Σε διάσωση των ταμείων συνταξιοδότησης προχώρησε η ΒοΕ αυτή την εβδομάδα, τη στιγμή που η βρετανική κυβέρνηση αναγκάστηκε να επιταχύνει το πρόγραμμα στήριξης της οικονομίας της χώρας σε μια προσπάθεια αντιστάθμισης της κρίσης που η ίδια προκάλεσε μετά από τις πρόσφατες αποφάσεις της.
Σημειωτέον πως αρκετά συνταξιοδοτικά ταμεία βρίσκονταν ένα βήμα πριν τη χρεοκοπία πριν την παρέμβαση της κεντρικής τράπεζας, ενώ οι ρυθμιστές συνεχίζουν τις προσπάθειες καταπολέμησης της μεταβλητότητας στις αγορές μέσω νέας επέκτασης του προγράμματος αγοράς ομολόγων.
Παράλληλα, οι εκτιμήσεις των αναλυτών όσον αφορά τις επερχόμενες αυξήσεις των επιτοκίων μετά από τον «μίνι-προϋπολογισμό» του ΥΠΟΙΚ Κουάζι Κουάρτενγκ προκάλεσαν κρίση στην αγορά ενυπόθηκων δανείων, σύμφωνα με το πρακτορείο CNBC.
Η ισοτιμία της βρετανικής στερλίνας μειώθηκε σε νέο ιστορικό χαμηλό έναντι του δολαρίου, καταγράφοντας μερική ανάκαμψη μετά από τη στροφή 180 μοιρών της κυβέρνησης όσον αφορά μερικές από τις αποφάσεις της όπως αυτή της κατάργησης της φορολόγησης των πλουσίων.
Σύμφωνα με δηλώσεις του Κουάρτενγκ την περασμένη Δευτέρα, η επέκταση των μέτρων στήριξης της οικονομίας όσο και η ανεξάρτητη μελέτη του Office for Budget Responsibility (ΟΒR) θα επιταχυνθούν κατά 3 εβδομάδες στις 31 Οκτωβρίου έτσι ώστε να καθησυχάσουν τις αγορές. Την ίδια ημέρα, η κεντρική τράπεζα θα ξεκινήσει την πώληση κρατικών ομολόγων ως μέρος του προγράμματος σύσφιξης της νομισματικής της πολιτικής.
Οι αναλυτές αναμένουν μεγαλύτερη μεταβλητότητα στην αγορά και κινδύνους τους οποίους θα κληθούν να αντιμετωπίσουν τα συνταξιοδοτικά ταμεία, τη στιγμή που η ΒοΕ συνεχίζει την διπλή προσπάθεια μείωσης του πληθωρισμού και ενίσχυσης της χρηματοοικονομικής σταθερότητας.
«Η ύφεση ξεκίνησε»
Σύμφωνα με το στέλεχος της Citibank, Μπέντζαμιν Ναμπάρο, «η Βρετανία είναι η μόνη οικονομία του γκρουπ των G7 της οποίας το ΑΕΠ δεν ανέκαμψε σε προ-πανδημικά επίπεδα μέχρι το β’ τρίμηνο του 2022». Η βρετανική οικονομία κατέγραψε συρρίκνωση της τάξης του 0,3% τον Αύγουστο σηματοδοτώντας, πιθανώς, την αρχή της ύφεσης.
Η εθνική στατιστική υπηρεσία της χώρας (ONS) τόνισε πως το βρετανικό ΑΕΠ έχει μόλις αρχίσει να επιστρέφει στα προ-πανδημικά του επίπεδα, κάτι που αποτελεί ευθεία απειλή όσον αφορά το αναπτυξιακό σχέδιο της ατζέντας της Λιζ Τρας. Η νέα πρωθυπουργός έχει υποσχεθεί ριζική μεταρρύθμιση της οικονομικής πολιτικής της χώρας, επικεντρώνοντας τις προσπάθειές της στην αύξηση της καθ’ όλα «αναιμικής» ανάπτυξης της τελευταίας δεκαετίας.
Η ατζέντα αυτή θα χρειαστεί, προφανώς, να συμπεριλάβει και την αντιμετώπιση των δριμύτατων επιπτώσεων του Brexit. Σύμφωνα με το OBR, η έξοδος της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση θα μειώσει την παραγωγικότητά της κατά 4% σε μακροπρόθεσμο επίπεδο, ενώ ο ΟΟΣΑ υπολογίζει πως η Βρετανία θα έχει το χειρότερο ποσοστό ανάπτυξης των χωρών του γκρουπ των G20 πέραν της Ρωσίας.
«Το πραγματικό ΑΕΠ θα μειωθεί εκ νέου το Σεπτέμβριο, λόγω του διψήφιου πληθωρισμού και της μείωσης των εσόδων», τόνισε ο Ραζ Μπαντιάνι, στέλεχος της S&P Global Market Intelligence, προσθέτοντας πως «κατά την άποψή μας η ύφεση στη Βρετανία ξεκίνησε το γ’ τρίμηνο του 2022 και θα διαρκέσει για τουλάχιστον τρία τρίμηνα. Βάσει των βραχυπρόθεσμων εκτιμήσεών μας όσον αφορά το ΑΕΠ, η ύφεση θα συνεχιστεί το 2023 λόγω της μείωσης των καταναλωτικών εξόδων και του πληθωρισμού».
Η S&P υπολογίζει, επίσης, πως η βρετανική οικονομία θα καταγράψει συρρίκνωση το 2023 παρά το πρόγραμμα οικονομικής στήριξης και προστασίας των νοικοκυριών από την ενεργειακή κρίση.
Άεργοι και πανικοβλημένοι
Σύμφωνα με τα επικαιροποιημένα στοιχεία της εγχώριας αγοράς εργασίας, η ανεργία μειώθηκε στο 3,5% λόγω της αύξησης του αντίστοιχου ποσοστού της αεργίας το οποίο κυμαίνεται στο 21,7%.
Από τον Ιούνιο μέχρι τον Αύγουστο, ο ετήσιος μέσος όρος αύξησης των μισθών των εργαζομένων (συμπεριλαμβανόμενων των μπόνους) βρισκόταν στο 6%, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό εκτός των μπόνους κυμάνθηκε στο 5,4%. Τα στοιχεία αυτά υποδεικνύουν πραγματική μείωση των μισθών της τάξης του 2,4% και 2,9% αντίστοιχα.
Ο βρετανικός πληθωρισμός μειώθηκε στο 9,9% τον Αύγουστο, ελάχιστα υπό το ρεκόρ 40ετίας του 10,1% του Ιουλίου. Παρ’ όλα αυτά, οι αναλυτές αναμένουν περαιτέρω αύξηση του πληθωρισμού μέχρι το τέλος του έτους.
Επιπροσθέτως, σύμφωνα με το δυσμενές σενάριο της εταιρείας διαχείρισης του εθνικού δικτύου της χώρας, πολλά νοικοκυριά και επιχειρήσεις θα βρεθούν αντιμέτωπα με τρίωρα blackouts κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Αντίθετη άποψη έχει ο Υπουργός της κυβέρνησης Ναντίμ Ζαχάουι, ο οποίος τόνισε πως «το σενάριο αυτό είναι εξαιρετικά απίθανο».
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της επενδυτικής Charles Stanley, το 22% των Βρετανών ανησυχούν για τη μεταβλητότητα των αγορών, τον αυξημένο πληθωρισμό και το αυξημένο κόστος διαβίωσης, ενώ το 10% παθαίνουν συχνές κρίσεις πανικού λόγω των προβλημάτων αυτών.
Μπαράζ απεργιών
Η χώρα έχει κατακλυστεί από μπαράζ απεργιών των ταχυδρομείων, των δημοσιογράφων, και των εργαζομένων στους σιδηροδρόμους, όλοι εκ των οποίων ζητούν αύξηση των μισθών τους για την αντιστάθμιση του αυξημένου κόστους διαβίωσης. Εκτός των προηγουμένων απεργιών των εργαζομένων στους σιδηροδρόμους που παρέλυσαν τη χώρα στις αρχές του φθινοπώρου, η νέα απεργία που απειλεί τη βρετανική οικονομία είναι αυτή των 115.000 εργαζομένων της Royal Mail, η οποία σύμφωνα με το CNBC θα συνεχιστεί για αρκετό διάστημα λίγο πριν την «κρίσιμη» περίοδο των χριστουγεννιάτικων εορτών.
Παρόμοια δύσκολες αποδεικνύονται και οι επερχόμενες πιθανές απεργίες των νοσοκόμων και των οδηγών ασθενοφόρων παρά την πρόσφατη, πενιχρή όπως αποδείχθηκε, αύξηση των μισθών του NHS κατά £1,000 ετησίως. Σημειωτέον πως ο χρόνος αναμονής στο βρετανικό Εθνικό Σύστημα Υγείας βρίσκεται σε ιστορικό υψηλό λόγω της έλλειψης εργαζομένων και κλινών στα νοσοκομεία. Σε παρόμοιες κινήσεις ενδέχεται να προχωρήσουν οι παραϊατρικοί και οι γιατροί.