόσιας Υπηρεσίας. Ο διορισμός, όπως και η προαγωγή, των πλέον άξιων και ικανότερων υποψηφίων είναι κεφαλαιώδους σημασίας για το κοινό καλό. Η άρτια στελέχωση της Δημόσιας Υπηρεσίας προάγει άμεσα το συμφέρον του δημοσίου. Αναξιοκρατικά κριτήρια για τη στελέχωση της Δημόσιας Υπηρεσίας όχι μόνο δεν προάγουν αλλά πλήττουν το δημόσιο συμφέρον.
Όπως δε έχει κατ’ επανάληψη τονιστεί σε αριθμό δικαστικών αποφάσεων, ο διορισμός υπαλλήλων στη Δημόσια Υπηρεσία αποτελεί αμιγή διοικητική πράξη. Ουδεμία αρμοδιότητα έχει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας (ΠτΔ) ή το Υπουργικό Συμβούλιο ή οι Υπουργοί ή οι Βουλευτές για τον διορισμό υπαλλήλων στη Δημόσια Υπηρεσία. Το Σύνταγμα αποκλείει την ανάμειξη κάθε οργάνου της πολιτικής εξουσίας από την άσκηση της λειτουργίας για τη στελέχωση της Δημόσιας Υπηρεσίας.
(β) Αντιλαμβανόμαστε την ανάγκη εργοδότησης ικανών και έμπιστων προσώπων για να πλαισιώνουν τους αξιωματούχους αυτούς, και ως εκ τούτου έχουμε συμφωνήσει με μία κατ’ εξαίρεση διαδικασία πολιτικών διορισμών τέτοιων συμβούλων/συνεργατών. Ωστόσο, διαφωνούμε κάθετα με τη διεύρυνση των περιπτώσεων που θα εμπίπτουν στις πιο πάνω εξαιρέσεις με τη συμπερίληψη γραμματειακού προσωπικού ή προσωπικού για χειρισμό μέσων κοινωνικής δικτύωσης ή άλλου μη επιστημονικού προσωπικού. Δεν μπορεί, κατά την άποψή μας, να καταλήξουμε ότι η στελέχωση της δημόσιας υπηρεσίας θα γίνεται με κομματικές και πολιτικές ταυτότητες.
(γ) Στη βάση των πιο πάνω, είναι άποψη μας ότι οι γραμματείς και το λοιπό μη επιστημονικό προσωπικό δεν είναι Σύμβουλοι και δεν μπορούν να τυγχάνουν χειρισμού ως πολιτικοί διορισμοί. Η σπουδαιότητα τέτοιων θέσεων Συμβούλων του ΠτΔ και των Υπουργών τεκμαίρεται και από το γεγονός ότι η Επιτροπή GRECO του Συμβουλίου της Ευρώπης, αλλά και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θεωρούν ότι η θέση του Συμβούλου αποτελεί θέση επιρροής και γι’ αυτό ζητούν όπως οι κάτοχοι τέτοιας θέσης προβαίνουν σε δηλώσεις πόθεν έσχες.
Πέραν των πιο πάνω θέσεων αρχής, σημειώνουμε τα ακόλουθα που αφορούν την υπό διαμόρφωση νομοθετική ρύθμιση:
(α) Η εξασφάλιση συμβουλευτικών υπηρεσιών διέπεται από ευρωπαϊκή νομοθεσία (Οδηγία 2014/24/ΕΕ) η οποία μεταφέρθηκε στην εθνική νομοθεσία με τον Νόμο Ν.73(Ι)/2016. Η ίδια η Οδηγία καθορίζει ρητά ποιες υπηρεσίες εξαιρούνται και δεν νοείται να γίνονται πρόσθετες εξαιρέσεις σε εθνικό επίπεδο.
(β) Οι υπηρεσίες Συμβούλων έχουν όλα τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα σύμβασης απασχόλησης μισθωτού προσώπου. Το άρθρο 4(2)(δ) του Νόμου Ν.70(Ι)/2016 που αφορά την εργοδότηση προσώπου ως εργοδοτούμενου ορισμένου χρόνου, για την εκτέλεση έργου τακτής προθεσμίας, για τόση χρονική διάρκεια όση είναι αναγκαία για την ολοκλήρωση του έργου, φαίνεται να είναι η κατάλληλη νομική βάση για εργοδότηση των Συμβούλων.
(γ) Τυχόν εργοδότηση των Συμβούλων με καθεστώς μίσθωσης υπηρεσιών θα αποτελεί περίπτωση που η συντεταγμένη πολιτεία θα εκμεταλλεύεται κάποιον εργαζόμενο τον οποίο «βαφτίζει» ως παροχέα υπηρεσιών, τον καλεί να καταβάλλει εισφορές ως αυτοτελώς εργαζόμενος και να εγγραφεί στο ΦΠΑ, ενώ στην ουσία είναι μισθωτό πρόσωπο. Επίσης, σε αυτή την περίπτωση, αντισυμβαλλόμενος θα είναι ο κρατικός αξιωματούχος.
Η Υπηρεσία μας παραμένει στη διάθεση τόσο της εκτελεστικής όσο και της νομοθετικής εξουσίας για να εξηγήσει περαιτέρω τις θέσεις της. Τον τελικό λόγο θα έχει σε κάθε περίπτωση η νομοθετική εξουσία.